درچند جمله کوتاه : ثروت اندوزی و دنیا طلبی مغرورشان کرده بود. آدم های پست فطرت ، فرو مایه، کوته نظر و جاهل بودند. آخرت خود را به ثمن بخس فروختند. به دنبال هوا و هوس بودند. از اهل نفاق ، تفرقه ، گناه پیروی می کردند. 

حال چون انقلاب و نظام جمهوری اسلامی ایران از نهضت حسینی الهام گرفته و کاملا ماهیت و هویت ضد جهل و گمراهی داشت و دارد و سراسر نور و روشنی بخش بوده و هست  ، اما برغم این ماهیت نورانی و هویت ضد ظلمت و سیاهی ، در هر برهه ای گرفتار بعضی آدم های جاهل و محافل افراطی و ظلمانی شد و از این رو آسیب های بسیاری را به جان خرید و تحمل کرد که البته  در سایه هوشیاری مردم و بیداری و تیز بینی امام و رهبری به ریل خود بازگشت و تا حدودی از انحطاط کامل در امان ماند.

به فرمایش حضرت آیت الله جوادی آملی « از زیارت اربعین استفاده می شود که امام حسین علیه السلام با خون خویش دواقدام اساسی بنیان نهاد ؛ یکی این که مردم را عالم و آگاه کرد و دیگری این که آنها را عاقل نمود.»  از سوی دیگر می بینیم ، رسالت اربعین حسینی بر دوش شیر زن بزرگواری گذاشته شد که هم «عالمه » است و هم «عقیله»  ؛ حضرت زینبی که با جهل ، جهالت و گمراهی هیچ سنخیتی ندارد.( سلام الله علیها» 

اکنون که اربعین حسینی  رنگ و بوی جهل زدایی و حیرت افکنی دارد فرصت مناسبی است ، ضمن الهام از این حادثه تاریحی ، نگاهی گذرا به آسیب های انقلاب داشته باشیم تا بتوانیم از تکرار آنها ممانعت کنیم و بدین طریق از آسیب پذیری و انحطاط آن جلوگیری نماییم.

از جمله جهالت ها در نظام اسلامی این بود که در دهه شصت افرادی و گروه هایی به بهانه دفاع از قشر محروم ، به جان و مال صاحبان زمین ، کارخانه ، شرکت تولیدی و حتی بعضی مؤمنین و متدینین افتادند و اموال آنها را به عنوان فئودال و سرمایه دار مصادره کردند. چنانکه مرحوم آیت الله ملکوتی در خاطرات به بخشی از آنها اشاره دارد که در منطقه پارس آباد مغان ، گاو داری فردی را مصادره کرده و گاوهایِ هلندیِ شیردهِ را سر بریدند و گوشت هایش را در میان محرومان تقسیم کردند و بدین وسیله درب مراکز تولیدی ، کشاورزی و غیره را برای همیشه مهر و موم زدند!

مصداق بارز دیگر از این جهالت ها و گمراهی ها این بود که اگر کسی اندکی با انقلاب ، نظام یا با گروه و جناح ما زاویه پیدا کرد، اعم از شخصیت های حوزوی و دانشگاهی ، فوری با انگ «مرجع آمریکایی ، استاد اسرائیلی ، انگلیسی ، لیبرال و غیره » از صحنه سیاسی کشور بیرون انداختیم و حتی در این راستا از « حرمت شکنی نسبت به نهاد مرجعیت» که ولایت فقیه از بطن آن استخراج شده بود ، ابا نکردیم. نتیجه آن شد که امروز شاهدش هستیم ، مردم اتهام انگلیسی و آمریکایی بودنِ مراجع تقلید را (ادام الله ظلهم الشریف ) نعوذ بالله خیلی راحت تر و آسان تر قبول و باور می کنند تا جاسوسی و وابستگی یک غیر روحانی را! 

از نمونه جهالت ها ، برخورد های منفی و سلبی  با پدیده های نو بود که سابقه دراز در ایران دارد و از حرام دانستن علوم پزشکی جدید در مقابل طب سنتی ، چراغ برق ، بلند گو ، حمام دوشی ، چتر ، فیلم محمد رسول الله (ص) و رادیو گرفته تا تحریم ماهواره ، رایتل ، اینترنت ، مترو ، گاز رسانی به شهر و روستا و فیلترینگ تلگرام که  در سی و چهار سال بعد از پیروزی انقلاب رخ داد  و همه عمق جهالت ، گمراهی  و تناقض را در برخورد با این پدیده ها با تمام وجود شاهد و ناظر بودیم و لمس کردیم.

از جمله جاهلیتی که نباید از حافظه مردم ایران پاک بشود و به هر بهانه ای باید یاد آوری کرد ، ماجراهای جاهلانه و گمراه کننده ، فتنه 88 است که طیف خاصی ، یک جوان جاهل و مغرور را به صرف دادن شعارهای انقلابی و ارزشی ، تأیید صلاحیت و کاندیدای ریاست جمهوری کرد و اغلب دلسوزان و عقلای قوم را زیر پای پیروزی وی به مسلخ برد و ذبح شان نمود.

