تحلیل سیاسی هفته این هفته و در گرماگرم حوادث، با دو مناسبت همراه بودیم؛ نخست ششمین سالگرد رحلت آیتالله هاشمی رفسنجانی که از دست دادن او ثلمهای بزرگ به ملت در مسیر سخت و دشوار کنونی بود. او که به واقع، سرمایه بزرگی برای این ملت برای عبور از عقبههای دشوار و مسیرهای ناهموار بود و با آزاد اندیشیهای مثال زدنی خود، توانست کشور را در برهههایی از خسارتهای بزرگ ناشی از اوضاع پرتلاطم جهانی دور نگهدارد و نگذارد مردم زیر چرخ مشکلات له شوند، امروز جای خالی او بیش از همیشه احساس میشود.
هرچند آیتالله هاشمی رفسنجانی در دهههای اخیر، شرایط انزوای شدید و بیمهریهای کمنظیری را تحمل کرد ولی حاضر نشد در برابر بحرانی که کشور و نظام را تهدید میکند، بیتفاوتی را پیشه کند. لذا هرچه در توان داشت برای نجات کشور از بحرانها بکار گرفت، حتی اگر به قیمت آبرو یا جان خودش تمام شود و دیدیم که حتی تلاش افراطیون برای وادار کردن هاشمی به موضعگیریهای منفی نتوانست او را از تلاش برای سربلندی ایران بازدارد چرا که علت این بود که هاشمی رفسنجانی، ایران و نظام جمهوری اسلامی را از جان خود بیشتر دوست داشت و نیم قرن مبارزه و تحمل زندان و سختترین شکنجهها را امیرکبیروار برای سرافرازی ایران و برپایی نام به جان خریده بود.
دومین مناسبت هفته، سالروز قیام 19 دی سال 1356 مردم قم بود که پرچم انقلاب را برافراشت و مسیری نورانی را در مسیر پیروزی انقلاب گشود. در همین رابطه جمعی از مردم قم با رهبر انقلاب دیدار کردند. ایشان در این دیدار تصریح کردند «کشور نیازمند کارهای بزرگ و تحولی است و در ادامه مسیر انقلاب باید در زمینههای مختلف همچون اقتصاد، فرهنگ، امنیت و علم، تحول مبتکرانهای را رقم زد.»
در این هفته علیرغم بارش برف و باران، آلودگی هوا همچنان معضلی بود که سلامت شهروندان را تهدید، و نفس کشیدن را برای همه سخت کرده بود. در این میان، «قانون هوای پاک» نیز سالهاست خاک میخورد و نمودهای عینی اجرا نشدن آن را همه مردم میتوانند در زندگی نفسگیرشان احساس کنند؛ و ببینند که پیادهسازی این قانون همچنان با قصور، تقصیر، کمکاری و عدم انجام تکلیف مدیران مواجه است.
این هفته موتور «تورم» و «گرانی» لحظهای هم در اقتصاد کشور همچنان در حال پیشروی بود و اقدامات دست و پا شکسته و حرکتهای لنگ لنگان تیم اقتصادی دولت علیرغم دسته گل جدید ارز نیمایی 28 هزار و پانصد تومانی رئیس کل جدید بانک مرکزی هم آنرا به جایی نرساند. کار به آنجا رسیده که در گفتوگوهای مردم در سطح جامعه این جمله به تکرار شنیده میشود که «دولت سیزدهم در رویا زیست میکند و از دل گرسنه خبر ندارد». اینکه برخی مدیران دولت با تعریف و تمجید از اوضاع و اقدامات صورت گرفته اعلام میکنند «هیچ مشکلی در کشور وجود ندارد و همه امور در بهترین سطح قرار دارد»، در حقیقت نمک بر زخم مردم میپاشند و این نکته را آشکار میکند که روایت دولت و روایت جامعه از اوضاع کشور، آنقدر از هم فاصله دارند که یکی، دیگری را نقض میکند.
در بررسی رویدادهای خارجی هفته ابتدا به مسائل فلسطین اشغالی میپردازیم. تحولات فلسطین اشغالی، این هفته نیز تحتالشعاع اقدامات شرورانه کابینه جدید این رژیم به سرکردگی نتانیاهو قرار داشت. نتانیاهو، نخست وزیر جنگ افروز و جنایت پیشه رژیم صهیونیستی که پرونده قطوری از کشتار فلسطینیها و فساد و اختلاس را در کارنامه خود دارد، در این دوره گروهی از صهیونیستهای افراطی و نژاد پرست را در کابینه خود جمعآوری کرده است.
«بنگویر» سردسته صهیونیستهای افراطی که وزیر به اصطلاح امنیت داخلی اسرائیل است با چند اقدام شرورانه در همین ابتدای کار، نشان داد که قصد ماجراجویی و جنایت افروزی علیه فلسطینیها را دارد.
