تحلیل سیاسی هفته نبرد پشت پرده میان مخالفان برجام با موافقان آن، موجب به تعویق افتادن اعلام توافق مذاکرات برجامی شده است. بعد از تحویل پاسخ ایران به متن پیشنهادی اتحادیه اروپا درباره برجام و اینکه نماینده اتحادیه اروپا در مذاکرات برجامی آن را «معقول» دانست، همه منتظر ماندند تا آمریکا نظر خود را درباره این متن و ملاحظات ایران درباره آن اعلام کند. همه چیز حکایت از این دارند که دولتهای ایران و آمریکا با رسیدن به توافق برجامی و رفع تحریمها تمایل دارند ولی موانعی وجود دارند که اعلام این توافق را به تاخیر میاندازند.
موانع اعلام توافق برجامی، سه دسته هستند. دسته اول را تندروهای حزب جمهوریخواه آمریکا تشکیل میدهند. آنها همان کسانی هستند که دونالد ترامپ را به خارج ساختن آمریکا از برجام تشویق کردند و تحریمهای ظالمانه آمریکا علیه ایران تشدید شد.
دسته دوم، مخالفان برجام در ایران هستند که از آنها به «کاسبان تحریم» یاد میشود. این دسته، در دستگاههای مختلف اجرائی، سیاسی، رسانهای و بخش خصوصی حضور دارند و چون رفع تحریمها را به زیان منافع خود میدانند، همواره با برجام مخالفت میکنند و اکنون احیاء آن را برنمیتابند.
دسته سوم، صهیونیستها و سران رژیم صهیونیستی هستند که با جمهوری اسلامی ایران دشمنی کینهتوزانه دارند و همواره خواهان باقی ماندن مردم ایران در فشارهای اقتصادی و تنگناهای معیشتی هستند. آنها چون میدانند رسیدن به توافق برجامی منجر به رفع تحریمها و حل بسیاری از مشکلات اقتصادی ایران میشود، بشدت با این توافق مخالفت میکنند و در این راه از لابی صهیونیستی در آمریکا نیز کمک میگیرند. تعدادی از اعضای کنگره و سنای آمریکا هم از صهیونیستهائی هستند که برای رژیم صهیونیستی کار میکنند و از هیچ اقدامی برای جلوگیری از به نتیجه رسیدن مذاکرات برجامی دریغ نمینمایند.
اتحاد عملی این سه دسته که فعالانه علیه احیاء برجام و رفع تحریمها تلاش میکنند، تاکنون موجب به تاخیر افتادن نهائی شدن توافق برجامی شده است. دولت سیزدهم باید با ارادهای قوی با «کاسبان تحریم» مقابله کند و برای احیاء برجام و رفع تحریمها با عزمی راسخ اقدام نماید. در میان کاسبان داخلی تحریم، افرادی وجود دارند که نقش «کاترین شکدم» و «ایلی کوهن» را بازی میکنند و زمانی فراخواهد رسید که نقاب از چهره آنها کنار خواهد رفت و نفوذی بودن آنها به اثبات خواهد رسید. اینان هرچند بهظاهر، خود را حامی دولت سیزدهم وانمود میکنند ولی با اصل نظام جمهوری اسلامی و منافع مردم این کشور مخالفند و دولتمردان ما نباید مقهور اراده آنها شوند. مردم در انتظار احیاء برجام و رفع تحریمها هستند و واکنشهای مثبت بازار سکه و ارز در روزهائی که اخبار مثبتی درباره نزدیک شدن به توافق به گوش میرسد، این واقعیت را به اثبات میرسانند.
در این هفته به مناسبت شروع شهریور ماه، هفته دولت آغاز شد. رسم است که در اولین هفته شهریور ماه هر سال، دولت مستقر به تشریح عملکرد خود میپردازد. به همین مناسبت، دولت سیزدهم از روز سهشنبه این هفته به تشریح کارنامه یکساله خود پرداخته و قاعدتاً تا 8 شهریور سالروز شهادت رجائی و باهنر رئیس جمهور و نخست وزیر که در سال 1360 با توطئه منافقین در انفجار دفتر نخست وزیر به شهادت رسیدند ادامه خواهد یافت. این، حق دولتمردان است که عملکرد خود را به آگاهی مردم برسانند ولی لازم است به این نکته نیز توجه نمایند که مردم دچار مشکلات معیشتی شدید هستند و عملکردهای دولتمردان فقط زمانی ارزش دارد که بتواند از مشکلات مردم بکاهد و جامعه را به طرف رفاه و عدالت به پیش ببرد.
