مجلس بیمدرّس! امروز، دهم آذر، سالروز شهادت مجتهد مجاهد آیتالله سیدحسن مدرس است. او در سن 65 سالگی در دهم آذرماه سال 1316 هجری شمسی در کاشمر به دستور رضاشاه پهلوی در حالی که روزهدار بود مسموم شد و به شهادت رسید. به همین مناسبت، دهم آذر، روز مجلس نامیده شده است.
کاشمر، دومین تبعیدگاه مدرس بعد از خواف بود. او به دلیل مخالفت با استبداد رضاخانی به دستور شخص رضاشاه ابتدا به منطقهای سنینشین در نزدیکی مرز افغانستان تبعید شد ولی چون علمای اهل سنت و مردم منطقه به او گرایش نشان دادند، به کاشمر انتقال یافت. در تبعیدگاه جدید نیز نفوذ مدرس در اقشار مختلف مردم، باعث وحشت رضاشاه شد و دستور قتل او را صادر کرد.
شهادت آیتالله مدرس نهتنها او را از سپهر سیاسی کشور حذف نکرد، بلکه موجب جاودانگی او در تاریخ و در افکار عمومی مردم ایران شد. با اینکه رضاشاه و پسرش محمدرضا تا آخرین روز سلطنت سلسله منحوس و منحط پهلوی اجازه ندادند قبر مدرس رونق دلخواه مردم را داشته باشد، این قبر مظلوم همواره زیارتگاه عموم بود و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی که به همت تولیت وقت آستان قدس رضوی آیتالله واعظ طبسی مقبرهای در خور شان برایش ساخته شد، همچنان ملجا عشاق است.
عشقی که مردم به شهید مدرس نشان میدهند به دلیل آزادگی، ضداستبداد و ضداستعمار بودن، سازشناپذیر بودن و خود را فدای منافع و مصالح مردم و کشور کردن است که در او سراغ دارند. در زمان مدرس و قبل و بعد از او عالمان دینی دیگری هم وجود داشتند که شایسته تکریم بودند و هستند ولی اینهمه علاقه به آنها نشان داده نمیشود. جاذبه شهید مدرس به استقامت او در مسیر مجاهدت در راه خدا و حفاظت از منافع بندگان خدا مربوط میشود نه چیز دیگر.
امام خمینی درباره شهید مدرس نکات جالبی گفتهاند که توجه به بخشی از آنها به دلیل حضور او در مجلس شورای ملی آن زمان و نیاز امروز ما به الگو گرفتن از او اکنون برای همگان به ویژه برای نمایندگان مجلس شورای اسلامی ضروری است. جملات امام اینست که خطاب به مردم فرمودند: «سعی کنید مثل مرحوم مدرس را انتخاب کنید. البته مثل مدرس که به این زودیها پیدا نمیشود. شاید آحادی مثل مدرس باشند... رضاشاه از مدرس میترسید. آنقدری که از مدرس میترسید، از تفنگدارها نمیترسید. از مدرس میترسید. مدرس مانع بود از اینکه یک کارهای زشتی را انجام بدهد و آخر مدرس را گرفت و کشت».
انتظار این بود که در نظام جمهوری اسلامی که فراهم آمده از خون شهیدان، فداکاری ایثارگران و مقاومت بینظیر مردم در برابر دشمنان ملت و ناملایمات است، سیره آیتالله مدرس بر مجلس شورای اسلامی حاکم باشد. این انتظار در دورههای اول تا حدودی برآورده شد ولی به تدریج نمایندگان مجلس از مشی مدرس فاصله گرفتند و ارزش و آرمانهای اسلامی و انقلابی را کنار گذاشتند. هرچند در تمام دورههای مجلس شورای اسلامی تاکنون افراد صالح و شایستهای که تلاش میکنند راه مدرس را بروند نیز وجود داشته و دارند ولی متاسفانه جمعبندی عملکرد مجلس در دورههای اخیر، نشاندهنده دور شدن آن از راه و روش شهید مدرس است. دریافت حقوق و مزایای آنچنانی، استفاده از رانت، دخالت در امور اجرائی، برخوردهای جناحی، اسیر بازیهای سیاسی شدن و سکوت در برابر فشارهائی که به مردم وارد میشود، به اموری عادی تبدیل شدهاند.
همانطور که امام خمینی درباره رفتار مدرس با رضاشاه گفتهاند، مدرس سمبل آزادگی بود و همین آزادگی او را به الگوی برتر برای نمایندگی مردم در مجلس تبدیل کرده بود. عنوان «روز مجلس» که برگرفته از روز شهادت اوست به این معناست که در تمام دورهها نمایندگان مجلس با آزادگی درصدد حمایت از حقوق مردم باشند و هیچ چیزی نتواند مانع انجام وظیفه قانونی آنها باشد. اگر بخواهیم با همین آزادگی درباره عملکرد مجلس در دورههای اخیر نظر بدهیم باید با صراحت به این واقعیت تلخ اعتراف کنیم که جای مدرس در مجلس شورای اسلامی کاملاً خالی است. مجلس شورای اسلامی زمانی به یک مجلس در تراز نظام جمهوری اسلامی تبدیل خواهد شد که نمایندگانی پاکدست، آزاد، مقید به ارزشها، عامل به آرمانها، خادم مردم، سادهزیست و شجاع در آن جمع شوند و در مسیر حفاظت از منافع و مصالح کشور و ملت هیچ چیز را سد راه خود ندانند. اگر روزی مجلس به این جایگاه برسد، میتوان ادعا کرد که در مسیر مدرس قرار گرفته است.
*جمهوری اسلامی
|