تحلیل سیاسی هفته امروز سیام ذیقعده، سالروز شهادت حضرت امام محمدتقی علیهالسلام است. آن حضرت در سال 220 هجری قمری به دستور معتصم عباسی در بغداد به شهادت رسیدند و حرم مطهرشان در کنار تربت پاک جدشان حضرت امام موسی بن جعفر علیهالسلام، زیارتگاه پیروان اهلبیت علیهمالسلام است. از امام جواد علیهالسلام با اینکه در عنفوان جوانی به شهادت رسیدند و فرصت چندانی برای امامت نداشتند، احادیث زیادی در دست میباشند که منبع هدایت بشر هستند و امید که به مناسبت سالروز شهادت، مورد استفاده پیروان آن حضرت قرار گیرند.
هفته جاری، از دو جهت منتسب به شهید مظلوم آیتالله بهشتی بود، یکی اینکه هفتم تیر سالروز شهادت این متفکر بزرگ و معمار نظام جمهوری اسلامی در این هفته قرار داشت و جهت دیگر اینکه مسئولان قوه قضائیه به مناسبت اینکه آیتالله بهشتی اولین رئیس آن بعد از پیروزی انقلاب اسلامی بود و به شهادت رسید، هفته اول تیرماه را «هفته قوه قضائیه» نامیدهاند. گرامیداشت آیتالله بهشتی و شهدای هفتم تیر در سالروز فاجعه انفجار دفتر مرکزی حزب جمهوری اسلامی، یک وظیفه اخلاقی و انقلابی است ولی مهم اینست که در این مناسبت، سیره این شهدا بازگو شود و شمع پرفروغ وجود آنها چراغ راه ما شوند. قوه قضائیه نیز با اینکه اکنون 41 سال از شهادت آیتالله بهشتی میگذرد، هنوز به قوه قضائیه مطلوب و مورد نظر اولین رئیس خود تبدیل نشده است. تلاش همه باید بر این متمرکز شود که تبعیضها، بیعدالتیها و بداخلاقیها را از کشور بزدائیم و جامعهای در طراز اسلام که مورد نظر بنیانگذار نظام جمهوری اسلامی امام خمینی و معمار این نظام آیتالله بهشتی بود بسازیم. این هدف، با شعار محقق نمیشود و باید همگان با عبور از شعار و توسل به اقدامات عملی آن را تحقق بخشند.
به همین مناسبت روز گذشته و در سالروز واقعه دردناک هفتم تیر سال 1360 و هفته قوه قضائیه، مسئولان قضایی کشور با رهبر معظم انقلاب دیدار کردند و ایشان توصیههای هشت گانهای را به مسئولان و کارکنان این قوه ارائه فرمودند که مهمترین آن، در اولویت بودن مبارزه با فساد درون قوه قضائیه و درهم شکستن ساختارهای فسادزا در داخل و خارج از این قوه بود. ایشان همچنین به مدیران قوه قضائیه توصیه اکید کردند به سند تحول قضایی کشور که اکنون در دست است، عمل کنند زیرا در این زمینه آنگونه که باید، عمل نشده است.
این هفته دیپلماسی خارجی کشورمان تحرک قابل توجهی در زمینه برطرف ساختن موانع موجود بر سر روابط با عربستان سعودی و مذاکرات برجامی از خود نشان داد. سفر نخستوزیر عراق به تهران و قبل از او جوزف بورل مسئول سیاسی اتحادیه اروپا که نسبت به ازسرگیری مذاکرات برجامی ابراز امیدواری کرد، چشماندازهای امیدوارکنندهای را در افق سیاست خارجی کشور ترسیم کردند. نخستوزیر عراق درصدد وساطت برای ازسرگیری روابط ایران و عربستان است که گویا به نقطه روشنی رسیده و نماینده اتحادیه اروپا نیز آمادگی آمریکا و اروپا را برای حل باقیمانده مشکلات موجود بر سر راه احیاء برجام را به مسئولین کشورمان اعلام کرده است. ادامه مذاکرات که از سهشنبه همین هفته در قطر برگزار میشود اگر بتواند به احیاء برجام منجر شود، امتیاز قابل توجهی نصیب دیپلماسی دولت سیزدهم خواهد کرد که در حل مشکلات این دولت برای اداره کشور نیز تاثیرگذار خواهد بود.
نخستین موضوع خارجی هفته را به افغانستان اختصاص میدهیم که این هفته شاهد حوادث متعددی بود. وقوع زلزله، سیل و درگیریهای خونبار، موجب کشته شدن صدها افغانی شد و باعث گردید که خبرهای این کشور بحرانزده همچنان در صدر گزارش رسانهها باشد.
