در چهلمین جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، دانشنامه امام خمینی (س) به تألیف گروه نویسندگان و به‌اهتمام سیدضیاء مرتضوی که توسط مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) به چاپ رسیده در میان آثار شایسته تقدیر قرار گرفت.
به گزارش ایسنا، برگزیدگان چهلمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، معرفی شدند.
مراسم پایانی چهلمین دوره جایزه «کتاب سال جمهوری اسلامی» و سی و یکمین دوره جایزه جهانی کتاب سال با حضور رئیس جمهور، محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، غلامعلی حداد عادل در تالار وحدت برگزار شد.
این مراسم درحالی برگزار شد که این جایزه نشست خبری نداشت و پیش از برگزاری هم اطلاع‌رسانی نشده بود. این مراسم به صورت آنلاین از شبکه اینترنتی کتاب پخش شد.
حجت‌الاسلام والمسلیمن حمیدپارسانیا _ دبیر علمی جایزه جهانی کتاب سال _ در این مراسم در سخنانی با ارئه گزارشی از روند برگزاری جایزه اظهار کرد:امسال بالغ بر ۶۰ هزار کتاب تالیف چاپ نخست منتشر شد، در یک غربالگری نخستین بیش از ۲هزار کتاب برگزیده و در داوری‌هایی که توسط در ۱۵ گروه و هیات علمی و مشارکت ۵۵۰ داور انجام شد، از میان ۲۵۰ اثر، ۶۰ اثر شایان تقدیر و برگزیده بودند که از میان آنها ۹ اثر برگزیده شد. سال گذشته ۱۲ هزار اثر داوری شد، اما امسال ۲۰ هزار اثر وارد داوری شد.
او سپس گفت: تقدیر از کتاب، تقدیر از علم است، علم انکشاف حقیقت است که وقتی که بر جان عالم وارد می‌شود از طریق قلم او ماندگار می‌شود.هر فرهنگ را به نوع مواجهه‌ای که با علم دارد و تعریفی که از علم می‌کند، می‌توان شناخت و آینده‌ای را برای آن متصور بود.
پارسانیا ادامه داد: عالمان علم را در کتاب ماندگار می‌کنند و نشر اثر است که علم را به قلمرو فرهنگ وارد می‌کند و عدالت را در حاشیه حقیقت ممکن می‌سازد، با حضور حقیقت عدالت ممکن است، با حضور عدالت نیز رهایی از ستم، آزادگی و حریت در جامعه بشری ممکن می‌شود.
محمدمهدی اسماعیلی -وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی - هم در این مراسم در سخنانی ضمن تبریک چهل و چهارمین سالگرد پیروزی انقلاب گفت: انقلاب اسلامی یک انقلاب تماماً فرهنگی است، اگر دلایل انقلاب‌های دیگر را باید در مسائل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جست وجو کرد، انقلاب ایران یک انقلاب تماما فرهنگی است. پیشگامان انقلاب اسلامی از بزرگترین نظریه‌پردازان فرهنگی اهل قلم و نویسنده بودند، امام راحل در سنین جوانی کتاب‌های ارزشمندی نوشتند که امروز و قرون آینده هم چراغ راه جویندگان علم و فضیلت است. رهبر عزیز انقلاب یک نویسنده و اهل کتاب حرفه‌ای هستند.
او در ادامه بیان کرد: جریانات اصلی حوزه کتاب در بخش‌های مقاومت، دفاع مقدس، انقلاب اسلامی مرهون تشویق‌ها و پیگیری‌های شخص معظم‌له است، امروز در بسیاری از بخش‌ها در حوزه کتاب در منطقه و دنیا رتبه ممتازی را داریم. بیش از ۶۲ هزار کتاب چاپ اول منتشر شده است که با چاپ دوم و سوم به بیش از ۱۱۰ هزار اثر می‌رسد. در حوزه کتابخانه‌های عمومی ما بیش از ۴ هزار کتابخانه داریم که مهمترین شبکه فرهنگی کشور هستند، من در دورترین روستاها جریان حاضر فرهنگی را متعلق به حوزه کتابخانه‌ها دیدم. کشور ما به واسطه این مشی و سلوکی که حاصل انقلاب اسلامی و پیگیری‌های رهبران آن است به این ویژگی ممتاز آراسته شده است. همه جا کتاب و کتاب‌خوانی مسئله مهم مردم ایران است.
