دانشگاه تهران نشستی با حضور رئیس و جمعی از استادان این دانشگاه در خصوص حوادث اخیر برگزار کرد. در این نشست، استادان که با جهت گیری‌های سیاسی مختلف حضور داشتند، نقطه نظرهای خود را مطرح کردند. چنین نشستی که نمونه‌هایی از نقطه نظرهای مطرح شده در آن را ملاحظه میفرمایید می‌تواند شروع یک بحث آزاد باشد.
رئیس دانشگاه تهران در این نشست 4 ساعته، دستور کار این نشست را بررسی و پاسخ به این دو سوال عنوان کرد که "آیا واقعاً دانشگاه تهران در جریان‌سازی و جهت‌دهی جامعه در راستای آنچه که مصلحت کشور، نظام و دانشگاه است دارای مرجعیت است؟ اگر پاسخ به این سوال خیر است و یا مرجعیت دانشگاه در حد مطلوب ما نیست، چه کار باید انجام دهیم تا دانشگاه تهران این مرجعیت را پیدا کند".
دکتر سید محمد مقیمی تاکید کرد: ماده 49 قانون برنامه پنجم توسعه یک ظرفیت نسبتاً خوبی در جهت استقلال دانشگاه‌ها بود اما متاسفانه در قانون برنامه ششم این اتفاق نیفتاده و یک عقب‌گرد در این زمینه داشتیم. تلاش‌هایی برای گنجاندن استقلال دانشگاه‌ها در قانون برنامه هفتم توسعه در جریان است.
رئیس دانشگاه تهران با اشاره به ناآرامی‌ها و تجمع‌های اخیر در دانشگاه تهران، افزود: فرض اصلی و اساسی ما این است که دانشگاه تهران جای بحث و نقد و نظر است و رهبری نیز این افق روشن را برای ما ایجاد کرده است که دانشگاه اگر جای نقد نباشد، کارایی لازم را نخواهد داشت. شورای عالی انقلاب فرهنگی زیرساخت‌های قانونی خوبی را برای نقد در محیط علمی فراهم کرده است، هم کرسی‌های آزاداندیشی و هم مشوق‌هایی که برای این حوزه فراهم شده است.
وی با اشاره به شعارهای بعضاً نامتعارف و تند که ازسوی انگشت‌شماری در تجمعات روزهای اخیر دانشگاه تهران سر داده شده است، تصریح کرد: برخی اصلاً حاضر نیستند در فضاهای قانونی و با مدارا به اعلام نقد و بیان اعتراض خود بپردازند و گاهی فضا را تند و هیجانی می‌کنند. البته تلاش‌مان این است که با ابزارهای انضباطی داخل دانشگاه به برخورد با این دانشجویان بپردازیم و از دخالت‌های بیرونی جلوگیری کنیم اما خوب در جریان ناآرامی‌ها تعدادی از دانشجویان در خیابان‌های اطراف دانشگاه و یا در اغتشاشات خیابانی دستگیر شده‌اند.
مقیمی درباره دانشجویان دستگیر شده هم افزود: مراجع دستگیرکننده در پی پیگیری‌ها می‌گویند از برخی دانشجویان دستگیرشده اطلاعاتی دارند که فعلاً قابل طرح کردن نیست. می‌گویند اگر این اطلاعات را بازگو کنیم، خودتان دنبال آزادی برخی از آنها را نمی‌گیرید.
حجت‌الاسلام ابوترابی‌فرد امام جمعه موقت تهران نیز در این نشست با بیان اینکه مسیر تعالی و تکامل همیشه سخت است و در مدیریت کشور هم به مراتب دشوارتر است، افزود: فهم درست مسائل کشور و ارائه راه‌کارهای قابل اجرا برای برون‌رفت از تنگنا و سپس پیگیری دانشگاه برای تبدیل آن برنامه به نقشه راه عملیاتی در متن مدیریت، از وظایف دانشگاه است که امیدوارم از این سرمایه به درستی استفاده شود.
سعیدرضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی و عضو هیات علمی دانشگاه تهران نیز در این نشست گفت: تحلیل درست از وقایع اجتماعی به حل مسائل اجتماعی کمک می‌کند. اگر تحلیل درست و عمیق نباشد و ابعاد مختلف مسئله در آن دیده نشود، راه حل مناسبی هم نمی‌تواند از آن بیرون بیاید.
