| تحلیل سیاسی هفته هفته اول ماه معظم شعبان در حالی با موالید مبارکش آغاز شد که سال 1400، دامن‌کشان و با همه سختی و مشقتی که داشت، رو به پایان است.
هفته پیش‌رو که باید آن را آخرین هفته سال دانست، با نیمه شعبان و ایام میلاد خجسته ذخیره الهی، جلوه رحمت نبوی و مظهر عدل علوی همراه است که امید می‌رود نوید بهاری آرامش‌بخش و پرخیر و برکت را برای ملت ایران به همراه داشته باشد.
در این هفته آمار مرگ و میر جهانی ناشی از کرونا از 6 میلیون نفر فراتر رفت. این تعداد از قربانیان نشان می‌دهد همه‌گیری کرونا که اکنون به سومین سال خود وارد شده، هنوز به پایان نرسیده در حالی که برخی کارشناسان غربی، تعداد واقعی قربانیان کرونا را بیشتر از آمار اعلام شده رسمی و چیزی حدود 14 میلیون نفر می‌دانند. به هر حال علیرغم عادی شدن نسبی اوضاع در بسیاری از کشورهای جهان، تداوم تجمعات و افزایش مسافرتهای نوروزی در کشورمان بدون رعایت موارد بهداشتی، می‌تواند سال آینده را با مشقت همراه سازد.
در این هفته مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای سومین بار در دولت سیزدهم به تهران آمد و پس از انجام مذاکره در بیانیه‌ای مشترک توافق شد که ایران تا پایان سالجاری توضیحات خود را درباره پرسش‌های آژانس به این نهاد ارائه کند و بدین ترتیب مانعی از سر راه حصول توافق در وین از سر راه برداشته شود.
مذاکرات وین پس از ماهها رایزنی‌های فشرده سرانجام به پایان رسیده و اینک پس از تصمیم‌گیریهای مقامات سیاسی، به زمان اعلام توافق نزدیک شده است. متاسفانه درست در زمانی که برجام به فرجام خود رسیده، روسیه که در جریان این دور از مذاکرات، به تشخیص هیات مذاکره‌کننده ایرانی، مدیریت صحنه را برعهده گرفته بود، آنرا گروگان گرفته و مسائل مربوط به اوکراین و تحریم‌های وضع شده علیه روسیه را به این توافق گره زده و با مانع‌تراشی‌ها، درصدد حل مشکلات خود برآمده است. بروز این نحو برخوردهای غیرصادقانه از طرفی که خود را حامی کشورمان وانمود می‌کند، شاید بهترین درس عبرت برای کسانی باشد که در داخل به بوق تبلیغاتی آنها تبدیل شده و با نادیده گرفتن خط امام و سیاست‌های بنیادین انقلاب اسلامی که بر محور «نه شرقی – نه غربی» تاکید دارد، به جولان‌دهی مشغول هستند.
سرانجام روز سه‌شنبه مجلس به بررسی بودجه سال 1401 پایان داد و تصمیمات خود را برای بررسی به شورای نگهبان ارسال کرد. شاید هیچ لایحه بودجه‌ای در سال‌های پس از انقلاب همانند بودجه سال 1401 حساس و پرمشکل نبوده چرا که می‌تواند پیامدهای نگران‌کننده‌ای را به دنبال داشته باشد. برخی کارشناسان معتقدند بودجه پیشنهادی دولت به مجلس و مصوبه هفته اخیر نمایندگان مبنی بر لغو ارز ترجیحی و برخی مصوبات مخاطره‌آمیز دیگر، می‌توانند همچون بمب‌های ساعتی عمل کرده و باعث ایجاد نارضایتی‌ها و بی‌اعتمادی عمومی شوند.
متاسفانه حذف ارز ترجیحی در چنین شرایطی به معنای افزایش جهشی قیمت‌ها، نه فقط کالاهای اساسی، بلکه همه کالاها خواهد بود و فشار وحشتناکی را به جامعه وارد خواهد کرد. در این میان متاسفانه وعده‌هایی هم از قبیل جبران تفاوت قیمت‌ها از طریق کالابرگ و کارت‌های اعتباری داده می‌شود، نیز افسانه‌ای بیش نیست که فقط مشت خالی مسئولین را باز خواهد کرد. از این رو افراد دلسوز نظام به مسئولینی که تجربه اداره کشور در مشکلات و روزهای دشوار را نداشته‌اند، هشدار داده‌اند واقع‌بینانه عمل کرده و با خطراتی که از ناحیه تصمیمات نسنجیده آنها، متوجه نظام و مردم خواهد شد، تجدیدنظر کنند.
نخستین موضوع خبری خارجی هفته را به جنگ در اوکراین اختصاص می‌دهیم. دو هفته از تهاجم نظامی روسیه به اوکراین می‌گذرد و هنوز روسها به اهداف خود دست نیافته‌اند. گزارش‌هایی که از اوکراین می‌رسد از مقاومت مردمی قابل توجه و روحیه بالای اوکراینی‌ها حکایت دارد. با توجه به تحولات و شواهد موجود، حتی اگر روسیه بتواند از جنبه نظامی بر اوکراین مسلط شود، بسیار بعید است که روسها بتوانند در این کشور دوام بیاورند و به اهداف سیاسی خود جامه عمل بپوشانند.
