در پاسخ به سوال فوق،شایسته ترین جواب را باید در کلام هستی آفرین جستجو نمود.
آیاتی از کلام الله مجید به این موضوع اساسی پرداخته است که تدبر در آنها راز آفرینش را بر ملا می کند.
خداوند هنگام آفرینش حضرت آدم(ع) به عنوان اولین انسان می فرماید:«وَ إِذ قالَ رَبُّکَ لِلمَلائِکَۀِ إِنّی جاعِلٌ فِی الأرضِ خَلیفَۀً»(۱)
ترجمه: و چون پروردگار تو به فرشتگان گفت:من در زمین جانشینی خواهم گماشت…
بنا بر این آیه،خداوند انسان را آفرید که جانشین او بر روی زمین باشد.
«وَ ما خَلَقتُ الجِنَّ وَالإِنسَ إِلا لِیَعبُدُونِ/ماأُریدُ مِنهُم مِن رِزقٍ وَ ما أُریدُ أن یُطعِمونِ(۲)».
ترجمه :
و جن و انس را نیافریدیم جز برای آن که مرا بپرستند .از آنان هیچ روزی ای نمی خواهم، و نمی خواهم که مرا خوراک دهند.
مرحوم علامه طباطبایی در تفسیر این آیه می فرماید:
…نتیجه می گیریم که خدای سبحان در کارهایی که می کند غرضی دارد،اما غرضش ذات خودش است،نه چیزی که خارج از ذاتش باشد وکاری که می کند از آن کار سود و غرضی در نظر دارد،ولی نه سودی که عاید خودش گردد،بلکه سودی که عاید فعلش شود.این جاست که می گوئیم خدای تعالی انسان را آفرید تا پاداش دهد،و معلوم است که ثواب و پاداش عاید انسان می شود و این انسان است که از آن پاداش منتفع و بهره مند می گردد،نه خود خدا(۳).
من نکردم خلق تا سودی کنم/بلکه تا بر بندگان جودی کنم
«إِلا مَن رَحِمَ رَبُّکَ وَلِذلِکَ خَلَقَهُم».یعنی مگر کسانی که مشمول رحمت الهی شدند و به همین دلیل نیز ما آنها را آفریدیم.
در این آیه شریفه نیز تصریح شده است که هدف از خلقت آدمیان،رحمت بدانان است.
از مجموع این آیات بر می آید که هدف از آفرینش انسان،لطف و عنایت پروردگار و کمال بخشیدن به انسان است که این جلوه ای از رحمانیت و مهربانی خداوند متعال و اقتضای ذات اوست که به انسانها نظر عنایت نموده و آنها را از عدم به وجود و از نیستی به هستی آورده است و خلافت خود در زمین را بدانان مرحمت نموده است.
پاورقي ها :
(۱)سوره بقره،آیه۳۰٫
(۲)سوره ذاریات،آیات۵۶و۵۷٫
(۳)المیزان ج۱۸ ص۵۷۹٫
برگرفته از نشریه : نوسازی معنوی
** با تشكر از ارسال كننده : حانم الف ، مسلم خاني **