آفتاب یزد در گفتگو با کارشناسان گردشگری این سوال را پرسیده که ارزان بودن ایران برای گردشگران خارجی فرصت است یا تهدید؟
آفتاب یزد _ یگانه شوق الشعراء: این روزها در فضای مجازی تبلیغی در عمان برای سفر به شمال ایران را می‌بینیم که در آن اشاره شده فقط با 25 ریال عمانی افراد می‌توانند به شمال ایران سفر کنند.کاهش ارزش پول ملی ایران باعث شده است که ایران به مقصدی ارزان برای گردشگران خارجی تبدیل شود. یک کاربر ایرانی در توییتر با انتشار یک تصویر نوشته است: «تبلیغی در عمان برای سفر به شمال ایران، فقط با ۲۵ ریال عمانی.حداقل دستمزد شهروند عمانی۳۵۰ ریال عمانی است، یعنی با کمتر از ده درصد حقوق یک ماهشون می‌تونن۷ شب و ۸ روز در شمال ایران گردش کنند.با ده درصد حداقل دستمزد در ایران چه کارهایی میشه انجام داد؟»نرخ تورم و گرانی در داخل کشور به گونه‌ای است که سفر داخلی هم برای بسیاری از شهروندان به اتفاقی ناممکن تبدیل شده است در صورتی که بسیاری از گردشگران خارجی به بهترین و گران‌ترین مناطق کشور سفر می‌کنند و از امکانات آن به صورت بسیار ارزان استفاده می‌کنند. هتل‌های کشور در اختیار گردشگران خارجی است و بسیاری از ایرانیان یا نمی‌توانند سفر کنند یا سفرهایشان به چادر، سوئیت و مسافرخانه‌های بی‌کیفیت ختم می‌شود.بعد از شیوع کرونا که صنعت گردشگری کشور با آسیب‌های بسیاری مواجه شد این روزها دوباره به سمت رونق یافتن در حرکت است..
>این شرایط تهدید و فرصت است
عرفان فکری کارشناس گردشگری در این باره به آفتاب یزد گفت:«از دو جنبه می‌شود این موضوع را بررسی کرد. متاسفانه به دلیل سقوط ارزش پول کشور ما خارجی‌ها بسیار ارزان می‌توانند به ایران سفر کنند و ایران به یکی از ارزان‌ترین مقاصد سفر برای گردشگران خارجی تبدیل شده است.در نتیجه این برای گردشگران خارجی، کسانی که از صنعت گردشگران خارجی درآمد کسب می‌کنند و تمام صنایع وابسته به این صنعت در کشور مفید است. به نوعی می‌توان گفت این فرصت مناسبی است که ما از این بازار به نفع اقتصاد کشور بهره‌برداری کنیم. اما ضعف اقتصادی از دید دیگر هم ضربه است و این ضربه برای خود ایرانیان است.یعنی اینکه ایرانیان هر روز کمتر از روز قبل می‌توانند سفر بروند و سهم سفر در سبد خانوار بسیار کم است. گردشگران داخلی به دلیل قیمت‌های بالا نمی‌توانند سفر کنند و این تهدید است. در این شرایط به دلیل ارزان بودن سفر به ایران ما می‌توانیم با بسیاری از دیگر کشور‌ها رقابت کنیم و در این رقابت پیروز شویم و گردشگران مختلف را از کشور‌های مختلف داشته باشیم. در این صورت به نوعی چرخ گردشگری کشور بعد از دو سال وقفه به گردش می‌افتد.ایران مقصد بسیار ارزانی برای گردشگران بیشتر کشورهای جهان است. »
>تسهیلات برای گردشگران داخلی
وی ادامه داد:«وظیفه وزارت گردشگری و دولت است که با توجه به ضعیف شدن اقتصاد باید در این زمینه برای گردشگران داخلی تسهیلات ایجاد کنند. من همیشه می‌گویم سفر غذای روح است. یعنی نمی‌توانیم به مردم بگوییم که سفر نروید. لذا باید برای آن‌ها در قالب‌های مختلف تسهیلات ایجاد شود. این تسهیلات باید به گونه‌ای باشد که عموم مردم بتوانند از آن استفاده کنند. دولت در این شرایط وظیفه دارد که تهمیداتی بیندیشد برای اینکه عموم مردم بتوانند از تسهیلات سفر استفاده کنند. تسهیلات نه به این معنی که به مردم وام بدهند و بعد آن را بازپس بگیرند. منظور من از تسهیلات وام نیست.در شرایط گوناگون می‌توان از ظرفیت‌های گردشگری به عنوان تسهیلات برای عموم مردم استفاده کرد.بسیاری از اوقات در مواقع توزیع تسهیلات به بدنه اصلی جامعه یعنی عموم مردم نمی‌رسد. راهکار این است که در فصول مختلف ضریب اشغال هتل‌ها متفاوت است. یعنی در بعضی از فصل‌ها هتل‌ها خالی هستند و باید از شرایط برای توزیع تسهیلات به مردم استفاده کرد. اگر مدیریت و برنامه ریزی انجام شود، می‌شود برای سفر عموم مردم تسهیلات قائل شد تا مردم بتوانند سفر بروند. »
