دور اول مذاکرات برجام درحالی پس از پنج روز میان تیم مذاکره‌کننده دولت سیزدهم با طرفهای دیگر شامل انگلیس،آلمان،فرانسه،روسیه و چین و همچنین آمریکا درحالی به پایان رسید که روایت‌های متناقض از آنچه در این مذاکرات گذشته فضا را بیش از پیش در خصوص آینده توافق هسته‌ای مبهم کرده است. این دور از مذاکرات با ارائه پیشنهادهای ایران در قالب دو موضوع لغو تحریم‌ها و مسائل هسته‌ای،به طرفهای دیگر برجام به نقطه پایان رسید.
روایت‌هایی که دامنه آن به تهران و گفتگوی تلفنی جمعه وزیر امور خارجه کشورمان با مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز کشیده شد. درحالی که خبر این گفتگو در داخل ایران اینگونه روایت شد که جوزپ بورل به معاونش "انریکه مورا" که به نمایندگی از اتحادیه اروپا در مذاکرات حضور دارد، تاکید کرده که در ارتباط سازنده و فعال با مذاکره‌کننده ارشد ایرانی و همه هیات‌ها برای رسیدن به توافق تلاش کند،اما خبرنگار "وال استریت ژورنال" مستقر در وین می‌گوید براساس اطلاعات او مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به امیرعبداللهیان گفته است که ایران باید تعامل سازنده را آغاز کند.
در خصوص آنچه طی پنج روز مذاکرات در وین اتفاق افتاد نیز علیرغم اطلاعات ناچیز،تنها دو روایت رسانه‌های منسوب به دولت و رسانه‌های خارجی مطرح است که آن هم در تناقض هستند.
"لورنس نورمن" خبرنگار وال استریت ژورنال در وین در خصوص دور اول مذاکرات گفته است:گفتگوها برای احیای توافق هسته‌ای در روز جمعه متوقف شد و متحدان غربی هشدار دادند که این تلاش گامی نزدیک‌تر به سقوط است.
وی همچنین در توئیتی از قول دیپلمات‌های اروپایی نوشت: برخی پیشنهادات ایران مغایر برجام و برخی فراتر از مفاد برجام است.
در نقطه مقابل این اظهارات، علی باقری‌ که سمت مذاکره‌کننده ارشد ایران را دارد قبل از ترک وین گفت: اینکه طرف‌های اروپایی خیلی در مورد برخی از پیشنهادهای ما رضایت نداشتند، درست است ولی هیچ کدام عنوان نکردند که پیشنهادهای ایران مبنای حقوقی و قانونی و مورد قبول دو طرف را ندارد.
خبرنگار وال استریت ژورنال در توئیت دیگری نیز از قول مذاکره کنندگان اروپایی می‌نویسد: ایران درحال شکست تقریبا تمام توافقات دشواری است که در ماه‌ها مذاکرات به دست آمده و خواستار تغییرات اساسی در متن است.
* باقری: اروپایی‌ها درمورد برخی پیشنهادات ما رضایت نداشتند
رئیس هیات مذاکره‌کننده ایرانی در مذاکرات با گروه 1+4 پس از دور اول مذاکرات و پیش از ترک وین گفت: قرار است هفته آینده دور بعدی برگزار شود اما توافق کردیم که روزش را اعلام نکنیم.
علی باقری اضافه کرد: ایران در این دور از گفتگوها به دلیل تشکیل دولت جدید و تیم جدید مذاکراتی، دیدگاه‌های خود را در مورد موضوعات در دستورکار گفتگوها به صورت مکتوب به طرف مقابل ارائه کرد.
وی خاطرنشان کرد: در دو زمینه یعنی لغو تحریم‌ها و همچنین موضوع هسته‌ای دیدگاه‌های تیم مذاکراتی ایران را به صورت مستدل و مستند در قالب دو سند به طرف مقابل ارائه کردیم. طبیعی است وقتی به طرف مقابل ارائه می‌شود مبنایی است برای مذاکره و طرف مقابل باید پاسخ مستدل، مستند و منطقی به این پیشنهادات ارائه کند. آنها این پیشنهاد را مطرح کردند که گفتگوها برای چند روز متوقف شود.
معاون وزیر خارجه درباره نشست بعدی هم گفت: قرار است هفته آینده دور بعدی برگزار شود اما توافق کردیم که روزش را اعلام نکنیم.