وی ادامه داد: اگر مسائل اجتماعی را فقط از بعد سیاسی، حقوقی، امنیتی، جامعه‌شناختی و … نگاه کنیم دچار کج‌فهمی‌هایی در فهم مسئله می‌شویم که نمی‌گذارد ابعاد مسئله خوب باز شود.
*حداد عادل: جامعه ما به سرعت به سمت دوقطبی شدن پیش می‌رود
غلامعلی حداد عادل، استاد دانشگاه تهران نیز در این نشست اظهار داشت: اتفاقی که این روزها در کشور افتاده از هر جهت اسباب تاسف است. بنده حتی برای آن جوان‌هایی که می‌آیند و شعارهای هنجارشکن می‌دهند و تخریب می‌کنند و دستگیر و زندانی می‌شوند هم غصه می‌خورم؛ نه فقط غصه آن پلیسی را می‌خورم که آن آقا رفته گلویش را ببرد، نه فقط غصه آن پلیسی را می‌خورم که رویش بنزین ریخته و آتش زدند و آن جوانی دیگر که در موکب مشهد ایستاده بود و خنجر در قلبش فرو کردند و کشتند. هم غصه آنها را می‌خورم و هم غصه اینهایی که شعار علیه اینها می‌دهند چون اینها هم بچه‌های همین کشور هستند.
وی افزود: این انقلاب به برکت مردم به پیروزی رسیده و پیروزی‌اش را به برکت مردم حفظ کرده است. آمریکا و انگلیس می‌خواهد به هر ترتیبی مردم را از این انقلاب جدا کند. جرم بزرگی که مردم ایران مرتکب شده، استقلال‌طلبی است.
حدادعادل اظهارداشت: متاسفانه جامعه ما به سرعت به سمت دوقطبی شدن پیش می‌رود این درحالیست که در جامعه با طیفی از سلیقه‌ها روبرو هستیم که در عین حال که باید این طیف را به سمت معنویت و اسلامیت سوق دهیم ولی نباید واقعیتش را انکار کنیم.
وی با تاکید بر رواج گفتمانی عقلانی توسط متدین و موافقان نظام، گفت: اگر عقلانیت را از گفتمان انقلابی و اسلامی کنار بگذاریم یا آن را تضعیف کنیم، یعنی به دست خودمان داریم به دوگانگی و دوقطبی شدن جامعه کمک می‌کنیم. ما در دانشگاه باید فضایی ایجاد کنیم که اسلام را با گفتمان عقلانی بیان کنیم. پیشنهاد می‌کنم در یکی از جلسات آینده، همین بحث حجاب را به بحث بگذاریم. بگذاریم در دانشگاه‌ها درباره حجاب بحث عقلانی شود و ببینیم مدافع و مخالف چه می‌گویند.
حداد عادل هشدار داد:مسئله‌ای که غرب برای کشور ما طراحی کرده است از بین بردن خانواده است چون خانواده بستر دینداری است و اگر خانواده متزلزل شود قطعاً دینداری از ریشه سوخته می‌شود.
*افروز: دانشگاه برای بررسی ریشه‌ای اعتراضات اجتماعی، محور شود
غلامعلی افروز، استاد دانشکده روانشناسی هم در این نشست با تاکید بر اینکه دانشگاه برای بررسی ریشه‌ای و ارائه راه‌حل‌های اساسی درباره مواجهه با اعتراضات اجتماعی، محور شود؛ افزود: مباحث باید به دو قسمت تقسیم شود؛ یکی بررسی ریشه‌ای پدیداری خیزش‌های اعتراضی، هنجارشکنی و آشوبگری و ارائه راه‌حل‌های اساسی برای حل آن. بنابراین باید ریشه‌های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و روانشناختی موضوع خیزش‌های اعتراضی را بررسی کنیم و ببینیم هنجارشکنان و آشوبگران چه کسانی هستند و بگوییم که حالا چه باید کرد و راه‌حل‌های اساسی ارائه کنیم.
