نگاه به نامحرم به ویژه در برنامه های تلویزیونی و فیلم های سینمایی از جمله مواردی است که از مراجع عظام تقلید استفتا شده که به دلیل اهمیت آن در مطلب زیر گردآوری شده است.
جی پلاس، امام خمینی (س) در سی ام آذر ماه سال 66 مطابق با بیست و نهم ربیع الثانی 1408 در پاسخ به محمد هاشمی، رئیس وقت سازمان صدا و سیما و مرحوم اسماعیل فردوسی پور از اعضای وقت سرپرستی صدا و سیما درباره برنامه های نمایشی و فیلم های تلویزیون و نگاه کردن به این برنامه ها چنین مرقوم فرموده اند. متن پرسش و پاسخ به شرح زیر است:
[بسمه تعالی. همچنان که استحضار دارید در برخی از برنامه های نمایشی سیمای جمهوری اسلامی ایران نظیر فیلم های سینمایی یا سایر برنامه های نمایشی اعم از داخلی و خارجی، زنان نمایشگر حضور دارند که حسب موضوع بعضاً از ضوابط کامل پوشش اسلامی در حد چهره و گردن و موی سر برخوردار نیستند و همچنین در پاره ای از ورزش های مرسوم از قبیل «کُشتی» و «فوتبال» قسمتی از بدن ورزشکاران مرد پوشیده نیست، استدعا دارد جهت روشن شدن موضوع نظر مبارک را در خصوص موارد زیر اعلام فرمایید:
1ـ پخش برنامه های تلویزیونی که در آنها برحسب موضوع زنانی ایفای نقش می نمایند که ضوابط کامل پوشش اسلامی در حد چهره و گردن و موی سر را رعایت ننموده اند.
2ـ پخش برنامه های ورزشی نظیر کُشتی و فوتبال که در آن قسمتی از بدن مردان ورزشکار پوشیده نیست.
3ـ نگاه کردن به برنامه های فوق الذکر که از تلویزیون پخش می شود. والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته.
محمد هاشمی
بسمه تعالی
محترماً معروض می دارد، در رابطه با پخش برخی فیلم های خارجی یا تولید داخلی و سریال هایی مانند «پاییز صحرا» و «آیینه»، «نفوذ» و غیره و همچنین پخش آهنگ های موسیقی از صدا و سیما، از سوی امت شهیدپرور شکایاتی به شورای سرپرستی می رسد مبنی بر اینکه پخش این فیلم ها و سریال ها و آهنگ ها خلاف شرع مقدس اسلام و مخالف اهداف عالی انقلاب است و با نظام جمهوری اسلامی تناسب ندارد و هزینه کردن بودجه برای ساختن آن اسراف محسوب می شود، گو اینکه احیاناً جنبه های آموزنده، تفریحی و سرگرم کننده نیز دارد.
در انطباق اینگونه موارد با فتاوای موجود در رساله های عملیه و تحریرالوسیلۀ آن حضرت و احراز و تفکیک مجاز از غیرمجاز اختلاف نظر وجود دارد و نمی توان جواب صریح و صحیحی به مستشکلان ارائه نمود. اختلاف سلیقه نیز الی ماشاءالله موجود است و انسان نمی داند چه باید بکند و در این شرایط حساس جنگی که از اهمّ امور است تکلیف چیست؟
نکتۀ دیگر اینکه وقتی شکایات که معمولاً از امتِ مورد توجه امام بزرگوار می باشد به مدیران و مسئولان اجرایی ارجاع می شود می گویند، امام ـ مد ظله العالی ـ تمام این برنامه ها را می بینند و آهنگها را گوش می کنند اگر اشکالی داشته باشد تذکر می دهند. از آنجا که رسیدگی به شکایات و پاسخ به آنها و اقدام فوری برای رفع نواقص، یکی از وظایف قانونی شورای سرپرستی می باشد مستدعی است نظر مبارک را نسبت به موارد یادشده مرقوم فرمایید تا بتوانیم از آغاز دورۀ جدید وظیفۀ خطیر شرعی و قانونی خود را به خوبی انجام دهیم و در پیشگاه آن امام عظیم الشأن و امت الهی ایران مسئول نباشیم.
اسماعیل فردوسی پور]
بسمه تعالی
نظر نمودن به این قبیل فیلم ها و نمایشنامه ها هیچ یک اشکال شرعی ندارد و بسیاری از آنها آموزنده است و پخش آنها نیز اشکالی ندارد. و همین طور فیلمهای ورزشی و آهنگها اکثراً بی اشکال است. گاهی خلافْ به طور نادر دیده می شود، که باید بیشتر مواظبت کرد. لکن دو نکته باید مراعات شود: اول آنکه کسانی که گریم می کنند باید محرم باشند و اجنبی حرام است چنین کاری را انجام دهد. دوم آنکه بینندگان از روی شهوت نظر نکنند.