>ورود این گردشگران برای ما توجیه اقتصادی ندارد
سعید شفیعا کارشناس گردشگری نیز در این باره به آفتاب یزد گفت: «متاسفانه در 15 سال اخیر کیفیت گردشگری در داخل ایران افت پیدا کرده است. یعنی وضعیت درآمدی خانواده‌ها به شکلی است که نمی‌توانند سفر کنند و حدود 74 درصد اقامت‌ها در خانه اقوام صورت می‌گیرد.ما به دنبال ارتباطات بین فرهنگی با کشورهایی هستیم که از نظر مذهبی نگاه مشترکی دارند. مثلا کشور عمان از این منظر و از منظر سیاسی به ما نزدیک است. اما این مسیر هدف کسب درآمد را دنبال نمی‌کند. کشور حجم زیادی یارانه برای مصارف مختلف می‌دهد. عملا ما یارانه به ملت خودمان می‌دهیم اما چون تعرفه‌ها متفاوت نیست گردشگران از این یارانه‌ها استفاده می‌کنند.ورود این گردشگران برای ما توجیه اقتصادی ندارد.اما از نظر تعاملات فرهنگی می‌تواند در دیپلماسی بین‌المللی مفید باشد. این فرآیند با احتساب یارانه‌ها برای ما نه تنها منفعت ندارد بلکه هزینه هم خواهد داشت.این کار یک چرخه‌ای را ایجاد و پولی را به جامعه محلی تزریق می‌کند.این کار به صرفه اقتصادی نیست اما از منظر تعاملات فرهنگی مورد تایید نظام است. »
>تاثیر معکوس
همچنین آرش نورآقایی کارشناس محیط زیست در این باره به آفتاب یزد گفت: «هدف از داستان گردشگری این است که ما در واقع یک منفعت اقتصادی ببریم و این منفعت اقتصادی به این گونه است که یک موقع یک جنس ارزان وجود دارد و با تعداد بالا فروش می‌رود ولی یک زمانی جنس گرانی با تعداد کم‌تر فروش می‌رود و سود یکسانی دارند.گردشگری به همان اندازه‌ای که سود دارد یک ضرر‌هایی هم دارد.ممکن است رابطه بین کمیت و کیفیت در یک تعدادی به نفع ما باشد. من فکر می‌کنم اگر ما فقط بر روی تعداد گردشگران متمرکز شویم ممکن است که در طولانی مدت بر اقتصاد، محیط زیست و توان پذیرش بافت‌های تاریخی و باستانی ما تاثیر معکوس بگذارد. بنابراین مهم است که ما بدانیم که نقطه بهینه کجاست و ما با چه تعداد گردشگر بهترین سود را به دست می‌آوریم.»
>این اتفاق اصلا بد نیست و باید از آن استقبال کنیم
در آخر محمد گائینی کارشناس گردشگری در این باره به آفتاب یزد گفت: «خبر جالب و عجیبی است اما دور از ذهن نیست. البته من فکر می‌کنم در نفس خبر اشکالی وجود دارد چون 25 ریال عمانی بسیار اندک است و مبلغ خیلی دقیقی نیست. من نمونه‌ای از این تبلیغات را اخیرا مشاهده کردم که برای 5 شب اقامت در شیراز مبلغ 69 ریال عمانی را ذکر کرده بود. به نظر من این اتفاق اصلا بد نیست و باید از آن استقبال کنیم چون این دوره گذرا است و قیمت‌های ما هم به این شکل نمی‌ماند. قطعا به تدریج هم افزایش قیمت خواهیم داشت و هم رتبه و جایگاه‌مان متفاوت خواهد شد. این دوره کوتاه مدتی است که اصلا نباید بابت آن ناراحت شد ولی فرصت خیلی خوبی است تا از آن استفاده کنیم؛ هم برای صنعت گردشگری و هم ذینفعان آن که دو سال در بدترین شرایط بودند بهترین فرصت است تا از این مدل تبلیغات استفاده کنند و نباید از آن رنجیده خاطر شد. در مورد این پرسش که آیا به طور کلی ایران به مقصدی ارزان تبدیل شده یا خیر باید بگویم بله، به نسبت دو سال پیش قطعا به مقصد ارزان‌تری تبدیل شده‌ایم ولی هنوز هم یکی از مقاصد ارزان دنیا هستیم. گردشگری که می‌خواهد سفر کند عوامل بسیاری را می‌سنجد و فقط قیمت، ملاک نیست بلکه بحث امنیت سیاسی ـ اجتماعی، تبلیغات مناسبی که آن مقصد باید انجام دهد و همچنین جذابیتی که باید برای آن توریست ایجاد کند نیز بسیار تعیین‌کننده هستند. تا زمانی که نتوانیم توریست را از جهات دیگر قانع کنیم قیمت به تنهایی نمی‌تواند فاکتور تعیین‌کننده باشد. به طور خلاصه واقعیت این است که قیمت اقامت و حمل و نقل ما در حال افزایش است ولی هنوز قیمت بسیار پایینی است و قابلیت رقابت را دارد.»