وزیر ارشاد با بیان این‌که در همه بخش‌های فرهنگی وقتی به حوزه کتاب می‌رسیم، درخشش خاصی در حوزه فرهنگ ایرانی دیده می‌شود، گفت: در دولت مردمی آیت‌الله رئیسی وظیفه خود می‌دانیم که تسهیل‌گری و حمایت از زیرساخت‌ها و کمک به حوزه نشر کتاب را در دستور کار داشته باشیم.
اسماعیلی با اشاره به تلاش‌های دولت در حوزه کاغذ گفت: در حوزه تامین زیرساخت‌ها در حوزه کاغذ اتفاق مهمی رخ داده است، با دستور رئیس جمهور و پیگیری‌های معاون اول نزدیک به ۷۰ درصد کتاب‌های درسی سال آینده آموزش و پرورش را با کاغذ ایرانی چاپ خواهیم کرد که قرارداد آن بسته شده است. علاوه بر آن ماهی هزار تن کاغذ نیز در اختیار وزارت ارشاد قرارمی‌گیرد.
وزیر ارشاد با اشاره به راه‌اندازی مجموعه‌های جدید تولید کاغذ در کشور گفت: با راه‌اندازی این مجموعه‌ها در کشور، ما سال آینده همه نیازهای داخلی صنعت چاپ، نشر و مطبوعات را از کاغذ ایرانی تامین خواهیم کرد.
در ادامه برگزیدگان به این شرح معرفی شدند:
دین
سیره
۱. موسوعه ابی‌طالب (علیه‌السلام)، تألیف گروه مؤلفان، تصحیح گروه محققان، کربلاء: مجمع الامام الحسین علیه‌السلام العلمی للتحقیق تراث اهل البیت علیهم‌السلام؛ قم: عطار، ۱۴۰۰، ۲۰ ج.
زبان
زبان‌های باستانی
۲. فرهنگ زبان پهلوی (پهلوی‌ـ‌فارسی‌ـ‌انگلیسی)، تألیف یدالله منصوری، تهران: دانشگاه شهید بهشتی، ۱۴۰۰، ۵ ج.
علوم خالص
آمار
۳. ریاضیات تصادفی، تألیف عین‌الله پاشا، تهران: دانشگاه خوارزمی، ۱۴۰۰، ۲۹۴ ص.
علوم کاربردی
علوم پزشکی تخصصی و فوق‌تخصصی
۴. کتاب مرجع مراقبت‌های ویژه، تألیف کیوان گوهری‌مقدم و امیر واحدیان عظیمی، با همکاری گروه مؤلفان، تهران: آناطب، ۱۴۰۰، ۶۷۱ ص.
مامایی
۵. بارداری و زایمان، تألیف گروهی از مؤلفان، سرویراستار: معصومه سیمبر، ویراستاران: سهیلا نظرپور، سیما نظرپور و فرزانه رشیدی فکاری، تهران: جامعه‌نگر، ۱۴۰۰، ۴ ج.
ادبیات
پژوهش ادبی
۶. قرن‌های بی‌زمان: درآمدی تحلیلی ـ معرفت‌شناختی بر منطق‌الطیر عطار، تألیف مهدی محبتی، تهران: هرمس، ۱۴۰۰، ۸۵۴ ص.