باقری درباره اظهارات برخی منابع دیپلماتیک اروپایی درباره اینکه درخواست‌های ایران غیرقابل قبول و تندروانه است، افزود: اینکه طرف‌های اروپایی خیلی در مورد برخی از پیشنهادات ما رضایت نداشتند درست است، ولی این پیشنهادها براساس مبانی مشترک بین دو طرف تدوین شده و آنها اعتراضی نسبت به این‌که این پیشنهادها نامربوط است نداشتند، ولی می‌گفتند اینها با دیدگاه‌های ما انطباق ندارد.
وی گفت: ما مطالبی را می‌گوییم براساس دیدگاه‌ها، منافع و سیاست‌های خودمان، ولی نکته مهم این است که این پیشنهادها براساس یک مبنایی است و آن مبنا مورد قبول طرف مقابل هم هست. همه روی این اذعان داشتند و هیچ طرف اروپایی این نکته را بیان نمی‌کرد که پیشنهادهای ایران مبنای حقوقی و قانونی که مورد قبول دو طرف باشد، ندارد.این ادعا را به هیچ وجه نکردند.
وی درباره این‌که آیا فکر می‌کنید طرف اروپایی بعد از بازگشت پیش نویس و پیشنهاد جدیدی به ایران ارائه دهد؟ اظهار داشت: اشکالی ندارد.طرف اروپایی هم پیش نویس دهد آن پیش نویس هم قابل مذاکره است ولی آن پیش نویس باید مبتنی بر مبانی مشترک دو طرف باشد. اگر مبتنی بر مبانی مشترک نباشد، قاعدتا پیشنهادی برای مذاکره جهت دستیابی به توافق نیست. برای گفت‌وگویی است که معلوم نیست به چه نتیجه‌ای می‌رسد.
باقری گفت: پیشنهاد ما مبتنی بر مبانی مشترک است و این نشانگر آن است که با این پیشنهادها ضمن این‌که قبول داریم که با نظر طرف مقابل منطبق نیست ولی نشان می‌دهیم اراده جدی داریم برای رسیدن به توافق.
* روسیه: ایران می‌خواهد پیش نویس شش دور گذشته مذاکرات بطور اساسی تغییر کند
میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در وین گفت که ایران می‌خواهد پیش‌ نویس مذاکرات جاری بر سر توافق هسته‌ای در وین بطور اساسی تغییر کند.
اولیانوف به خبرنگاران گفت: تا آنجا که من متوجه شدم، طرف ایرانی پیشنهاد یک تغییر و اصلاح اساسی در پیش نویس سند هسته‌ای که در شش دور قبلی بر سر آن توافق شده بود را داده است که به نظر شرکای غربی ما این پیشنهاد بسیار رادیکال بوده و به همین دلیل واکنش‌های تندی به همراه داشت.
اولیانوف ادامه داد: درخواست ایرانی‌ها برای تضمین، کاملاً روشن و موجه است و باید یقین داشت که تجربه خبیث گذشته در دوران ترامپ و سیاست فشار حداکثری و تحریم‌‌های بیشتر تکرار نخواهد شد.
این مقام روسی افزود: ایران به عنوان علاقه‌ مندترین طرف در این زمینه باید پیشنهادات خود را ارائه دهد و دیگران باید به دقت آنها را بررسی کنند زیرا سوالی که ایران مطرح می‌کند کاملا منطقی و موجه است.
نماینده روسیه در وین با اشاره به اینکه هنوز خیلی زود است که اظهارات ناامیدکننده درباره مذاکرات وین مطرح شود، خاطرنشان کرد که توافق نهایی تنها زمانی انجام می‌شود که طرف‌ها درباره همه‌چیز به توافق برسند.
اولیانوف در پاسخ به توئیت خبرنگار فارین پالیسی که اظهارات ناامیدکننده دیپلمات‌های اروپایی درباره مذاکرات وین و مخالفت آنها با پیش‌نویس ارائه شده ازسوی ایران را منعکس کرده بود، در حساب کاربری خود در توئیتر نوشت: به نظر می‌رسد که برای ناامید شدن خیلی زود باشد. در دیپلماسی چندجانبه یک قاعده وجود دارد که می‌گوید تا زمانی که درمورد همه چیز توافق نشده باشد در مورد هیچ‌چیز توافق نشده است.بنابراین تغییرات اصولاً امکان‌پذیر است. اما این تغییرات باید به‌گونه‌ای تنظیم شود که به پیشرفت بیشتر مذاکرات کمک کند.
