تحلیل سیاسی هفته این چهل و یکمین تقویم از ایام انقلاب است که بدون رجایی و باهنر طی میشود. چهل و یکسال پیش در چنین روزهایی آتش کینه و نفاق دشمنان، رئیس جمهور و نخست وزیر محبوب و مردمی را در حادثه انفجار مقر نخست وزیری، از ملت ایران گرفت. انسانهای خدوم و مسئولین خدمتگزاری که هنوز هم پس از گذشت 4 دهه، مردم در حسرت «رفتار رجایی» و «منش باهنر» میسوزند؛ بزرگانی که با ندیدن خود و نوکری برای ولینعمتان انقلاب، فضا را برای تعالی خود آماده کردند؛ دو نورچشمی که چشم را بر خود و منافع جناحی بستند و کمر همت برای عرصه خدمت به مردم جزم کردند تا در تاریخ انقلاب بدرخشند و در جاودانگی بمانند.
به همین مناسبت و در هفته دولت، رهبر انقلاب در دیدار با دولت سیزدهم، توصیههایی درباره شرایط کنونی کشور و اولویت دادن به اقتصاد کشور و معیشت مردم ارائه کرده و بر لزوم عمل به وعدهها و پرهیز از بیان وعدههای غیرقابل تحقق تاکید کردند. حضرت آیتالله خامنهای همچنین از دولت خواستند که براساس یک طرح کلان و نقشه جامع و قابل توضیح برای مردم حرکت کند، که این بدین معناست که مسئولین باید از بیبرنامگی فاصله گرفته و طوری عمل نمایند که عملکردها قابل ارائه بوده و بتوانند افکار عمومی را توجیه کنند.
با عبور از هفته دولت امسال، دولت سیزدهم یکسالگی فعالیت خود را پشت سر گذاشته ولی هنوز مشکلات اقتصادی مردم را حل نکرده است. طبیعتاً این دولت اگر بخواهد مردم را از فشارهای اقتصادی برهاند، باید از سیاستهایی که بر مردم فشار وارد میکند فاصله بگیرد و اسباب بهبود وضعیت معیشت مردم را فراهم کند؛ چیزی که تاکنون در این یکسال، آمار و واقعیتهای اقتصادی آنرا نشان نداده است.
معضل کمآبی و خشکسالی در برخی استانهای کشور روز به روز در حال جدیتر شدن است بهگونهای که برخی مردم استانهای پرآب کشور مثل چهارمحال و بختیاری و همدان اکنون آب را از تانکر دریافت میکنند. ذخیره آب شرب و آب کشاورزی در بسیاری از استانها در حال فروکش کردن است و لذا مدیران کشور باید برای مقابل با بحران کمبود آب و مدیریت خشکسالی چاره اندیشی کنند.
در این هفته در ماجرای برجام، زمان به پاسخ و پیغام گذشت و طرفین، آخرین بررسیها را روی متن 35 صفحهای پیشنهادی اتحادیه اروپا انجام دادند ولی آنچه مسلم است، فرصت تاریخی برای احیای برجام از دست میرود و باید تکلیف این توافقنامهای که عدم اجرای آن خسارتهای جبران ناپذیری را بر ملت ایران وارد کرده، هرچه سریعتر روشن شود.
موضوعات خارجی هفته را به رویدادهای عراق و اوکراین اختصاص میدهیم. عراق این هفته روزهای حساسی را پشت سر گذاشت. حوادث خطرناک این هفته عراق بار دیگر بر این واقعیت تاکید گذاشت که دستهای فتنهگری مترصد هستند تا ثبات این کشور را برهم زده تا به اهداف خود برسند. این شرایط حساس را اگر تاکنون گروههای سیاسی کمتر به آن توجه میکردند حوادث خونبار روزهای گذشته هشداری بود تا به این موضوع دقیقتر بیندیشند.