افروز چند پیشنهاد ارائه کرد و گفت: اول اینکه ما دانشگاهیان دیداری از جوانان آسیب‌دیده در موقعیت‌های آسیب‌زا و خانواده‌هایشان داشته باشیم و با آنها گفتگو کنیم. دوم اینکه تلاش برای آزادی سریع معترضان بازداشت شده را در دستور کار قرار دهیم، البته معترضانی که تخریب نکرده‌اند، آدم نکشتند و بانک به آتش نکشیده‌اند، هر چند که با برانگیختگی هیجانی شعارهای هنجارشکنانه و توهین‌آمیز هم سر داده باشند.
*فرجی دانا:دانشگاه باید محل گفتگو باشد
رضا فرجی دانا، استاد دانشکده فنی نیز در این نشست گفت: هر اقدامی در این مقطع زمانی انجام دهیم تا بتوانیم دانشگاه را در موقعیتی که باید در جامعه نقش‌آفرین باشد قرار دهیم، اقدام کاملاً درستی است. دانشگاه میراث گذشتگان برای ما نیست بلکه امانت آیندگان نزد ما است و باید سال‌های سال نقش‌آفرین در عرصه اجتماع باشد.
وی افزود: اگر دانشگاه به خودش وا گذاشته شود و کار دانشگاهی‌ها به دانشگاهیان سپرده شود، اگر اجازه دهیم مکانیزم‌های درون دانشگاه عمل بکند و اگر از مشارکت همه دانشگاهیان استفاده کنیم، مطمئناً دانشگاه آنقدر قوی خواهد بود که نقش‌آفرین در جامعه خواهد شد.
فرجی دانا با بیان اینکه دانشگاه باید محل گفتگو باشد، تاکید کرد: تنوع فکری را به رسمیت بشناسیم و گفت‌وگو بین دانشجویان و گفت‌وگو بین استادان و گفت‌وگوی بین نسلی،بین دانشجو و استاد، رایج شود تا ضمن اینکه این شکاف بین‌نسلی پر می‌شود، دامن آموزش و پژوهش نیز از سیاست جدا شود تا دیگر با این پدیده مواجه نشویم که برخی در اعتراض به یک موضوع اجتماعی بیایند و تعطیلی کلاس‌ها را مطالبه کنند.
استاد دانشکده فنی دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: ما در دانشگاه تهران، معاند نداریم اما افرادی با ایده‌های مختلف داریم که باید ایده‌هایشان شنیده شود و به آنها امکان صحبت داده شود. در این صورت است که دانشگاه می‌تواند به رسالت و مرجعیت خود نائل شود.
*نیلی احمدآبادی:کاری کنیم که همه گروه‌های دانشجویی به راحتی میتینگ برگزار کنند
محمود نیلی احمدآبادی، رئیس سابق دانشگاه تهران هم با تاکید بر به رسمیت شناختن تنوع و تکثر در جریان دانشجویی، بر ضرورت دخالت کمتر شورای عالی انقلاب فرهنگی در کار دانشگاه‌ها نیز تاکید کرد و گفت:: کاری کنیم تا علاوه بر گروه‌های فرهنگی، هنری و سیاسی موجود، گروه‌های دیگر هم نمایندگی داشته باشند و به راحتی اتاق بگیرند و میتینگ برگزار کنند.
نیلی،با بیان اینکه هر بحرانی را در سه برش قبل، حین و بعد بحران بررسی کنیم، بیان کرد: متاسفانه همیشه در حین بحران وارد می‌شویم، بدون اینکه قبل از بحران تمهیداتش را فکر کرده باشیم؛ البته همه چیز هم بعد از بحران از یادمان می‌رود.
*ظریف:مردم بزرگترین عامل امنیت و استقرار و ثبات نظام جمهوری اسلامی ایران بوده و هستند
محمدجواد ظریف، عضو هیات علمی دانشگاه تهران هم با بیان اینکه "در طول 42 سال گذشته، مردم بزرگترین عامل امنیت و استقرار و ثبات نظام جمهوری اسلامی ایران بوده‌اند"، گفت: گفتمان عزت که گفتمان رهبری است، در کنار حضور مردم، بزرگترین عامل بازدارنده برای جمهوری اسلامی بوده و در آینده هم خواهد بود. اینکه ما از یک طرف زیر بار زور نمی‌رویم و اینکه مردمی داریم که در برابر حرف نادرست مقاومت می‌کنند، بزرگترین عامل بازدارنده بوده است.