روح الله الموسوی الخمینی"
آیت الله العظمی خامنه ای
س 1183: نگاه‌کردن به تصویر زن نامحرم و بدون پوشش چه حکمی دارد؟ نگاه کردن به‌صورت زن در تلویزیون چه حکمی دارد؟ آیا بین زن مسلمان و غیرمسلمان و بین پخش آن به‌طور مستقیم و یا غیر مستقیم تفاوتی وجود دارد؟
ج: نگاه‌کردن به تصویر زن نامحرم، حکم نگاه‌کردن به خود زن نامحرم را ندارد، بنا بر این اگر نگاه از روى لذّت نبوده و خوف افتادن به گناه نباشد و تصویر هم متعلّق به زن مسلمانى که بیننده آن را مى‌شناسد نباشد، اشکال ندارد و بنا بر احتیاط واجب نباید به تصویر زن نامحرم که به‌طور مستقیم از تلویزیون پخش مى‌شود، نگاه کرد ولى در پخش غیرمستقیم تلویزیونى اگر ریبه و خوف افتادن به گناه نباشد، نگاه‌کردن اشکال ندارد.
س 1188: آیا دیدن تصاویر زنان برهنه و نیمه برهنه در فیلمهای سینمایی و غیر آن، در صورتی که آنان را نشناسیم، جایز است؟
ج: نگاه‌کردن به فیلم‌ها و تصاویر، حکم نگاه‌کردن به اجنبى را ندارد و در صورتى که از روى شهوت و ریبه نباشد و مفسده‌اى هم بر آن مترتب نشود، شرعاً اشکال ندارد ولى با توجه به اینکه دیدن تصویر برهنه‌اى که شهوت برانگیز است، غالباً از روى شهوت بوده و به همین دلیل مقدمه ارتکاب گناه مى‌باشد، بنا بر این دیدن آنها حرام است.
س: آیا نگاه کردن به جلوى مو و پیشانى دختران و زنان در فیلم‌ها و برنامه‌هاى تلویزیونى جایز است؟
ج) نظر به موى سر و صورت و حتى بدن دختران و زنان در فیلم‌ها و برنامه‌هاى غیر مستقیم تلویزیونى حکم نظر به نامحرم را ندارد مگر آنکه از روى شهوت و یا موجب مفسده و یا خوف فتنه باشد.
س1: آیا نگاه کردن به تصویر زن مسلمانى که او را مى‌شناسیم بدون قصد لذت و خوف گناه، جایز است یا خیر؟ (با این فرض که تصویر غیرمستقیم و بدون پوشش کامل مى‌باشد) س2: قید شناختن به چه معنایى است؟ آیا صِرف دانستن نام و تشخیص قیافه و چهره کافى است یا خیر؟
ج1) در فرض مرقوم جایز نیست. ج2) همین قدر که بداند او کیست، کافى است.
آیت الله العظمی سیستانی
پرسش: حد نگاه کردن به زن نا محرم نه از روی لذت تا به چه حد است؟
پاسخ: مساله نگاه کردن مرد به بدن زنان نا محرم و همچنین نگاه کردن به موی آنان، چه با شهوت باشد چه بدون شهوت، چه باترس افتادن در حرام چه بدون آن، حرام است.
و نگاه کردن به صورت آنان و دستهایشان تا مچ، اگر با شهوت یا با ترس از افتادن در حرام باشد، حرام است.
بلکه احتیاط مستحب آن است که بدون شهوت و ترس از افتادن در گناه هم به آن نگاه نکند.
و نیز نگاه کردن زن به بدن مرد نامحرم باشهوت و ترس از افتادن در گناه، حرام می باشد، بلکه بنابر احتیاط واجب بدون آن نیز نباید نگاه کند مگر به جاهائی از بدن که معمولا مردها نمی پوشانند مانند سر و دستها و ساق پاها که نگاه کردن زن به این جاها اگر بدون شهوت و بدون ترس افتادن در گناه باشد، اشکال ندارد.
و نگاه کردن به بدن زنهای بی باک که اگر کسی آنها را امر به حجاب نماید اعتنا نمی کنند، اشکال ندارد مشروط به آنکه بدون شهوت و ترس از افتادن در حرام باشد، و در این حکم فرقی میان زنهای کفار و دیگر زنها نیست، و همچنین فرقی نیست میان دست و صورت و دیگر جاهای بدن که معمولا آنها نمی پوشانند.
