تحلیل سیاسی هفته امروز 5 شنبه) و در واپسین روز از ماه ریزش رحمت الهی یعنی «رجبالمرجب» که پنجره این ماه عظیم بسته میشود، ماه نبی مکرم اسلام و ماه خیرات نبوی یعنی «شعبانالمعظم» آغاز میشود تا اعیاد و برکات این ماه نیز آغوش خود را به روی بشریت بگشاید.
در این هفته ایام شهادت بابالحوائج حضرت امام موسی کاظم و عید بزرگ بعثت رسول معظم اسلام را پشت سر گذاشتیم به این امید که جامعه و نظام ما تحت توجهات معصومین علیهمالسلام از حوادث سخت روزگار در امان باشد ولی این روزها جامعه ما بیش از هر زمان دیگری به درسهای بعثت نیاز دارد چرا که بیشک بدون برانگیختن بنیادین فردی و اجتماعی، طی مسیر در حوادث روزگار و از میان طوفانهای سهمگین، امکانپذیر نیست.
روز سهشنبه رهبر انقلاب در سخنرانی تلویزیونی به مناسبت عید سعید مبعث، هدیه الهی به بشریت را در این روز، دعوت به تفکر و عقلانیت و تزکیه و اخلاق برای مقابله با فرهنگ جاهلیت خوانده و مردم و مسئولان را به تقویت مبانی ایمان و ارائه برنامههای خردمندانه و حکمتآمیز توصیه فرمودند. ایشان با اشاره به سلطه جاهلیت مدرن در فضای امروز بینالمللی خواستار توقف و خاتمه جنگ در اوکراین و جلوگیری از خونریزی و کشتار مردم بیدفاع شدند.
هفته جاری کرونا همچون هفتههای گذشته به تاخت و تاز در جهان و کشورمان مشغول بود و گونه اُمیکرون علیرغم آنکه گفته میشود چندان خطرناک نیست، روزانه بیش از 200 نفر از هموطنانمان را به کام مرگ کشید. این رقم یعنی روزانه هزاران نفر از مردم ایران داغدار عزیزان خود میشوند. این آمار طبق گزارشهای رسمی وزارت بهداشت در حال کاهش است.
این هفته نماینده ایران در مذاکرات وین که برای پارهای رایزنیها جهت کسب تکلیف نهایی و حضور در جلسه شورایعالی امنیت ملی به تهران آمده بود، به وین بازگشت و مذاکرات را برای رسیدن به توافق نهایی دنبال کرد. کارشناسان معتقدند فقط باز شدن گرههای باقیمانده است که میتواند مذاکرات برجام را به نقطه پایان برساند ولی معلوم نیست این گره چه وقت باز خواهد شد.
در بررسی رویدادهای خارجی این هفته، به تازهترین تحولات جنگ در اوکراین میپردازیم. یک هفته از آغاز تهاجم نظامی روسیه به خاک اوکراین میگذرد. گرچه هنوز آینده این جنگ مشخص نمیباشد با این حال در همین مدت یک هفته، تحولاتی رخ داد که میتواند بر سرنوشت این جنگ تاثیر بگذارد و تا حدودی آینده آنرا قابل پیشبینی سازد.
نخست، مقاومت مردم اوکراین در برابر این تهاجم نظامی گسترده بود که شاید روسها، آن را انتظار نداشتند. از اقدامات و اظهارات مقامات کرملین چنین برمیآمد که آنها ارزیابی خود را برای یک پیروزی سریع چندروزه قرار داده بودند، یعنی مشابه همان اتفاقهایی که برای اقدام نظامی مسکو در 14 سال قبل در گرجستان و 8 سال قبل در منطقه کریمه اوکراین رخ داد و ارتش روسیه بدون مقاومت قابل ذکری در این مناطق مستقر شد. ولی در اوکراین اینگونه نشده است و مطابق گزارشهایی که میرسد مردم اوکراین در برابر این یورش نظامی مقاومت کردهاند و همین مسئله، تصمیم را برای مقامات کرملین و شخص پوتین پیچیده ساخته است و هرچه این وضعیت تداوم یابد شرایط ادامه جنگ برای پوتین دشوارتر میشود.
