تحلیل سیاسی هفته در آخرین هفته دیماه 1400 و تقریباً در دو سالگی چنبره زدن کرونا بر جهان، گرچه آمریکا و اروپا روزهای سختی را به لحاظ آمار بالای مبتلایان و قربانیان کووید19 تجربه میکنند ولی چند هفتهای است که این آمار در کشورمان از رشد نزولی برخوردار شده و باعث گردیده برخی ملاحظات و رعایتها، به طور نسبی کاهش یابد ولی همانگونه که مسئولان وزارت بهداشت هشدار دادهاند، علیرغم این آرامش باید در انتظار روزهای سخت و پرفشار هفتههای پایانی سال بود که کشور را تهدید میکند. طبعاً اگر این هشدارها جدی گرفته نشود، تکرار روزهای سیاه کرونایی را نباید دور از انتظار دانست.
لایحه بودجه سال 1401 که این روزها در کمیسیون تلفیق مجلس درحال بررسی است همچنان موضوع داغ جامعه و محل بحث کارشناسان اقتصادی و دلسوزان کشور است که آنرا تهلکهای برای آینده نظام میدانند زیرا فشارهای سنگین مالیاتی، فشار ناشی از حذف ارز ترجیحی، کسری شدید بودجه، بودجه بیحساب و کتاب شرکتهای تحت پوشش دولت و... فضای مبهمی را ترسیم کرده و نشان میدهد عدهای بدون در نظر گرفتن مشکلات طاقتفرسای مردم و آستانه تحمل جامعه، همه مسئولیت دولت در حل مشکلات را بر دوش مردم انداخته و مردم باید تاوان این سیاستگذاریهای غلط را بپردازند.
اکنون بودجه پیشنهادی دولت در کمیسیون تلفیق با مخالفت برخی از اعضای این کمیسیون نیز مواجه شده معلوم هم نیست که راهکار پیشنهادی دولت برای مقابله با عوارض حذف ارز ترجیحی، چیزی فراتر از سیاست صدقهای کمکهای یارانهای، تحت عنوان سیاست حمایتی بوده باشد.
این روزها مذاکرات برجامی در وین در حال پیگیری است و مذاکرهکنندگان ایران و کشورهای 1+4 و آمریکا برای دستیابی به توافق، دیدارهای فشردهای را برگزار میکنند. اینکه از آغاز روی کار آمدن دولت سیزدهم، مذاکرات وین براساس چه شیوه و در قالب چه راهکاری پیش میرود، سوال عموم مردم است ولی متاسفانه پاسخ روشنی به آن داده نمیشود.
آقای رئیسی در روزهای پایانی هفته برای سفری دو روزه به روسیه رفت و مذاکراتی پیرامون توسعه روابط دو کشور انجام داد. گسترش روابط با کشورهای همسایه از سیاستهای اساسی جمهوری اسلامی ایران است، همانگونه که سیاست «نه شرقی – نه غربی» از اصول بنیادین در قانون اساسی کشورمان میباشد. در اینکه برقراری روابطی معقول و متوازن با همسایه شمالی به سود منافع ایران است، جای هیچگونه تردیدی نیست ولی اینکه عدهای تلاش کنند سیاست اصولی «نه شرقی – نه غربی» را خدشهدار کرده و با توجیهاتی از قبیل اینکه شعار «نه شرقی» معطوف به دوران سلطه کمونیستها در شوروی بوده و اکنون مصداقی برای آن وجود ندارد، یک مغلطه بزرگ و خبط نابخشودنی است.
بدینترتیب همانگونه که در توسعه روابط با بلوک غرب باید هشیارانه عمل کرد تا در دام استعماری آنان قرار نگرفت؛ در رابطه با کشورهای مصادیق بلوک شرق مثل چین و روسیه و امضای توافقنامههای بلندمدت با آنان نیز باید دقت و حساسیت لازم صورت گیرد چرا که تجربه داخلی و بینالمللی نشان داده کشورهایی که در مواقع اضطرار، اقدام به امضای توافقنامههای بلندمدت با قدرتها و بازیگران بینالمللی کردهاند، در درازمدت دچار تنگناها و مضایقی شدهاند که منافع ملی آنها را در خطر قرار داده است؛ لذا به همین دلیل است که برخی کارشناسان، دلسوزانه توصیه میکنند مقابله با سیاستهای استعماری غرب و در راس آن آمریکا نباید منجر به توسعه نامتوازن و کارشناسی نشده روابط و توافقات با کشورهای عضو دیگر بلوکها شود.