وی با سپاسگزاری از رئیس دانشگاه تهران بخاطر پیگیری و تلاش برای آزاد شدن دانشجویانی که در ناآرامی‌های اخیر بازداشت شده بودند، خاطرنشان کرد: در دنیایی که ارتباطات جهانی شده، روایت‌های جهانی هستند که ذهن‌ها را می‌سازند و سیاست‌ها را شکل می‌دهند. تصویری که از دانشجوی زندانی در دنیا ایجاد می‌شود این است که در قشر روشنفکر دانشگاهی ایران یک تعارض اساسی وجود دارد اما اینکه دانشجو بتواند حرفش را بزند نقطه قوت ما محسوب می‌شود.
*طیب نیا: انتظار حوادث اخیر را داشتیم
علی طیب‌نیا، استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران نیز در این جلسه گفت:انتظاری که از این جلسه و از دانشگاه تهران می‌رود این است که دنبال ریشه‌یابی حوادث اخیر باشد. باید بپرسیم چرا در مقاطع مختلف با آشوب و شورش مواجه می‌شویم. ما با انباشتی از مشکلات در حوزه‌های اجتماعی و اقتصادی مواجه هستیم که هر زمان به شکلی خود را نشان می‌دهد؛ یک روز با افزایش بنزین قیمت، یک روز با حذف یارانه‌ها و یک روز به بهانه فوت خانم مهسا امینی خود را نشان می‌دهد. این یک بهانه است و ما از قبل انتظار داشتیم در تداوم تحرکات قبلی، چنین حادثه‌ای اتفاق بیفتد.
وی افزود: چیزی حدود 40 سال است که درآمد سرانه در ایران نه تنها افزایش نداشته بلکه کاهش پیدا کرده است. بیکاری نسل جوان یک مشکل جدی است، با تورم‌های 50 تا 60 درصدی مواجه هستیم، جوانان آینده روشنی برای خود نمی‌بینند و از کسی که آینده روشنی ندارد و چیزی ندارد که از دست بدهد، انتظاری بیشتر از این نمی‌توانید داشته باشید. علت بروز مشکلات را باید در نظام تدبیر خود جستجو کنیم. ما یک نظام تدبیر شایسته در حوزه سیاست داخلی و خارجی و مسائل اقتصادی نداریم و این معلول فقدان یک نظام تدبیر شایسته در کشور است. وقتی که مردم با مشکلات جدی در تامین معاش خود مواجه باشند به همین روش‌ها خود را نشان می‌دهد. به هر حال باید برای شیوه اداره کشور فکری بکنیم. اگر این روش ادامه پیدا کند مرتب باید شاهد اتفاقات و حوادث مشابهی هر بار با شدت بیشتر باشیم. امیدوارم حوادث اخیر جرقه‌ای باشد برای اینکه در حوزه مسائل مختلف فکر کنیم.
*مطهری:دعوت به گفتگو داشته باشیم
علی مطهری، استاد دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران هم با اشاره به ناآرامی‌های اخیر، گفت: به نظر می‌رسد از خشونت با افرادی که فقط شعار می‌دهند باید پرهیز شود و اصرار نداشته باشیم که این داستان زودتر تمام شود. اما آن کسی که می‌خواهد تخریب کند و آتش بزند باید مورد برخورد قرار گیرد. دعوت به گفتگو داشته باشیم. به همین خانمی که روسری‌اش را برداشته است فرصت دهیم که بیاید حرفش را بزند. ما هم منطق داریم و نمی‌ترسیم.
مطهری با بیان اینکه "عده‌ای از افرادی که شعار آزادی می‌دهند دنبال برداشتن حجاب هستند"، تاکید کرد: ما باید به پوشش اسلامی در دانشگاه‌ها و ادارات تاکید داشته باشیم و نباید کوتاه بیاییم.
وی افزود: عده‌ای دنبال تغییر رژیم هستند. تا آنجایی که شعار می‌دهند نباید خیلی به آنها کاری داشته باشیم ولی آنجا که به اقدام عملی دست بزنند باید مورد برخورد قرار گیرند.
*دفاع امین‌زاده از رعایت حجاب در دانشگاه
الهام امین‌زاده، عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران نیز با تاکید بر حفظ کرامت و احترام همیشگی مردم، یادآور شد: با عدم آرامش و عدم امنیت، نه اقتصاد و نه حقوق اجتماعی و نه حقوق بشر محلی از اعراب نخواهد داشت.