متون قدیم
۷. کلیات اشرف مازندرانی (۱۰۳۷ـ۱۱۲۰ق)، تألیف محمدسعید بن محمدصالح، تصحیح و تحقیق هومن یوسفدهی، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار؛ سخن، ۱۴۰۰، ۸۸۲ ص.
تاریخ و جغرافیا
مستندنگاری
۸. سازمان سیاسی بهائیت ۱۹۷۹ـ۱۸۹۲، تألیف حمیدرضا اسماعیلی، تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهش‌های سیاسی،۱۴۰۰، ۶۱۶ ص.
کودک و نوجوان
علوم و فنون
۹. خزندگان ایران: با محوریت گونه‌های نسبتاً فراوان، بومزاد، تهدیدشده، تألیف هادی فهیمی، ناهید احمدی، ویراستاران علمی: باربد صفایی‌مهرو، هانیه غفاری، تهران: شرکت انتشارات فنی ایران، کتاب‌های نردبان، ۱۴۰۰، ۱۳۹ ص.
بخش سیاسی
ـ موسوعه العلامه الشیخ التسخیری، تدوین و تحقیق: المعهد العالی للدراسات التقریبیه، التابع للمجمع العالمی للتقریب بین المذاهب الاسلامی، مقدمه: حمید شهریاری، تهران: مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، ۱۴۰۰، ۱۲ ج.
آثار شایسته تقدیر چهلمین جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران نیز به شرح ذیل معرفی شدند:
کلیات
دائرةالمعارف‌ها و فرهنگنامه‌ها
- دانشنامه امام خمینی، تألیف گروه نویسندگان، به‌اهتمام سیدضیاء مرتضوی، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، ۱۴۰۰، ۱۰ ج.
فلسفه و روان‌شناسی
فلسفه اسلامی
- نوآوری‌های فلسفی حکیم سبزواری، تألیف حسینعلی شیدان‌شید و محمدهادی توکلی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه؛ تهران: سمت، ۱۴۰۰، ۴۲۱ ص.
دین
کلیات اسلام
دو کتاب زیر به‌صورت مشترک انتخاب شدند:
- مستدرک الفقیه علی امل الامل و ملحقاته، تألیف محمدتقی فقیه‌عاملی (الحفید)، قم: مؤسسۀ کتاب‌شناسی شیعه، ۱۴۰۰، ۷۹۲ ص.
- محدث‌نامه، احوال و آثار سیدجلال‌الدین حسینی ارموی (۱۳۲۳ـ۱۳۹۹ق)، تألیف علی صادق‌زاده‌وایقان، قم: مؤسسۀ کتاب‌شناسی شیعه؛ تهران: سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران، ۱۴۰۰، ۱۰۶۸ ص.
حدیث
دو کتاب زیر به‌صورت مشترک انتخاب شدند:
- زیارت عاشورا از آغاز تا امروز؛ اثبات اصالت زیارت عاشورای مشهور با استناد به بیش از ۱۶۰ نسخۀ خطی از منابع این زیارت، تألیف سیدمهدی محمودی، قم: مؤسسۀ کتاب‌شناسی شیعه با همکاری آستان قدس حسینی، ۱۴۰۰، ۴۸۰ ص.
- آینۀ خودیابی: شرح حکمت صدوپنجاه نهج‌البلاغه، تألیف احدفرامرز قراملکی با همکاری فهیمه ساجدی‌مهر، مشهد: حوزۀ علمیۀ خراسان، ۱۴۰۰، ۵۳۶ ص.
فقه و اصول
تألیف
- بحوث فی شرح مناسک الحج: تقریرا لابحاث السید محمد رضا السیستانی، تألیف امجد ریاض و نزار یوسف، قم: کتاب حکیم؛ نشر فقه، ۱۴۰۰، ۱۵ ج.
تصحیح
دو کتاب زیر به‌صورت مشترک انتخاب شدند:
- مصباح الفقیه، تألیف رضا بن محمد هادی الهمدانی، تصحیح محمد باقری، نورعلی نوری و محمد میرزایی، قم: آوای منجی، ۱۳۹۹، ۲۰ ج.
- النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی، تألیف ابوجعفر محمد بن الحسن بن علی الطوسی، تصحیح مؤسسۀ امام هادی علیه‌السلام، قم: مؤسسۀ پیام امام هادی علیه‌السلام، ۱۳۹۹، ۵ ج.
علوم اجتماعی
- جریان‌شناسی فکری فرهنگی در ایران معاصر: احیاگری دینی، تألیف سیدمحسن طباطبایی‌فر، زیرنظر شورای علمی طرح، تهران: موسسۀ فرهنگی و هنری آفتاب خرد، ۹۴۰ ص.
علوم سیاسی
- الگوهای علم سیاست در حکمت متعالیه، تألیف محمد پزشگی، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۴۰۰، ۲۵۶ ص.
حسابداری
- نظریه‌ها و کاربردهای اخلاق حرفه‌ای در حسابداری (ج ۱-۲)، تألیف محمد نمازی و حسین رجب‌دری، تهران: دانشگاه تهران، ۱۴۰۰، ۷۲۲ ص.
زبان
زبان‌شناسی
- ترجمۀ دیداری‌شنیداری: رویکرد بینارشته‌ای در زیرنویس‌گذاری، تألیف ژان‌مارک لاوور و آدریانا شربان، ترجمة دانیال بسنج و عسل امیرخوانساری، تهران: دانشگاه شهید بهشتی، ۱۴۰۰، ۲۰۶ ص.
علوم خالص
کلیات و تاریخ علم
تألیف
- رستنی‌ها و پدیده‌های نباتی در تاریخ طبری، تألیف محمدحسن ابریشمی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، ۱۴۰۰، ۷۸۲ ص.
ترجمه
- چرا به علم اعتماد کنیم؟، تألیف نیومی اورسکیز، ترجمه میثم محمدامینی، تهران: فرهنگ نشر نو، ۱۴۰۰، ۴۳۶ ص.
زیست‌شناسی
- مبانی فیزیولوژی جانوری، تألیف کریستوفر د. مویز و پاتریشیا م. شولت، ترجمة آمنه رضایوف، سیدپیمان مقدسی، سکینه علی‌جان‌پور و زهرا قاسم‌زاده، تهران: دانشگاه تهران، ۱۴۰۰، ۲ ج.
زمین‌شناسی
- پارینۀ لرزه‌شناسی، تألیف جمیز مک کالپین، ترجمة حمید نظری و منوچهر قریشی، تهران: همراه علم، ۱۴۰۰، ۸۰۶ ص.
علوم کاربردی
علوم پایه پزشکی
- دانشنامۀ استخوان‌ها و مفاصل، تألیف سهیل میرزایی، تهران: نوش‌آفرین، ۱۴۰۰، ۶۲۰ ص.
پیراپزشکی
- جنبه‌های آزمایشگاهی درمان ناباروری، تألیف مجتبی رضازاده ولوجردی، لیلا راشکی‌قلعه‌نو، سارا دربندی، مهسا دربندی، فاطمه حسنی و مریم زارع، تهران: پژوهشگاه رویان، ۱۴۰۰، ۲ ج.
بالینی
- روماتولوژی سالمندان، گردآوری و تدوین: احمد سلیم‌زاده، تهران: ایوان، ۱۴۰۰، ۶۴۸ ص.
پزشکی عمومی
- هنر و دانش گرفتن شرح‌حال و معاینۀ بالینی: سیستم قلب و عروق، تألیف علی‌اکبر توسلی، اصفهان: سمند، ۱۴۰۰، ۶۰۴ ص.
دامپزشکی
تألیف
- عفونت‌ها و مسمومیت‌های غذایی باکتریایی، تألیف میرحسن موسوی و سیدامین خطیبی، تبریز: دانشگاه تبریز، ۱۴۰۰، ۳۸۸ ص.