پوتین با تجاوز نظامی به اوکراین، آتش بحرانی را روشن کرده است که توانایی مهار آن، روز به روز برای مسکو دشوارتر می‌شود و چه بسا، طوفان تحولات پیش‌بینی نشده، شعله‌های این آتش را به سمت خود روسها هدایت کند. تا همین هنگام هم روسیه خسارات زیادی را متحمل شده است. هزینه سنگین نظامی و کشته شدن هزاران نیروی روسیه و ضربات کمرشکن تحریم‌ها، مواردی است که مسکو نمی‌تواند به سادگی از آن عبور کند و روسیه امروز را با دو هفته قبل متمایز ساخته است.
انزوای بی‌سابقه روسیه در صحنه بین‌المللی، هدفی بود که غرب در پی آن بود و تصمیم نابخردانه کرملین، این موقعیت را بوجود آورد. در مجمع عمومی سازمان ملل بیش از 140 کشور به طور صریح تجاوز نظامی روسیه به خاک اوکراین را محکوم کردند. 35 کشوری هم که رای ممتنع دادند در واقع حاضر نشدند حمله روسیه را تایید کنند و باید آنها را نیز در صف مخالفان این تجاوز قرار داد. حمایت چند کشور انگشت‌شمار از تجاوز روسیه به اوکراین باید سران کرملین را متوجه نادرستی اقدام خود بکند که تا چه حد در انزوا قرار گرفته‌اند.
روسیه پذیرفته است با اوکراین بر سر مسائل مورد اختلاف پای میز مذاکره بنشیند و چند دور مذاکره نیز برگزار شده است ولی شرایطی را که مسکو در مقابل اوکراین قرار داده است، تا حدود زیادی نشدنی و دور از واقعیت است. روسیه از اوکراین می‌خواهد حاکمیت روسیه بر منطقه «کریمه» را به رسمیت بشناسد، دو منطقه «دونتسک» و «لوهانسک» از خاک خود را به عنوان جمهوری‌های مستقل به رسمیت بشناسد، قانون اساسی خود را تغییر دهد و خلع سلاح شود.
حتی اگر مسکو بتواند با تکیه بر زرادخانه نظامی خود، این شروط را بر اوکراینی‌ها تحمیل کند هرگز دنیا آنرا نخواهد پذیرفت و به اشغالگری آشکار و با تکیه بر قلدرمآبی و زور، مهر تایید نخواهد زد.
در طول دو هفته گذشته تحولاتی رخ داده و شواهدی آشکار شده است که پیروزی نظامی روسیه را در اوکراین بسیار دشوار و حتی ناشدنی می‌نماید. یکی از این موارد، مقاومت اوکراینی‌ها است که برای مسکو نیز قابل انتظار نبوده است. طبق نظرسنجی‌های اخیر، بیش از 80 درصد مردم اوکراین باور دارند که ارتش روسیه شکست خواهد خورد و این، از روحیه مقاومت و استقامت بالای مردم اوکراین حکایت دارد و دستیابی به پیروزی نظامی پوتین در اوکراین را دور از دسترس می‌سازد.
حتی، تحلیل‌هایی هم هست که نقشه غرب بود تا روسیه را به باتلاق اوکراین بکشاند و این امر، به معنای آن است که تصمیم‌گیران روسیه هر چه دیرتر در سیاست خود در اوکراین تجدیدنظر کنند، خروج از این باتلاق دشوارتر خواهد بود.
این هفته، شاهد جنایتی دیگر در حق شیعیان پاکستان بودیم. عناصر تکفیری در شهر پیشاور پاکستان نمازگزاران شیعه را در مسجد امامیه هدف حمله انتحاری قرار دادند که در جریان آن بیش از یکصد نفر شهید و صدها نفر زخمی شدند. گروه تکفیری داعش مسئولیت این حمله را برعهده گرفته است. شیعیان پاکستان به کرات هدف حملات وحشیانه و ضدانسانی گروه‌های افراطی و تروریست قرار گرفته و تاکنون صدها نفر در جریان این حملات کشته شده‌اند.
جنایت اخیر با اعتراض گسترده مردمی همراه بود و هزاران نفر این جنایت را محکوم کرده و خواستار مجازات عاملان آن شدند. جنایت اخیر یکبار دیگر نشان داد گروه‌های تکفیری و تروریست در پاکستان حضور فعالی دارند و دولت پاکستان، هرچند وعده سرکوب آنها را می‌دهد ولی به نظر می‌رسد اراده لازم برای برخورد ریشه‌ای و قاطع با این عناصر جنایتکار و تروریست وجود ندارد و همین مماشات و بی‌اعتنایی، دست این گروه‌ها را برای ارتکاب جنایت‌های بیشتر به‌خصوص علیه شیعیان پاکستان بازگذاشته است.
*جمهوری اسلامی
|
