يکي از معارفي که در حال حاضر بسيار ضروري و حياتي است دانستن سبک صحيح زندگي، آن هم بر اساس برنامه سعادت بخش دين اسلام است.
بهترين راه براي پي بردن به سبک زندگي اسلامي بهره مندي از کلمات پيامبر اسلام و اهل بيت ايشان است که از هر کس به حقايق اسلام آگاه ترند.
يکي از اهل بيت عليهم السلام که بي شک از نزديکترين ها به حضرت رسول صلي الله عليه وآله نيز مي باشد دختر گرامي ايشان فاطمه زهرا سلام الله عليهاست .
ایثار و از خودگذشتي در زندگي
شايد بتوان گفت يکي از اصول مهم در زندگي به ويژه زندگي مشترک از خودگذشتگي است. در زندگي حضرت زهرا سلام الله عليها نيز ايثار موج مي زند.
در يکي از صبحگاهان امام علي عليه السلام فرمود: فاطمه جان! آيا غذايي داري تا گرسنگي ام برطرف شود؟ پاسخ داد: نه، به خدايي که پدرم را به نبوت و شما را به امامت برگزيد سوگند که دو روز است در منزل غذايي کافي نداريم، آنچه بود به شما و فرزندانم دادم و خود از غذاي اندک موجود استفاده نکردم. امام با تأسف فرمود: فاطمه جان! چرا به من اطلاع ندادي تا به دنبال تهيه غذا بروم؟
حضرت زهرا سلام الله عليها فرمود: اي اباالحسن! من از پروردگار خود حيا مي کنم چيزي را از تو درخواست نمايم که تو بر آن توان و قدرت نداري. (1)
خوش اخلاقي با دشمن و دوست
توصيه حضرت زهرا سلام الله عليها نسبت به خوش اخلاقي اين است که انسان در برابر همه خوش اخلاق باشد نه تنها دوستان.
«بشر في وجه المۆمن يوجب لصاحبه الجنة و بشر في وجه المعاند المعادي يقي صاحبه عذاب النار؛ پاداش خوشرويي در برابر مؤمن بهشت است و خوشرويي با دشمن و انسانهاي ستيزه جو، انسان را از عذاب آتش باز مي دارد» (2)
ساده پوشي
سلمان فارسي مي گويد: روزي حضرت فاطمه سلام الله عليها را ديدم که چادري وصله دار و ساده بر سر داشت. در شگفتي ماندم و گفتم: عجبا! دختران پادشاهان ايران و قيصر روم بر کرسي هاي طلايي مي نشينند و پارچه هاي زربافت به تن مي کنند، وه که اين دختر رسول خداست! نه چادرهاي گران قيمت بر سر دارد و نه لباس هاي زيبا!
فاطمه عليهاالسلام فرمود: «يا سلمان! انّ الله ذخّر لنا الثياب و الکراسي ليوم آخر. اي سلمان! خداوند لباس هاي زينتي و تختهاي طلائي را براي ما در روز قيامت ذخيره کرده است.»
حضرت زهرا سلام الله عليها سپس به خدمت پدر رفت و شگفتي سلمان را مطرح فرمود: « اي رسول خدا سلمان از سادگي لباس من تعجب نمود. سوگند به خدائي که تو را مبعوث فرمود، مدت پنج سال است فرش خانه ما پوست گوسفندي است که روزها بر روي آن شترمان علف مي خورد و شب ها بر روي آن مي خوابيم و بالش ما چرمي است که از ليف خرما پر شده است » (3)
شکرگذاري از خدا در همه حال
خيلي از افراد ادعاي دينداري و خدا باوري دارند اما در موقع سختي نه تنها ديگر شکر نعمت هايي که خداوند به آنها داده است را به جا نمي آورند بلکه زبان به شکايت مي گشايند و در برخي موارد کلمات ناشايست نسبت به دين و خدا به ميان مي آورند. در مقابل اين رفتار ناپسند رفتاري سراسر درخور بندگي خدا در رفتار و گفتار يگانه بانوي اسلام وجود دارد.