پوتین، یا باید به استفاده از تجهیزات بیشتر و حجم حملات شدیدتر متوسل شود که طبعاً، کشتار بیشتر اوکراینیها و ویرانی این کشور را در پی خواهد داشت و ملت اوکراین را بیش از پیش از روسیه منزجرتر کرده و برای مقابله مصممتر میکند، ضمن اینکه وجهه بینالمللی روسیه را از آنچه هست بدتر میسازد. و یا اینکه، مسکو در تصمیم و سیاست خود تجدیدنظر کند که بعید به نظر میرسد ولی در دو حالت، نتیجه خوبی برای پوتین نخواهد داشت.
دومین مسئلهای که در یک هفته گذشته روشن شد مخالفت جهانی با اقدام پوتین بود که شاید این حجم مخالفت را هم، کرملین پیشبینی نکرده بود. این مخالفت گسترده در سطح بینالمللی با یورش نظامی روسیه، حامل این پیام بود که جهان در هیچ شرایطی حاضر نیست به هم خوردن نظم بینالمللی را تایید کند و در برهم زدن صلح و ثبات جهانی، هیچ توجیهی را نمیپذیرد. این مخالفتها همچنین نشان داد نگرانی و عصبانیت روسیه از اقدامات ایذایی غرب و مشخصاً آمریکا علیه آنچه مسکو آنرا حیطه منافع خود میداند، نمیتواند حق لشکرکشی نظامی به یک کشور مستقل را به روسیه بدهد. نکته مهم دیگر این است که مخالفت جهانی با تجاوز نظامی روسیه به مفهوم تایید مواضع و سیاستهای غرب نمیباشد. اعتراض مسکو به شیطنتها و سیاست موذیانه غرب و ناتو، اگر هم تاکنون قابل دفاع بود، اقدام روسیه در استفاده از زرادخانه عظیم خود علیه کشور و مردم اوکراین، آنرا کمرنگ ساخت و در گرد و خاک جنگ گم کرد. به هر حال، ارزیابی قاطع از نتیجه تهاجم نظامی روسیه زود است و باید منتظر تحولات روزهای آینده بود.
موضوع دیگر، تصویب قطعنامه شورای امنیت علیه حوثیهای یمن بود. روز دوشنبه امارات قطعنامهای را به شورای امنیت سازمان ملل برد که خواستار ممنوعیت ارسال سلاح به انصارالله یمن شده بود. این قطعنامه با 11 رای موافق و 4 رای ممتنع (نروژ، مکزیک، برزیل و ایرلند) به تصویب رسید. روسیه به عنوان یکی از اعضای دائم شورای امنیت هم به این قطعنامه رای مثبت داد. این قطعنامه را امارات علیه انصارالله یمن پیشنهاد داده بود. امارات یکی از سه کشوری است که هفته گذشته به قطعنامه علیه روسیه در مورد لزوم عقبنشینی فوری از اوکراین رای ممتنع داده بود و به نظر میرسد رای روسیه در شورای امنیت، به نوعی تقدیر از موضع امارات باشد.
نکته قابل تامل این است که امارات، خود یکی از متجاوزان به یمن میباشد و نیروی نظامی این کشور در حال حاضر حضور فعالی در سرکوب و کشتار مردم یمن دارد. در چنین شرایطی، رای مثبت به قطعنامهای که یکی از اضلاع مهم تجاوز به یمن آنرا ارائه داده است Xبه معنی تایید متجاوز تلقی میشود.
قضیه وقتی عجیبتر میشود که در نظر گرفته شود جنبش انصارالله، هفته قبل در موضعگیری در قبال جنگ اوکراین، آمریکا را به عنوان مسبب اصلی این بحران معرفی کرده بود. این تحولات، یکبار دیگر نشان داد که متاسفانه در مناسبات بینالمللی، عدالت و اخلاق، محلی از اِعراب ندارد.
*جمهوری اسلامی
|