امین‌زاده با اشاره به ضرورت ایجاد بستر مناسب برای آزادی عقیده و بیان، تصریح کرد: البته از بعد حقوقی عرض می‌کنم که در حوزه قانون که نفع جمعی است، سیطره با قانون است چون نفع عمومی است.
وی ضمن انتقاد از سهل‌انگاری برخی دانشجویان در رعایت پوشش متناسب با شان آکادمی، گفت: احترام محیط دانشگاه باید حفظ شود و چارچوب‌هایی برای پوشش در محیط‌های دانشگاهی فراهم شود.
*زیبا کلام:حکومتی داریم که هیچ نهاد مستقلی نمی‌خواهد
صادق زیباکلام عضو هیات علمی دانشگاه تهران هم گفت:حکومتی داریم که هیچ نهاد مستقلی نمی‌خواهد.
وی با اشاره به سابقه هم‌اندیشی روسای سابق دانشگاه تهران از جمله دکتر فرهاد رهبر و دکتر محمود نیلی احمدآبادی با اساتید دانشگاه به منظور دستیابی به مدل حکمرانی و مدیریت مطلوب در دانشگاه و جامعه، به طرح دیدگاه خود درباره لوازم تحقق استقلال دانشگاه پرداخت و اظهارداشت:یکی از خواسته‌های ما استقلال دانشگاه‌ها بوده و هست.
*متقی: برخی در فضای بین‌المللی می‌خواهند از ایران انتقام بگیرند
ابراهیم متقی، رئیس دانشکده حقوق دانشگاه تهران هم در تحلیل نقش شبکه‌های اجتماعی و مخالفان جمهوری اسلامی در شکل‌گیری ناآرامی‌های اخیر، گفت: برخی در فضای بین‌المللی می‌خواهند از جمهوری اسلامی ایران انتقام بگیرند. امروز تغییر نسلی شکل گرفته است.همه کسانی که سال 88 از کشور خارج شدند کجا جذب شده‌اند؟ معاون وزیر ارشاد شده رئیس ایران اینترنشنال!
متقی با طرح انتظار از اساتید دانشگاه به منظور بکارگیری دغدغه‌های درونی خود برای ثبات و آرامش و تعادل سیاسی، گفت: در نگاه حوزه تخصصی ما هر موقع موازنه به هم بخورد، زمینه برای یک سری بحران‌ها اجتناب‌ناپذیر است.
وی، موازنه امروز را تحت تاثیر چند مولفه از جمله سیاست‌های شوک‌درمانی اقتصادی ارزیابی کرد و گفت: از سال 1371 تا کنون هرگاه سیاست شوک‌درمانی اجرا شده است، به دنبال آن شاهد یک بحران اجتماعی اجتناب‌ناپذیر بوده‌ایم.
متقی از نادیده‌انگاری جوانان و تغییر نسلی به عنوان عامل دیگر ناآرامی‌های اخیر نام برد و با انتقاد از امنیتی و انتظامی کردن موج‌های اجتماعی، اظهار داشت: یک نوع شیفت ارزشی در فضای کنش دانشجویی وجود دارد. در سال‌های گذشته فقط یک اتاق دانشجویی داشتیم، اجازه دهیم انرژی‌ها آزاد شود و اتاق‌های دانشجویی متنوعی داشته باشیم. بیشترین اعتراضات ثبت‌شده در اروپا است و بیشترین امنیت اجتماعی هم در اروپا وجود دارد. بپذیریم که باید یک فضای نهادسازی شکل دهیم.
*سنایی:مشکلات حل و فصل نمی‌شود؛ انباشته می‌شوند!
سنایی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران نیز با بیان اینکه به بهبود اوضاع و حل‌وفصل مشکلات امید داریم، افزود: یکی از ویژگی‌های کشورمان این است که در نظام اداری و سیاسی ما مشکلات حل‌وفصل نمی‌شود بلکه انباشت می‌شوند. این موضوع افزایش بی‌اعتمادی و ناامیدی از کارآمدی سیستم را پی دارد.
وی گفت: تبعیض سرآمد مشکلات بنیادین جامعه ما است. تبعیض و نادیده گرفته شدن در عرصه‌های مختلف اداری، آموزشی و … در روایت و شناخت مردم بسیار تقویت شده است. سیستم ما نباید از اصلاح پرهیز کند. اصلاح، توان و قدرت یک سیستم را نشان می‌دهد. بنابراین لازم است اشکالات در زمان خودش به شکل بنیادی و عمیق برطرف شوند.