اسماء بنت عميس مي گويد: رسول خدا درب خانه فاطمه را کوبيد و فرمود: کجا هستند حسن و حسين من؟ فاطمه زهرا فرمود:« اصبحنا و ليس في بيتنا شيء... صبح کرديم در حالي که چيزي در خانه ما نيست تا رفع گرسنگي نمائيم و ما در هر حال خداي بزرگ را سپاسگذاريم.» (4)
آداب غذا خوردن
عن فاطمة عليها السّلام: في المائدة اثنتا عشرة خصلة، يجب على كلّ مسلم أن يعرفها، أربع فيها فرض، و أربع فيها سنّة، و أربع فيها تأديب.
فأمّا الفرض: فالمعرفة، و الرضا، و التسمية، و الشكر، و أمّا السنّة: فالوضوء قبل الطعام، و الجلوس على الجانب الأيسر، و الأكل بثلاث أصابع، و أمّا التأديب: فالأكل [بما] يليك، و تصغير اللقمة، و المضغ الشديد، و قلّة النظر في وجوه الناس.[5]
در سر سفره غذا 12 کار نيک وجود دارد که سزاوار است هر مسلماني آنها را بشناسد. 4 مورد واجب و 4 مورد مستحب و 4 مورد نشانه ادب و بزرگواري است.
و اما چهار عمل واجب:
1. شناخت و معرفت پروردگار(بدانيم که نعمت ها از اوست)
2. راضي به نعمت هاي خدا بودن
3. گفتن بسم الله الرحمن الرحيم در آغاز غذا
4. سپاسگذاري خدا در پايان ( و گفتن الحمد لله رب العالمين)
و چهار عمل مستحب عبارتند از:
1. وضو گرفتن قبل از غذا
2. نشستن بجانب چپ
3. در حال نشسته غذا خوردن
4. غذا خوردن با سه انگشت
و چهار عملي که نشانه ادب است:
1. از غذاي پيش روي برداشتن
2. لقمه ها را کوچک برداشتن
3. غذا را به خوبي جويدن.
4. کمتر در صورت ديگران نگاه کردن. [6]
پرهيز از نامحرم
مردي نابينا پس از اجازه گرفتن وارد منزل امام علي عليه السلام شد. پيامبر صلي الله عليه وآله مشاهده فرمود که حضرت زهرا عليهاالسلام برخاست، فرمود: دخترم اين مرد نابيناست. پاسخ داد:
ان لم يکن يراني فاني اراه و هو يشم الريح. [7]
پدر اگر او مرا نمي بيند من او را مي نگرم! اگر چه او نمي بيند اما بوي زن را استشمام مي کند!
رسول خدا صلي الله عليه وآله پس از شنيدن سخنان دخترش فرمود: شهادت مي دهم که تو پاره تن من هستي. [8]
پي نوشت:
1. محمد دشتي، فرهنگ سخنان فاطمه زهرا، انتشارات مۆسسه فرهنگي تحقيقاتي اميرالمۆمنين، چاپ دوم – تابستان 82، ص9
2. همان، ص 16 و 17
3. همان، ص 124 و 125
4. همان، ص 219 و 220
5.بحرانى اصفهانى، عبد الله بن نور الله، عوالم العلوم ،مۆسسة الإمام المهدى عجّل الله تعالى فرجه الشريف - ايران ؛ قم، چاپ: اول، 1413 ق. ص920
6. محمد دشتي، فرهنگ سخنان فاطمه زهرا، ص 36
7.ابن اشعث، محمد بن محمد، الجعفريات (الأشعثيات)، مكتبة النينوى الحديثة - تهران، چاپ: اول، بى تا،ص: 95
8. محمد دشتي، فرهنگ سخنان فاطمه زهرا، ص 62
*تبیان استان تهران