«بن گویر» پس از آنکه به طور اهانتبار به مسجدالاقصی یورش برد، این هفته به پلیس این رژیم دستور داد اجازه برافراشته شدن پرچمهای فلسطین را در هیچ مکان، از جمله تظاهرات فلسطینیها ندهند. بنگویر همچنین در بازدید از زندان رژیم صهیونیستی تاکید کرد که هیچگونه بهبودی در شرایط نگهداری زندانیان فلسطینی صورت نگیرد.
این تحرکات با محکومیت گسترده در داخل فلسطین و خارج همراه بود. گروههای فلسطینی تاکید کردند چارهای جز روی آوردن به تشدید مبارزات ندارند. ماجراجوییهای افراطی کابینه جدید، انتقاد شدید در میان اسرائیلیها و حامیان این رژیم را نیز برانگیخته و آنها نسبت به افزایش تهدید در آینده برای ساکنان صهیونیست و موجودیت رژیم صهیونیستی هشدار دادهاند.
بیش از 10 ماه از لشکرکشی روسیه به اوکراین که با دستور مستقیم پوتین در 5 اسفند گذشته آغاز شد، میگذرد. تهاجم نظامی که مسائل بسیاری را به دنبال داشته و منجر به کشته و زخمی شدن صدها هزار نفر از طرفین، تخریب زیرساختهای اوکراین و به خطر انداختن صلح جهانی شده است و هنوز هیچ دورنمای روشنی برای پایان آن به چشم نمیخورد.
این جنگ وارد مرحله فرسایشی شده و به طور کامل در بنبست قرار گرفته است. به تایید اکثر کارشناسان هیچ کدام از طرفین جنگ از توان کافی برای یکسره کردن جنگ برخوردار نیستند.
روسیه که برخلاف ارزیابی پوتین، مدت 10 ماه است در باتلاق اوکراین گرفتار شده، به شدت تلاش میکند به هر طریق ممکن مقاومت اوکراینیها را درهم بشکند. احضار صدها هزار سرباز تازهنفس به جبهههای جنگ و تشدید حمله به تاسیسات اقتصادی و زیرساختهای اوکراین، از جمله اقدامات روسیه در هفتههای اخیر بوده است.
روسیه که با وجود اظهار نظرهای مقامات این کشور در مورد آمادگی برای مذاکره، نمیخواهد بدون اینکه امتیاز قابل توجهی بدست آورد، به جنگ پایان دهد و غرب نیز که حالا، اوکراین را به عنوان خط مقدم رویارویی با مسکو میبیند، به هر شکل ممکن به اوکراین پول و تسلیحات میرساند تا از شکست آن جلوگیری نماید. تاوان اصلی این جنگ مبهم که سازمان ملل آنرا «جنگ بیهوده» خوانده است را نیز مردم اوکراین و سربازان روس میدهند که آنچنان که اعلام شده است بیش از 100 هزار سرباز روسیه تاکنون در این جنگ جان خود را از دست دادهاند و این جنگ خونبار، تعداد کثیری قربانی نیز در میان نظامیان و غیرنظامیان اوکراین برجای گذاشته است.
قرارداد تجاری چین با گروه تروریستی طالبان، موضوع دیگری بود که این هفته بازتاب زیادی پیدا کرد و گروهها و شخصیتهای مختلف افغانی و خارجی و رسانهها به این موضوع واکنش نشان دادند. طبق این قرارداد چینیها برای استخراج نفت در شمال افغانستان و در محدوده رود آمودریا به مدت 25 سال سرمایهگذاری و فعالیت میکنند. این قرارداد نخستین تبادل تجاری در سطح بالای طالبان با یک طرف خارجی است و از یک منظر، امتیاز بزرگ اقتصادی و سیاسی است که چینیها به این گروه افراطی ارائه میکنند. در همین حال، اقدامات ضدمردمی، ضددینی و سرکوبگرانه این گروه که با کشت و کشتار و با همدستی آمریکا بر مقدرات مردم افغانستان حاکم شدهاند هر روز شدت پیدا میکند و در تازهترین مورد، این گروه کار بانوان در بیرون از خانه را به طور کل ممنوع کردهاند. طالبان در دستورالعمل دیگری مراجعه زنان به پزشک مرد را منع کردهاند در حالی که این کشور پزشک زن مورد نیاز جامعه افغانستان را ندارد. در حالی که هنوز هیچ کشوری رسماً حاکمیت این گروه افراطی را در افغانستان به رسمیت نشناخته است اقدام چینیها هدیه بزرگی به این گروه محسوب میشود که در مسیر کمک به خروج حکومت طالبان از انزوا قرار دارد و این گروه را به تداوم سیاستهای ضد بشری تشویق میکند.
*جمهوری اسلامی
|