اوجگیری اختلافات سیاسی که با هجوم طرفداران جریان صدر به مراکز دولتی در منطقه سبز بغداد همراه بود و منجر به درگیریهای گسترده و مسلحانه شد که بنا به اعلام مراکز بهداشتی عراق حدود 30 نفر کشته و 700 نفر مجروح برجای گذاشت. در پی این حوادث خونبار، مقتدی صدر رئیس جریان صدر ضمن اعلام کنارهگیری از سیاست، از حامیان خود خواست از مناطق مورد هجوم، خارج شوند. صدر همچنین هرگونه حمل سلاح از سوی طرفدارانش را ممنوع اعلام کرد. البته این نخستین بار نیست که صدر از سیاست کنارهگیری میکند. وی قبلاً نیز در پی عدم موفقیت در تشکیل دولت، از سیاست اعلام کنارهگیری کرده بود.
رویدادهای هفته جاری واکنشهای گستردهای در عراق داشت و بسیاری از شخصیتها و گروهها ضمن مخالفت با هرگونه تلاش برای تشدید خشونتها، از تصمیم مقتدیصدر در آرام ساختن اوضاع استقبال کردند.
اگرچه پس از رویدادهای خونین روزهای اخیر، آرامش به صحنه برگشته است ولی تضمینی به دوام آرامش فعلی وجود ندارد چرا که هنوز اختلافات جناحهای سیاسی حل نشده است و تا وقتی که این اختلافات پابرجاست، عراق ظرفیت ورود به دور جدیدی از خشونتها را دارا میباشد. این وضعیت حساس میطلبد که جریانهای سیاسی برای نیل به تفاهم گام بردارند و در جهت تامین منافع ملی از برخی خواستههای نامعقول و تنشزا عدول کنند.
این هفته جنگ در اوکراین وارد هفتمین ماه شد در حالی که هنوز نقطه پایانی برای این جنگ خونبار و بیهوده مشاهده نمیشود. پس از گذشت نزدیک به هفت ماه، ارتش روسیه منطقه لوهانسک را اشغال کرده و درصدد است منطقه «دونباس» را نیز تصرف نماید ولی تاکنون در این امر ناموفق مانده است. پیشروی کُند ارتش روسیه موجب شده است اوکراینیها نیم نگاهی به ضد حملات و امکان بازپسگیری مناطق اشغال شده بیندازند. این هفته ارتش اوکراین حمله سنگینی را به شهر خرسون صورت داد که بنا به گزارش منابع خبری، این حملات تلفات سنگینی از دو طرف داشته و در حال حاضر نیز جریان دارد.
برخی گزارشها نیز حاکی از آن است که کرملین، وزیر دفاع روسیه را به دلیل عدم توفیق در پیشرویهای قابل توجه، به حاشیه رانده شده است.
میل به مذاکره نیز که در اوایل جنگ مشاهده میشد و اوکراینیها دعوت گفتگو را میپذیرفتند. در روزهای اخیر نیز به پیشنهاد رئیس جمهور فرانسه قرار شد جمهوری اسلامی ایران، روسیه را به روی آوردن به مذاکره با اوکراین برای صلح تشویق کند که وزیر خارجه کشورمان در سفر اخیر خود به مسکو آن را مطرح کرده است. مجموعه این تحولات بیانگر این موضوع است که جنگ در اوکراین فرسایشی شده است و ارادهای هم برای توقف آن، حداقل در آینده نزدیک مشاهده نمیشود.
از سوی دیگر غرب و بهخصوص اروپا نیز مدعی است خود را برای تحمل یک زمستان سرد آماده کرده است تا امتیاز مهمی به روسیه ندهد. اینکه اروپا تا چه حد میتواند خود را از وابستگی به انرژی روسیه بینیاز کند و همین طور آیا روسها خواهند توانست حکومت اوکراین را وادار به تسلیم سازند، سوالاتی است که برای پاسخ به آن باید منتظر ماند.
*جمهوری اسلامی
|