بررسی رویدادهای خارجی هفته را به تازهترین تحولات افغانستان، یمن و عراق اختصاص میدهیم که بازتاب بیشتری در رسانهها داشتند.
در افغانستان، سیاستهای سرکوبگرانه و متحجرانه گروه تروریستی طالبان روز به روز تشدید میشود و وعدههای تبلیغاتی که این گروه ابتدای کار میدادند و تلاش میکردند خود را بهروز شده و ملتزم به حقوق و خواستههای مردم نشان دهند، روز به روز رنگ میبازد و اقدامات این گروه، ماهیت آن را آشکارتر میسازد.
این هفته، اعتراضات مردمی به خصوص قشر بانوان افغانستان علیه سیاستهای ضدانسانی گروه حاکم درحالی ادامه داشت که یکی از سرکردگان گروه طالبان، صراحتاً زنان معترض را «روسپی» و «عامل بیگانه» نامید که باید با اشد مجازات با آنها برخورد شود. همزمان، گزارشهایی نیز این هفته منتشر شد دایر بر اینکه سرکردگان این گروه در چند منطقه به جان هم افتادهاند و درگیریهای درونگروهی، شماری کشته برجای گذاشته است.
نشریه ایندیپندنت گزارش مبسوطی در این رابطه منتشر کرد و طی آن از درگیریهای خونین سردمداران این گروه در استانهای فاریاب، بامیان، بدخشان، بلخ و پنجشیر گزارش داد. به نوشته این نشریه، جنگ در سطح سران ارشد این گروه برای انحصار قدرت جریان دارد و جناح پشتونتبار، جنگ اعلام نشدهای را برای پاکسازی از عناصر غیرپشتون آغاز کرده است و در این ارتباط هفته گذشته حدود 3 هزار عضو از کار برکنار شدند. این گزارش احتمال وقوع جنگ ویرانگر قومی را پیش میکشد که میتواند به فروپاشی طالبان از درون منجر شود.
حمله پهپادی به شماری از پایگاهها و تاسیسات مهم و حساس امارات، رویداد دیگری بود که این هفته رخ داد و بازتاب گستردهای پیدا کرد. براساس گزارشها، این حملات با چند فروند موشک و شمار زیادی پهپاد صورت گرفت.
جنبش انصارالله یمن مسئولیت این عملیات را برعهده گرفت. یک عضو انصارالله یمن گفت: در «عملیات طوفان یمن»، مکانهای حساسی را هدف قرار دادیم و اگر امارات به ماجراجویی و دخالتهای تجاوزگرانه در یمن ادامه دهد نقاط حساستری مورد هدف قرار خواهند گرفت.
در واکنش، آمریکا، عربستان و رژیم صهیونیستی از عملیات یمنیها در امارات ابراز نگرانی کردند. رژیم صهیونیستی اعلام کرد که از امارات در برابر اینگونه حملات حمایت میکند.
در واکنش دیگری، یک گروه عراقی ضمن حمایت از این حملات اعلام کرد حملات یمنیها، کاخ شیشهای حکام امارات را به لرزه درآورد. این گروه افزود: مقاومت حق مردم ضعیف یمن است که جلوی کشتار فرزندان خود و دخالتهای خرابکارانه در کشورشان را بگیرند. امارات، دیروز 15 بار صنعا را بمباران کرد و بدین ترتیب باید در انتظار حملات جدید انصارالله باشد.
تشدید رایزنیها در عراق برای تعیین ترکیب دولت آینده، رویداد سیاسی دیگری بود که بازتاب قابل توجهی داشت. درحالیکه مجلس جدید و صحنه سیاسی این کشور در انتظار اعلام نظر دادگاه فدرال درباره اعتبار و یا رد اعتبار جلسه روز اول مجلس و انتخاب رئیس مجلس و معاونین میباشد، گروههای سیاسی رایزنیها را برای رفع اختلافات و مشارکت در ترکیب دولت آینده تشدید کردند. رهبر جریان صدر کماکان اصرار به تشکیل «دولت اکثریت» دارد و مطابق آنچه رسانهها اعلام کردهاند با چند گروه سنی و کرد برای تشکیل دولت مذاکره کرده است. بسیاری از احزاب شیعی خواهان تشکیل «دولت توافقی» با حضور عمده جریانهای موثر هستند و تاکید دارند دولتی که گروههای سابقهدار سیاسی، به خصوص در جناح شیعه در آن نادیده گرفته شود دوام و ثبات کافی نخواهد داشت.
*جمهوری اسلامی
|