از اربکان تا اردوغان رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه طی یک هفته گذشته با دو اقدام غیرقابل باور، تعجب و خشم مردم ترکیه و ملتهای مسلمان دیگر را برانگیخت. اردوغان بعد از اعلام پیروزی بنیامین نتانیاهو در انتخابات مجلس رژیم صهیونیستی و بازگشت به جایگاه نخست وزیری این رژیم، در یک تماس تلفنی این پیروزی را به او تبریک گفت و چند روز بعد به مناسبت کشته شدن دو صهیونیست در عملیات شهادت طلبانه دو مبارز فلسطینی در شهرک «اریئیل» واقع در شمال کرانه باختری فلسطین اشغالی، این واقعه را به وی تسلیت گفت.
علت تعجب و خشم مردم ترکیه و سایر ملتهای مسلمان از این دو اقدام رجب طیب اردوغان اینست که آنها میدانند رئیس جمهور فعلی ترکیه از شاگردان و دست پروردگان نجمالدین اربکان نخست وزیر ترکیه که در سالهای 1375 - 1376 و موسس حزب رفاه این کشور است و با پشتوانهای که از استاد خود داشت توانست به قدرت برسد. حزب «عدالت و توسعه» اردوغان نیز از حزب «رفاه» اربکان سرچشمه گرفته است. با اینحال، اردوغان مدتی بعد از به قدرت رسیدن، راه خود را تغییر داد و اکنون در مسیری برخلاف مسیر اربکان حرکت میکند. اربکان به جرم گرایشهای اسلامی و ضدیت با رژیم صهیونیستی با کودتای آمریکائی از قدرت کنار گذاشته شد و تا آخر عمر (1390) از اعتقادات و مشی سیاسی خود دست برنداشت. رجب طیب اردوغان، از شاگردان برجسته نجمالدین اربکان است که به پیروی سرسختانه از «اخوانالمسلمین» معروف و به ویژگیهائی از قبیل رعایت مناسک اسلامی، قاری قرآن بودن و تقید به شرکت در نماز جمعه شناخته میشود. سخنرانی پرسروصدای اردوغان علیه رژیم صهیونیستی در اجلاس جهانی اقتصادی داووس سوئیس در سال 1387 یکی از عوامل حمایت مردم ترکیه از او برای باقی ماندن در قدرت شد و او توانست با توسل به این شیوه و شعارهای ضدصهیونیستی چهرهای محبوب از خود در میانِ مردم ترکیه و مسلمانان منطقه بسازد. در فاصله سالهای 1387 تا 1401 نیز به دلیل قطع رابطه با رژیم صهیونیستی به دنبال حمله این رژیم به غزه و ارتکاب جنایات هولناک علیه فلسطینیان مظلوم، رابطه ترکیه با رژیم صهیونیستی به دستور اردوغان کاهش یافت ولی هفته گذشته با معرفی سفیر، روابط را به بالاترین سطح ارتقاء داد.
این فاصله گرفتن اردوغان از خطمشی استادش اربکان و دور شدن او از اردوگاه اسلام گرائی و مواضع ضدصهیونیستی، بازتاب گستردهای در جهان اسلام به ویژه در ترکیه و فلسطین داشت بطوری که واکنشهای منفی مردمی زیادی را پدید آورد.
آنچه باید درباره علت چرخش 180 درجهای اردوغان از سیاست ضدصهیونیستی آنگونه که در اجلاس جهانی داووس دیده شد به سیاست گرایش به رژیم صهیونیستی آنگونه که در سه اقدام عجیب هفته گذشته وی یعنی تبریک به نتانیاهو بابت پیروزی وی در انتخابات، تسلیت به او بابت به هلاکت رسیدن دو صهیونیست شهرک نشین که اشغالگر محسوب میشوند و تعیین سفیر ترکیه نزد رژیم اشغالگر قدس تجلی یافت گفته شود اینست که اردوغان برای ماندن در قدرت احساس نیاز به جلب نظر مثبت غرب به ویژه آمریکا دارد. او میداند که شرط مهم جلب نظر غرب، حل مشکلات با رژیم صهیونیستی و تعامل با صهیونیستهاست. اردوغان با چهره خونخوار و جنایتکار نتانیاهو کاملاً آشناست و میداند مجلس (کنست) کنونی اسرائیل که نتانیاهو نخست وزیر برآمده از آنست، خشنترین و افراطیترین مجلس تاریخ این رژیم نامشروع است. شاید اردوغان در باطن با نزدیک شدن به رژیم صهیونیستی مایل نباشد ولی این اقدام را برای باقی ماندن در قدرت لازم میداند کمااینکه به عنوان یکی از اولین گامها برای عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی در اسفند 1400 از اسحاق هرتزوگ رئیس این رژیم در آنکارا استقبال و پذیرائی کرد و با این کار نیز خشم مردم ترکیه را برانگیخت.
مشکل اساسی حاکمانی که برای ادامه حکمرانی خود به تغییر بنیادی سیاستهای اصولی خود رویآور میشوند اینست که حمایتهای مردمی را نادیده میگیرند. مردم، پشتوانه اصلی حکومتها هستند و تا زمانی که این پشتوانه وجود داشته باشد، حاکمان نیازی به تغییر اصول سیاسی خود و پناه بردن به بیگانگان نخواهند داشت. رجب طیب اردوغان اگر به آرمانهائی که از اربکان به ارث برده پای بندی نشان میداد و از آنها فاصله نمیگرفت، نیازی به نزدیک شدن به رژیم صهیونیستی نداشت، زیرا مردم ترکیه با اسلام پیوندی عمیق دارند و رژیم صهیونیستی را دشمن اسلام و مسلمانان میدانند.
*جمهوری اسلامی
|