شکست لویه جرگه فرمایشی با گذشت نزدیک 11 ماه از به قدرت رسیدن گروه تروریستی طالبان در افغانستان، هیچیک از وعدههای این گروه عملی نشده و هیچیک از انتظارات داخلی و بینالمللی که برای بهبود بخشیدن به شرایط این کشور و تعامل با دیگران وجود داشت برآورده نگردیده است.
دیروز نیز اجلاس «لویه جرگه»ای که حکومت خودخوانده طالبان آن را تشکیل داده بود بعد از سه روز فعالیت پایان یافت و طبق گزارشها هیچ اقدام موثری برای بازگرداندن افغانستان به شرایط قبل از تسلط طالبان بر این کشور در این اجلاس صورت نگرفت. لویه جرگه تشکیل شده توسط طالبان بقدری فرمایشی و بیخاصیت بود که حتی «گلبدین حکمتیار» رئیس حزب اسلامی افغانستان با وابستگی خاصی که به حکومت خودخوانده طالبان دارد نیز بشدت از آن انتقاد کرده و گفته هیچیک از انتظارات را برنیاورده است.
لویه جرگه، مجلس بزرگان افغانستان است که از قدیم با گردهمائی ریشسفیدان اقوام مختلف تشکیل میشد و نقش «اهل حل و عقد» را در این کشور برای تعیین تکلیف موضوعات مهم و حل مشکلات عمده ایفا میکرد. در سالهای قبل از حاکمیت جدید طالبان بر افغانستان، زنان صاحب عنوان و شاخص نیز در لویه جرگه شرکت میکردند ولی طالبان، لویه جرگه را فقط با گردهمائی علمای مورد نظر خود تشکیل داد و زنان را نیز از حضور در آن محروم کرد. مسئولان طالبان برای آنکه از مسئولیتهای ناشی از تشریفاتی و فرمایشی بودن این لویه جرگه شانه خالی کنند میگویند در تشکیل دادن آن نقشی نداشتهاند ولی حضور ملاهبتالله آخوندزاده در این لویه جرگه و سخنرانی وی در آن، دروغ بودن این ادعای طالبان را افشا کرد.
مهمترین کار لویه جرگه در چنین موقعیتهائی، تدوین قانون اساسی افغانستان و یا ایجاد تغییراتی در قانون اساسی موجود است، ولی لویه جرگه فرمایشی طالبان اصلاً به سراغ موضوع قانون اساسی نرفت. معنای این عدم توجه اینست که طالبان به قانون اساسی اعتقاد ندارند و فرامین رهبر خود هبتالله آخوندزاده که او را «امیرالمومنین» و واجبالاطاعه میدانند را قانون لازمالاجرا در سرتاسر افغانستان تلقی میکنند. آنها اطاعت از رهبرشان را حتی بر مسلمانان سایر کشورها نیز واجب میدانند.
حکومت خودخوانده طالبان، با ایران نیز تاکنون رفتار نامعقولی داشت و برخوردهای بسیار مسالمتآمیز مسئولان ایرانی با این گروه در 11 ماه گذشته نتوانسته آنها را وادار به انعطاف نسبت به جمهوری اسلامی ایران کند. برخلاف وعدههای داده شده، هنوز از دادن حقابه ایران از هیرمند خبری نیست. در زمینه رعایت حقوق شیعیان افغانستان، بازگرداندن حق بهرهمندی شیعیان از اجرای احکام فقه جعفری و رسمیت داشتن آن نیز حاکمیت خودخوانده طالبان به وعدههای خود عمل نکرده است. در مورد حقوق اتباع افغانستان در داخل این کشور نیز به هیچیک از وعدهها عمل نشده است. پایمال شدن حقوق زنان، ممانعت از تحصیل دختران، الغاء قانون اساسی جمهوری افغانستان، اخراج کارمندان زن از ادارات، مصادره اموال، املاک و خانههای کسانی که حاضر نیستند با طالبان همراهی کنند، کوچ دادنهای اجباری، برخورد قهرآمیز با فعالان سیاسی ناراضی، تضییع حقوق اقوام، خودداری از برگزاری انتخابات و مراجعه به آراء عمومی برای انتخاب کارگزاران دولتی و... از اموری هستند که کارنامه گروه تروریستی طالبان را هر روز سیاهتر میکنند.
ناتوانی در برقراری امنیت، سرکوب و کشتار معارضین که نمونههائی از آن در پنجشیر و بلخاب رخ داده، تقسیم کار با سایر گروههای تروریستی مانند داعش و فقدان مدیریت کشور در زمینههای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی از اموری هستند که مانع به رسمیت شناخته شدن حکومت طالبان توسط دولتها شدهاند. لویه جرگه فرمایشی هم نتوانسته مشکلی از طالبان حل کند و متاسفانه افغانستان همچنان در گرداب تحجر طالبان گرفتار است.
*جمهوری اسلامی
|