مهندسی مواد و معدن
- پوشش دادن فلزات، تألیف محمد قربانی، تهران: دانشگاه صنعتی شریف، ۱۴۰۰، ۳ ج.
مهندسی عمران
تألیف
- احتمال و آمار مهندسی، تألیف سیدمحمود طاهری، تهران: دانشگاه تهران، ۱۴۰۰، ۶۲۴ ص.
ترجمه
- اندرکنش دینامیکی قطار ـ پل در راه آهن پرسرعت: نظریه و کاربردها، تألیف خی شیا، نان جانگ و وی وی گو، ترجمۀ جبارعلی ذاکری‌سردرودی، مبین آقاخانی‌زاد و چنگیز شهدی، تهران: دانشگاه علم و صنعت، ۱۴۰۰، ۶۶۷ ص.
مهندسی شیمی
- مهندسی تولید از چاه‌های گازی، تألیف احسان خامه‌چی، تهران: دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی تکنیک)، ۱۳۹۹، ۳۶۷ ص.
مهندسی صنایع
- زنجیره‌های تأمین دیجیتال، تألیف توماس رازک، دنیل سیتز، متیاس دیک و کای اووه گاندرمن، ترجمۀ سجاد شکوهیار و عباس منوچهری‌راد، تهران: آثار فکر،۱۴۰۰، ۲۸۰ ص.
مهندسی کشاورزی
- پهپادهای کشاورزی حرفه‌ای صلح‌آمیز، تألیف کی. آر. کریشنا، ترجمۀ زهرا خوشنودی‌فر، مستانه غنجی و پرویز رحیمی‌مصلح‌آبادی، زاهدان: دانشگاه سیستان و بلوچستان، ۱۴۰۰، ۵۰۲ ص.
هنر
کلیات هنر
دو کتاب زیر به‌صورت مشترک انتخاب شدند:
- زیبایی‌شناسی زندگی روزمره، تألیف اندرو لایت و جاناتان اسمیت، ترجمۀ شیما بحرینی، تهران: کرگدن، ۱۴۰۰، ۳۶۴ ص.
- تاریخ مفاهیم بنیادین زیبایی‌شناسی، تألیف ووادیسواف تاتارکیویچ، ترجمۀ حمیدرضا بسحاق، تهران: گیلگمش، ۱۴۰۰، ۶۳۷ ص.
هنرهای تجسمی
- دایره‌المعارف دستبافته‌داری استان کرمان، تألیف عقیل سیستانی، تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ کرمان: ادارۀ کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمان، ۱۴۰۰، ۵ ج.
عکاسی
-تاریخ جهانی عکاسی، تألیف نیومی روزنبلوم، ترجمۀ کریم متقی، تهران: کتاب پرگار، ۱۴۰۰، ۱۰۲۸ ص.
موسیقی
- آدورنو و موسیقی، تألیف رابرت ویتکین، ترجمۀ حسن خیاطی، تهران: سرود، ۱۴۰۰، ۳۲۸ ص.
ادبیات
داستان بلند و رمان
دو کتاب زیر به‌صورت مشترک انتخاب شدند:
- صور، نوشته حسینعلی جعفری، تهران: سروش، ۱۴۰۰، ۳۶۴ ص.
- عزرائیل، ج ۱: کهنه سرباز، نوشته نیما اکبرخانی، قم: کتابستان معرفت، ۱۴۰۰، ۲۹۵ ص.
داستان کوتاه
-ویروس عاشق، نوشته مجید رحمانی، تهران: صاد؛ یارمند، ۱۴۰۰، ۱۶۹ ص.
شعر کلاسیک
دو کتاب زیر به‌صورت مشترک انتخاب شدند:
- زیر ساعت حرم، سرودۀ مریم سقلاطونی، تهران: سوره مهر، ۱۴۰۰، ۱۴۶ ص.