* وزیر خارجه آمریکا: به دلیل جدی نبودن تهران، ما به این دور از گفتگوها پایان بخشیدیم
در همین ارتباط، وزیر خارجه آمریکا نیز گفت: چیزی که طی روزهای اخیر شاهد آن بودیم این بود که ایران درباره آن چیزی که برای بازگشت به تعهدات ضروری است، جدی نبوده و همین موضوع دلیل آن بود که ما به این دور از گفت‌وگوها در وین پایان بخشیدیم.
بلینکن در مصاحبه با رویترز گفت: ایران درحال حاضر به نظر نمی‌‌رسد در مورد انجام آنچه که برای بازگشت به پیروی متقابل ضروری است جدی باشد.
وی با بیان اینکه تهران در روزهای آینده باید تصمیمات بسیار مهمی بگیرد، گفت اگر مسیر پیروی متقابل به بن‌بست برسد، گزینه‌های دیگر را در مورد ایران دنبال خواهیم کرد.
بلینکن افزود: ایران در مورد بازگشت به برجام جدی نیست که همین باعث شد مذاکرات را در روز جمعه خاتمه ببخشیم.
وزیر امورخارجه آمریکا همچنین با انتقاد از تصمیم واشنگتن برای خروج از برجام تاکید کرد که این اقدام موجب انزوای آمریکا شد، نه ایران.
وی اظهار داشت: ما کماکان بر این باوریم که دیپلماسی و بازگشت متقابل به پایبندی به توافق هسته‌ای با ایران، موسوم به برجام است اما این مسیر درحال باریک و باریک و باریک‌تر شدن است. مسئله این است که خروج از برجام یک اشتباه فاجعه آمیز بود، چراکه به ایران اجازه داد علی‌رغم فشار حداکثری علیه این کشور برنامه هسته‌ای خود را توسعه دهد، درحالیکه توافق هسته‌ای موجب محدودیت آن شده بود.
* نماینده چین: تا دستیابی به موفقیت، فاصله داریم
نماینده چین در سازمان‌های بین‌المللی در وین هم بعد از پایان مذاکرات وین تاکید کرد که پیشرفت‌های حاصل شده در مذاکرات را نباید دست کم گرفت هر چند اختلافاتی باقی است و تا دستیابی به موفقیت، فاصله داریم.
"وانگ کوان" گفت: چین امیدوار است که رایزنی‌های هر کدام از طرف‌ها با دولت‌های خودشان در دوره وقفه در مذاکرات تا هفته آینده، بتواند یک نیروی سیاسی جدید به مذاکرات تزریق نماید.
وانگ در ادامه توضیح داد: این مذاکرات به طرف‌های دیگر کمک کرد تا شناخت خود از موضع تیم مذاکراتی دولت جدید ایران را افزایش دهند.
وی افزود: چین امیدوار است که همه طرف‌های دخیل در مذاکرات در جهت ایجاد یک فضای خوب برای مذاکرات اقدام نمایند. چین به حمایت قاطعانه از شروع مجدد روند مذاکرات بین آمریکا و ایران و همچنین ایفای نقشی منحصر به فرد و سازنده برای کار با همه طرف‌ها برای رسیدن به نتایج زودهنگام ادامه خواهد داد.
* انریکه مورا: چهارشنبه یا پنجشنبه به مذاکرات باز می‌گردیم
معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا هم پس از نشست کمیسیون برجام اعلام کرد که چهارشنبه یا پنجشنبه آینده به مذاکرات باز می‌گردیم.
انریکه مورا گفت: ما رایزنی‌های مفیدی را با هیات مذاکره‌کننده جدید ایران آغاز کرده ایم.گفتگوها ادامه دارد و همه طرف‌ها درحال بررسی همه پیشنهادات هستند.
*سازمان ملل: تلاش‌ها برای نجات برجام دوبرابر شود
همزمان،سخنگوی دبیرکل سازمان ملل نیز از تمامی طرفین مذاکرات وین خواست تا تلاش‌های خود برای احیای توافق هسته‌ای را دوبرابر کنند.
"استفان دوجاریک" از مشارکت‌کنندگان در گفت‌وگوهای وین خواست تا تلاش خود برای اجرای مجدد توافق هسته‌ای با ایران را، تقویت کنند.
دوجاریک گفت: ما قرار نیست از شرایطی که در آن مذاکرات بدین شکل تمام شد به شرایطی که در آن اوضاع توسط قواعد دیپلماتیک پیش برده نمی‌شود، جهش کنیم. مواضع ما درخصوص برجام تغییری نکرده است‌ و ما طرفین دخیل را به دوبرابر کردن تلاش‌های‌شان جهت اجرای مجدد توافق ترغیب می‌کنیم.