که با حاکمیت این فرد ، سنگ بنای جهالت ، گمراهی و انحراف در نظام و انقلاب ریشه دوانید و هر روز که گذشت بر عمق و گستره آن افزوده شد ، چنانکه  امروز اکثر مشکلات و ناکارآمدی ها از همین جهالت ها و گمراهی ها سر چشمه می گیرد. به قول مرحوم دکتر احمد احمدی ( رضوان خدا بر او باد) : « دیوانه ای آمد سنگی بر چاه ویل انقلاب انداخت که صد عاقل هنوز نتوانستند آن را بیرون بیاورند.»

آخرین نمونه از جهالت هایی که می توان در این فرصت بدان اشاره کرد و امروز از اهم مسائل روز نیز به شمار می آید، موضع گیری ها و برخوردهای جاهلانه و سردرگم در باب « امر به معروف و نهی از منکر » است. اتفاقا « گشت ارشاد » با ون های سبز رنگ و با «طرح حجاب و عفاف» که حتی خانم های محجبه خاطرات تلخی از آن دارند محصول تفکر همان جریان انحرافی است که بر سازمان مخلص نیروی های انتظامی تحمیل شد.

با این که دلسوزان نظام و متخصصان مورد اعتماد ، بارها گفتند ، تذکر و هشدار دادند که اجرای این اصل کار هر کسی و هر محفلی نیست و نیروی انتظامیِ فداکار، مخلص و مردمی و خدمتگزار نمی تواند مجری مناسب برای این اصل ارزشمند دینی و مذهبی باشد و به اقتدارش صدمه وارد می شود، اما هرگز گوش شنوایی مشاهده نشد. 

بارها در اطراف و صحن های حرم نورانی حضرت معصومه ( سلام الله علیها) و خیابان های اطرف ، از نزدیک شاهد امر به معروف های جاهلانه ، ناشیانه و نفرت برانگیز از سوی بعض افراد غیر مسئول ، نسبت به زائران و شهروندان بودم و به عنوان یک طلبه و روحانی احساس حقارت و شرمندگی کردم ، چنانکه نمونه های زننده ی دیگر را در تهران از طریق فضای مجازی شاهد بودیم و هستیم.

به قول شهید بزرگوار مطهری: «  تا حالا که  امر به معروف و نهی از منکر های ما در اطراف دگمه لباس و بند کفش مردم بوده است ، در حول و حوش موی سر و دوخت لباس مردم بوده است. ما اصلا معروف  چه می شناسیم که چیست؟ منکر چه می شناسیم چیست؟ ما گاهی معروف ها را به جای منکر می گیریم و منکرها را به جای معروف. همین بهتر که ما جاهل ها [اصلا] امر به معروف و نهی از منکر نکنیم.  چه منکرها که به نام امربه معروف و نهی از منکر به وجود نیامد! آگاهی، بصیرت و خبرویت می خواهد. دانایی، روانشناسی و جامعه شناسی می خواهد تا انسان بفهمد چه چیزی را امر به معروف و نهی از منکر کند؟ یعنی  راه معروف را تشخیص بدهد و ببیند معروف کجاست؟ منکر را تشخیص بدهد و ریشه آن را به دست بیاورد از کجا این منکر سرچشمه می گیرد؟ ولهذا ائمه دین فرموده اند جاهل بهتر است امر به معروف و نهی از منکر نکند؛ چرا؟ «لِاَنه لایُفسِدُهُ اَکثرُ مِمًا یُصلِحُهُ »، چون جاهل وقتی می خواهد امر به معروف و نهی از منکر کند، می خواهد بهتر کند، بدتر می کند.» (حماسه حسینی ، ج 2 ، ص 82 و 83 )

وقتی تجربه عملی و عینی  نشان می دهد که  روش های جاهلانه جواب عکس می دهد و برای انقلاب و نظام مرتب هزینه تولید می کند و بارها منتهی به ایجاد تنفر ، بد بینی ، سکته ، فوت طرف شده است چه دلیل منطقی و عقلائی  بر اصرار و ادامه این خطای راهبردی وجود دارد؟  با این که آقای رئیس جمهور نیز گفته بود: « گشت ارشاد خواهیم داشت اما فقط برای مدیران» ظاهراً بعد از گذشت یک سال هنوز حریف این تفکر انحرافی نشده است!

درس بزرگی که امروز از اربعین حسینی باید گرفت تدبیر درست و عقلایی در جهت رهایی از همین جهالت ها و گمراهی هاست ، ما امروز در کنار پیاده روی اربعین حسینی  و عزادری ها که بسیار ارزشمند ، روح نواز  و جان افزاست ، نیاز مبرم به جهالت زدایی و تدبیر دراحراز نورانیت ها و زدودن جهل و جهالت ها در امور فرهنگی ، اجرایی و امنیتی کشور داریم. ما امروز نیاز مبرم به مکتب امام و حواریون امام مانند شهید مطهری داریم که ما را از این گمراهی ها رهایی بخشد و به نورانیت مکتب و اربعین حسینی رهنمون مان سازد.