- مرتد: مجموعۀ غزل، سرودۀ مهدی جهاندار، تهران: شهرستان ادب، ۱۴۰۰، ۸۲ ص.
شعر نو
- میان جیوه و اندوه (۱۳۹۶ـ۱۳۹۹)، سروده لیلا کردبچه، تهران: نگاه، ۱۴۰۰، ۱۰۰ ص.
نقد ادبی
دو کتاب زیر به‌صورت مشترک انتخاب شدند:
- تماشای روایت: بررسی تحلیلی روش انتقال عناصر داستان از روایت به درام، تألیف مجید آقائی، تهران: علمی و فرهنگی، ۱۴۰۰، سیزده، ۴۱۵ ص.
- خودانتقادی ادبی: رساله‌ای در نقد هنر خویشتن در عرصۀ ادبیات، تألیف مهرداد نصرتی، کرمان: فرهنگ عامه، ۱۴۰۰، ۴۵۴ ص.
پژوهش ادبی
- هشت‌رود: ارزیابی و نقد آثار هشت شاعر انقلاب اسلامی، تألیف محمدکاظم کاظمی، تهران: شهرستان ادب،۱۴۰۰، ۳۱۲ ص.
متون قدیم
دو کتاب زیر به‌صورت مشترک انتخاب شدند:
- وحی بر توفان: اشعار مقبل اصفهانی (آقامحمد شیخا ـ قرن دوازدهم هجری) براساس پانزده نسخۀ خطی؛ تدوین و تصحیح امیرحسین مدرس، تهران: مرکز آفرینش‌های ادبی، دفتر شعر؛ سوره مهر، ۱۴۰۰، ۵۸۰ ص.
- مشکاه المصابیح [مصطفی بن قباد لاذقی]، تصحیح و تحقیق: امین حق‌پرست، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار؛ سخن، ۱۴۰۰، ۹۷۰ ص.
تاریخ و جغرافیا
تاریخ اسلام
- ریشه‌ها، پیامدها، و شبهات جنگ جمل، تألیف نجم‌الدین طبسی، تحقیق ابراهیم رضایی‌کلیری و حسن بلقان‌آبادی، قم: دلیل ما، ۱۴۰۰، ۲ ج.
تاریخ ایران
- دانشنامة کاشان، ج ۶: سکه‌های کاشان در موزۀ سکۀ بانک سپه، موزۀ ملی ایران و موزۀ رضا عباسی، پژوهش نسرین زهتاب، سعید سلیمانی و فربد مصنف، عکاس: مصطفی علیزادگان، زیرنظر حسین محلوجی، تهیه‌شده در بنیاد فرهنگ کاشان، تهران: بنیاد فرهنگ کاشان، ۱۴۰۰، ۴۷۷، ۲۱ ص.
مستندنگاری
- عقیله، نوشتۀ الهام امین، مشهد: شرکت به‌نشر (انتشارات آستان قدس رضوی)، ۱۴۰۰، ۳۲۲ ص.
جغرافیا
-روش‌ها و تکنیک‌های پژوهش در ژئومورفولوژی، تألیف مجتبی یمانی، تهران: دانشگاه تهران،۱۴۰۰، ۴۲۶ ص.
کودک و نوجوان
داستان تألیف
- کلاس مخفی، نوشته محمدکاظم اخوان، تهران: پیدایش، ۱۴۰۰، ۱۶۰ ص.
شعر نوجوان
دو کتاب زیر به‌صورت مشترک انتخاب شدند:
- دلتنگم و می‌دانی...، سرودۀ مریم زندی، تصویرگر ناهید مظفری، تهران: سروش، ۱۴۰۰، ۴۰ ص.
- قلب کوه از سنگ نیست، سرودۀ غلامرضا بکتاش، تصویرگر مهناز انصاری، تهران: سروش، ۱۴۰۰، ۲۴ ص.