در رویدادهای خارجی این هفته نیز اوضاع متشنج سیاسی عراق و جنگ اوکراین، دو موضوع خبری بودند که بخش عمدهای از مطالب خبری و تحلیلی را تشکیل میدادند.
در عراق، اختلاف جریانهای سیاسی برای تشکیل دولت جدید ادامه دارد. این اختلافات که از چند سال قبل صحنه سیاسی عراق را درگیر کرده، پس از انتخابات مهرماه گذشته اوج گرفته است.
موضوع تشکیل دولت، در حال حاضر محور اختلاف نظر جریانهای سیاسی است. جریان صدر وابسته به مقتدی صدر از زمان اعلام نتایج و کسب اکثریت آراء تلاش کرده دولتی با ترکیب مورد نظر تشکیل دهد و در این موضوع، با حضور تشکلهای سیاسی مشخص، که عمدتاً وابسته به جریان شیعه هستند، مخالفت دارد.
صدر، این جریانها را به فساد متهم میکند در حالی که وی برای این اتهامات دلایل قانونی و قضایی ارائه نداده است. این اختلافات جناحی موجب شده است تا پس از گذشت 10 ماه، هنوز دولت تشکیل نشود و بلاتکلیفی و بنبست در صحنه سیاسی عراق روز به روز تشدید شود.
در تازهترین اقدام جنجالی، طرفداران صدر از روز سهشنبه در محوطه ساختمان قضایی عراق ازدحام کردهاند و این اقدام باعث شده تا این نهاد فعالیت خود را معلّق سازد. علیرغم انتقاد اکثر جریانهای سیاسی و شخصیتهای عراق از این اقدام و اعلام حمایت از دستگاه قضایی، جریان صدر خواستار انحلال قوه قضائیه شده است. هفته گذشته دستگاه قضایی عراق در برابر خواست جریان صدر برای انحلال مجلس، اعلام کرد که انحلال مجلس در حیطه وظایف این دستگاه نیست و همین مسئله موجب شد تا این گروه به ساختمان قضایی هجوم آورند. درحالیکه عمده ناظران و گروهها و شخصیتهای عراق این اختلافات را به ضرر منافع ملی عراق و به نفع دشمنان آن اعلام کردهاند ولی این هشدارها تاکنون نتیجهای نداشته و تنش در حال افزایش است.
در این هفته شش ماه از لشکرکشی غیرقابل توجیه پوتین به اوکراین گذشت و شعلههای این جنگ خونبار که به اذعان مجامع جهانی صلح و ثبات جهان را بطور جدی تهدید میکند، همچنان زبانه میکشد.
هدف مسکو از این لشکرکشی همه جانبه به اوکراین، که آن را «عملیات نظامی ویژه» خوانده، همچنان نامشخص است. انگیزه لشکرکشی پوتین به اوکراین روشن است و آن تسویه حساب با ناتو و دولتهای غربی است. مسکو از نفوذ روزافزون غرب در کشورهایی که آنها را حیاط خلوت خود میداند عصبانی است و حمله نظامی به اوکراین را با هدف اعمال فشار به غرب برای پا پس کشیدن از منطقه به راه انداخته است.
در طول تاریخ چند دهه گذشته، قدرتهای استکباری شرق و غرب در مسیر توسعه سلطه طلبی و نفوذ خود، کشورهای بسیاری را مورد تجاوز قرار دادهاند. این بار نیز اوکراین تاوان این رقابت شوم را میپردازد. مسکو بنا به آماری که خود با افتخار اعلام میکند روزانه حدود 200 اوکراینی را قتلعام میکند و آنها را «ملیگرا» اعلام میکند. مشخص نیست که چرا از دید روسها ملیگرا بودن اوکراینیها جرم محسوب میشود و باید به این اتهام کشته شوند.
سازمان ملل و بسیاری از مجامع بینالمللی، جنگ اوکراین را «بیهوده» و تهدید کننده صلح و ثبات جهانی خوانده و خواستار خاتمه این جنگ شدهاند. در همین رابطه، گوترش دبیر کل سازمان ملل روز دوشنبه این هفته اعلام کرد جنگ اوکراین جهان را در آستانه یک فاجعه قرار داده است. با این حال هنوز چشم اندازی برای پایان این جنگ مشاهده نمیشود.
*جمهوری اسلامی
|