تشتت در موضعگیری خارجی چرا؟ اخیراً در دو روز پیاپی، دو نفر از مسئولین رسمی کشور درباره عربستان سعودی اظهار نظرهائی کردند که به دلیل تضاد فاحش موجود میان آنها موجب شگفتی شد. ابتدا یک مسئول ارشد سیاسی گفت: «برای روابط با عربستان و بازگشائی سفارتخانهها آمادهایم.» و روز بعد، یک مسئول ارشد نظامی گفت: «عربستان جنایتکار، یک تفاله است و ارزش دشمن بودن را ندارد.»
فعلاً درصدد قضاوت درباره درستی یا نادرستی یکی از این دو سخن نیستیم. درباره زشتی و پلیدی کاری که عربستان با تامین بودجه هنگفت شبکه ضدایرانی اینترنشنال در وقایع ماههای اخیر انجام داد نیز کمترین تردیدی نداریم. در این زمینه و درباره عملکرد ضدحقوق بشری دولت عربستان در رفتار با اتباع این کشور و جنایاتی که در جنگ یمن مرتکب شده و میشود نیز مطالب زیادی در همین روزنامه منتشر کردهایم و تمام آنها را محکوم میدانیم. با اینحال، روش برخورد مسئولان نظام جمهوری اسلامی در برخورد با عربستان اینگونه که در سخنان این دو مسئول رسمی سیاسی و نظامی انعکاس پیدا کرده است را به زیان منافع ملی کشور میدانیم.
نکته بسیار ظریف و قابل تامل اینست که به دلیل همین تحرکات ضدایرانی و ضدحقوق بشری که مقامات دولت عربستان داشته و دارند، ما باید با دقت بیشتر و حساب شدهتر در برابر آنها موضعگیری نمائیم. منظور از دقت بیشتر و حساب شدهتر اینست که موضعگیری ما نباید دچار تشتت باشد. ما فقط با یکنواختی در مواضع و پرهیز از دوگانهگوئی است که میتوانیم قدرت تصمیمگیری خود را به اثبات برسانیم و طرف مقابل را از قدرت عمل برخاسته از تصمیم منسجم خود دچار نگرانی نمائیم. شما اگر جای مقامات عربستان باشید وقتی در میان مسئولین طرف مقابلتان یکی میگوید آمادگی داریم با شما تبادل سفیر کنیم و دیگری شما را «تفالهای بیارزش» میداند و این را به زبان میآورد، درباره آنها چگونه فکر میکنید و برایشان چه حسابی باز خواهید کرد؟ ما یک نظام و یک دولت هستیم. اقتضای نظام حکومتی بودن اینست که در هر موضوعی سیاست روشنی داشته باشیم و این سیاست واحد از جایگاه مشخصی متناسب با موضوع مربوطه اعلام شود. رابطه داشتن یا نداشتن با یک کشور، امری است که مسئولان سیاست خارجی درباره آن تصمیم میگیرند و یا تصمیم گرفته شده توسط نظام را کارگزاران نظام در بخش سیاست خارجی اعلام میکنند. بنابراین، ورود افراد و نهادها و دستگاههای دیگر به این موضوع و تصمیمگیری یا اعلام نظر، خلاف نظامات معمول حکمرانی است و به منافع کشور و ملت لطمه وارد میکند.
در خصوص عربستان، با توجه به عملکرد ضدایرانی مقامات این کشور در وقایع اخیر و همینطور ضدیتی که با برجام کردند و از طریق همراهی با رژیم صهیونیستی، ترامپ را به خارج کردن آمریکا از برجام ترغیب نمودند، بطور طبیعی مسئولان نظام جمهوری اسلامی با پیچیدگیهائی در تصمیمگیری برای چگونگی رفتار با این کشور مواجه هستند. این، امری است که باید با در نظر گرفتن جوانب مختلف و در راس آنها منافع ملی کشور با دقت مورد بررسی قرار گیرد تا به تصمیمگیری مدبرانهای منجر شود. تا رسیدن به چنان تصمیمی، همه باید خویشتنداری را بر اظهار نظرها و موضعگیریهای شخصی ترجیح بدهند.
علاوه بر این، اکنون نظام جمهوری اسلامی در شرایطی بسر میبرد که به آرامش منطقه و جلوگیری از هرگونه تشنجی نیاز مبرم دارد. ناآرامی در منطقه، خواست دشمن است و جمهوری اسلامی باید با آن مقابله کند. مسئولان ارشد کشورمان در هر جایگاه و لباس و موقعیتی که باشند، وقتی درباره منطقه اظهار نظر میکنند، در شرایط منطقه تاثیرگذار خواهد بود. به همین دلیل، اظهار نظرها باید حداقل از دو ویژگی برخوردار باشند؛ اول آنکه تنشزا نباشند و دوم آنکه با مواضع سایر مسئولان هماهنگ باشند و گرفتار تشتت و دو یا چندگانگی نباشند. فقط در صورتی که تمام مسئولان از چنین سیاست هماهنگ و منسجمی پیروی کنند، میتوانیم به موفقیت در فائق آمدن بر مشکلات منطقه اطمینان حاصل کنیم.
*جمهوری اسلامی
|