مطابق آخرین گزارشها در نتیجه زلزله هفته گذشته در جنوب شرق افغانستان بیش از 1500 نفر کشته و شمار بیشتری مجروح شدهاند. در این میان 155 نفر از کشتهشدگان را کودکان تشکیل میدهند که 250 کودک دیگر زخمی شدهاند. موسسات امداد ضمن ابراز نگرانی از وضعیت کودکان بیسرپرست، هشدار دادهاند آنها با خطر بیماریهای جسمی و روانی و همچنین سوءاستفاده و آزار مواجه هستند. این در حالی است که کمکهای امدادی بسیار محدود بوده و براساس گزارشها، بخش عمده کمکهای بینالمللی نیز به چنگ گروه تروریستی طالبان میافتد و به دست زلزلهزدگان نمیرسد.
جاری شدن سیلهای ویرانگر در چندین ولایت نیز بر مصیبتهای مردم افغانستان افزود. در جریان این سیلابها حدود 400 نفر جان خود را از دست داده و هزاران نفر بیخانمان شدهاند. همزمان، گزارشها از شهر هزارهنشین «بلخاب» در استان سرپل حاکی از درگیریهای خونین و سرکوب گسترده و وحشیانه مردم این منطقه توسط ایادی گروه تروریستی طالبان دارد. هرچند طالبان میکوشد حوادث این شهر را محدود به اختلافات درون گروهی این تشکیلات جلوه دهد ولی «شورای جهانی هزاره» وضعیت بلخاب را فاجعهبار خوانده و از سازمان ملل خواسته است برای توقف کشتار، دستگیریهای خودسرانه مردم و نقض گسترده حقوق بشر مداخله کند و طالبان را تحت فشار قرار دهد. این شورا میافزاید طالبان به دنبال عملیات نظامی علیه «مولوی مهدی»، فرمانده هزاره متحد سابق طالبان، مرتکب نقض گسترده حقوق بشر علیه مردم این منطقه شده که نشانههای روشن از جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت در آن دیده میشود. برخی گزارشها حاکی است صدها خانه متعلق به مردم بلخاب به آتش کشیده شده و ساکنان آواره کوه و بیابان گشتهاند و از بیم جان خود باز نمیگردند.
این هفته جنگ در اوکراین با آتشباری بسیار شدید ارتش روسیه بر شهرهای شرق اوکراین ادامه یافت. روسیه که برخلاف ارزیابیهایش نتوانست موفقیتهایی در مرکز اوکراین به دست آورد و مجبور به عقبنشینی از اطراف کییف شد، تلاش شدیدی را به کار بسته است تا شهرهای کلیدی در شرق اوکراین را تصرف کند تا از این طریق و افزایش فشار، دولت اوکراین را به تسلیم وادارد.
گزارشها حاکی است شهر «سیورودونتسک» با گلوله باران بیوقفه و بمباران مستمر ارتش روسیه تقریباً با خاک یکسان شده است. نیروهای اوکراینی اعلام کردند برای اینکه این شهر به سرنوشت «ماریوپل» که در جریان تصرف آن، صدها نظامی و غیرنظامی تحت محاصره طولانی مدت قرار داشته و سپس به اسارت روسیه درآمدند، دچار نشود، اقدام به عقبنشینی تاکتیکی به ارتفاعات کردهاند. اوکراینیها علیرغم هشدارها و ضربالاجلهای ارتش روسیه همچنان به مقاومتهای سنگر به سنگر در شرق ادامه میدهند. همزمان، سیاستمداران روسی به تهدیدهای هستهای و غیرهستهای علیه اوکراین و دیگر کشورهای اروپایی ادامه میدهند و تنها راه پایان جنگ را، تسلیم دولت اوکراین عنوان میکنند.
همزمان با ادامه جنگ، رهبران ناتو در مادرید اسپانیا گردهم آمدهاند تا درباره بزرگترین تهدید این سازمان از زمان جنگ جهانی دوم، یعنی حمله روسیه به اوکراین بحث کنند. زلنسکی رئیسجمهور اوکراین در این جلسه از طریق مجازی سخنرانی میکند. کییف، از زمان آغاز حمله روسیه در 5 اسفند گذشته، مدام از غرب تقاضای جدیت در حمایت از اوکراین و ارسال تسلیحات استراتژیک و سنگین کرده و از ضعیف بودن حمایت غرب گله کرده است. در این میان، اروپا به دلیل موانع در این راه، از جمله وابستگی به انرژی روسیه و همچنین تهدیدهای مسکو، از برآورده ساختن انتظارات اوکراین، آنگونه که مورد نظر دولت کییف است، کوتاهی کرده و همین شرایط موجب شده تا روسیه همچنان با دست باز در اوکراین عمل کند و هیچ مانعی در مسیر سیاستهای جنگیاش مقابل خود نبیند که این شرایط، سرنوشت اوکراین و جنگ جاری را همچنان در ابهام نگاه میدارد.
*جمهوری اسلامی
|