*حناچی: تاکید بر تلاش برای اقناع افکار عمومی
پیروز حناچی، استاد دانشکده هنرهای زیبا نیز با تاکید بر امیدآفرینی در نسل جوان، گفت: متاسفانه نگاهی در کشور وجود دارد که همه مسائل را امنیتی می‌کند. به اعتقاد من این بزرگترین سم برای کشور است. اتفاقاً باید برعکس باشد؛ یعنی ما حتی مسائل امنیتی‌مان را باید با نگاه فرهنگی حل کنیم. تبدیل شدن مسائل کوچک و عادی کشور به مسائل امنیتی، اداره کشور را بسیار پرهزینه می‌کند که باید مورد تجدیدنظر قرار گیرد.
وی از رفتار اخلاقی، رعایت کرامت انسانی و اقناع افکار عمومی به عنوان یک اصل نام برد و افزود: ما نسبت به افکار عمومی بی‌توجه هستیم. بی‌توجهی به اقناع افکار عمومی، فشار انباشته‌ای را به وجود می‌آورد که هر چند وقت یکبار دهان باز می‌کند. تلاش برای اقناع افکار عمومی برای مسائلی که بوجود می‌آید یک اصل است.
*آزاد ارمکی: جامعه ایرانی تضادنسلی ندارد؛ اشتباه نگیرید
تقی آزاد ارمکی، عضو هیات علمی دانشگاه تهران هم در واکنش به اساتیدی که یکی از ریشه‌های ناآرامی‌ها را تضاد نسلی می‌دانند، تاکید کرد: بنده متخصص مطالعات نسلی هستم. بحث کشور اصلاً تضاد نسلی نیست. بحث کشور، تولد یک جامعه جدید با یک مختصاتی است که انتظار یک سری تغییراتی دارد اما چون ما خواسته‌های او برای تغییر را نمی‌پذیریم، فکر می‌کنیم دارد علیه حاکمیت عمل می‌کند. همه ما باید توجه کنیم که با جامعه جدیدی روبرو شده‌ایم که در این جامعه جدید، زنان به اصلی‌ترین تبدیل شده‌اند.
وی افزود:وقتی مداح‌ها در این کشور حاکم هستند چرا سلبریتی‌ها نباید نقش آفرین باشند؟
آزاد ارمکی اضافه کرد: نیروی تحول‌آفرین آینده کشور زنان هستند البته با کشاندن خانواده به دنبال خود. آخرین پژوهشی که در این زمینه انجام داده‌ام و چهار رساله دکتری خروجی آن بوده است، نشان می‌دهد که اتفاقاً جامعه ایرانی تضادنسلی ندارد بلکه حاکی از پیوستگی نسلی در خانواده به همراه کنشگری نسل جوان و زنان است.
*کولایی: فضای گفتگو در دانشگاه فراهم شود
الهه کولایی استاد دانشگاه تهران هم با طرح مطالبه آزادی دانشجویان بازداشت‌شده، تاکید کرد: فضای گفتگو و طرح دیدگاه‌های متفاوت و متعارض در نهادهای دانشجویی دانشگاه فراهم شود. در دانشگاه تهران نهادهای دانشجویی که مجال را برای گفتگو فراهم کنند، فعال شوند تا دیدگاه‌های متفاوت و انتقادها و همه مباحثی که باید در فرآیند گفت و شنود در جامعه طرح شود، در عرصه عمومی قرار گیرد و برای آنها چاره‌اندیشی شود. اجازه دهیم فضای گفتگو و طرح دیدگاه‌های مختلف در دانشگاه فراهم شود.
وی با بیان اینکه بسیاری از عوارض و مشکلاتی که امروز با آن مواجه هستیم ریشه در درون دارد، خاطرنشان کرد: هرچند همه می‌دانیم که در سطح منطقه و پیرامون ما چه مسائلی می‌گذرد و در محیط بین‌المللی با چه مسائلی در تقابل نظم جهانی مواجه هستیم. ولی با این همه، باید به درون نگاه کنیم و بسترهایی که باعث شد این وضعیت امروز در کشورمان شکل بگیرد را شناسایی کنیم.