سوال این است امروز که گرفتار مشکلات و محرومیت عدیده و ناکار آمدی دراداره جامعه شدیم آیا احتمال نمی رود حداقل یکی از علل و عوامل آن ، ریشه در همین ناسپاسی ها و بی حرمتی ها نسبت به بزرگان ، اساتید و یا هر شخص محترم دیگری باشد؟
جماران: این ایام مصادف با چهلم رحلت علامه ذوالفنون مرحوم آیت الله حسن زاده آملی ( رضوان الله تعالی علیه) است. در رمز موفقیت این عالم عارف ، فیلسوف و دانشمند اخلاقی آمده است که در احترام به استادان اهتمام ویژه داشت و از آنها با عظمت یاد می کرد ؛ خود نقل کرده است شبی در محضر آیتالله الهی قمشه ای بودم ، خطاب به من فرمود آقای حسنزاده تو عاقبت به خیر میشوی ، پرسیدم از کجا فهمیدید؟ گفت به خاطر احترامی که به استادان خود می کنی. بعد علامه شعرانی به ایشان یاد آوری کرده بود کسانی که به علمای بزرگ بیاحترامی و بیاعتنایی کنند، اولین اثر منفی اش این است که ازعلم آنها محروم میشوند.
احترام به استاد و تکریم بزرگان یکی از اصول پذیرفته شده و هزار ساله در حوزه های علمیه شیعی است و ریشه در کتاب و سنت اهل بیت علیهم السلام دارد فلذا همه فقها وعلما در طول تاریخ به آن ملتزم بودند و در مرحله بعد به شاگردان و طلاب توصیه می فرمودند.
حضرت امام خمینی چه در دوران استادی و مبارزات و چه بَعد از پیروزی انقلاب به این سیره اهتمام داشت در فرصت های مقتضی شبیه همین توصیه ها از وی صادر می شد و قریب به این مضمون می فرمود: اگر کسی اهانتی به مراجع اسلام بکند ، از ولایت خدای تبارک و تعالی خارج می شود و اگر توبه کند توبه اش قبول نمی شود.
از حضرت آیت الله سبحانی نقل است که وقتی درس امام را می نوشتم بعد از نقل نظر یکی از بزرگان ، عبارت « والظاهر انه فاسد » آوردم ، امام وقتی دیدند، روی آن خط زده و زیرش نوشتند «انه غیر تام» بعد اضافه کردند: «همه جا احترام مشایخ محفوظ باشد.»
نامه ای از امام خطاب به برادرش مرحوم آیت الله پسندیده در صحیفه امام هست که با لحنی خاص نوشتند: آنهایی را که پیش شما می آیند و علیه مراجع حرف هایی می زنند هرگز به دفتر راه ندهید. شبیه همین برخورد قاطع را نسبت به دامادشان آیت الله اشراقی داشتند.
برغم این سرمایه معنوی و سابقه درخشان ، متاسفانه در چهل سال گذشته برخی محافل افراطی و تندرو که درجا های مختلف حضور داشتند و بعدها در دولت نهم و دهم سازمان یافته تر به ارکان نظام مقدس جمهوری اسلامی نفوذ کردند ، برخلاف سیره و نظر بنیانگذار نظام اسلامی عمل نمودند و شد آنچه که نمی باید می شد .
در نگاه اجمالی به چهل سال گذشته می بینیم به نام دفاع ازاین نظام مقدس ، از سوی تندروها ، جریان انحرافی و یا جوانان پاک و کم اطلاعی که ناخواسته تحت تاثیر آن جریان ها قرار گرفتند ، چقدر نسبت به مراجع عظام و فقهای شیعه ظلم ، ستم و کم لطفی روا داشته شد که هر انسان منصفی را از خود شرمنده می سازد.
مگر غیر از این است که اصل ولایت فقیه از نهاد و نهال مرجعیت شکوفه زده و تنومند شده است؟! مگر ولی فقیه یکی از مصادیقِ بارزِ مراجعِ عظامِ تقلید نیست ؟ آیا معقول است که ما به خاطر دفاع از ولایت فقیه و ولی فقیه ، تیشه به ریشه مرجعیت و مراجع بزنیم! آیا این مصداقِ مَثَلِ معروفِ « سر شاخه نشستن و بُن بُریدن » نیست؟ البته هیچ کس معصوم و عاری از خطا و اشتباه نیست و عملکرد همه نیز می تواند محترمانه مورد نقد و نظر قرار بگیرد ، اما به بهانه های واهی تخریب سرمایه های حوزه و انقلاب هرگز به صلاح هیچ کس نیست.
حال سوال این است امروز که گرفتار مشکلات و محرومیت عدیده و ناکار آمدی دراداره جامعه شدیم آیا احتمال نمی رود حداقل یکی از علل و عوامل آن ، ریشه در همین ناسپاسی ها و بی حرمتی ها نسبت به بزرگان ، اساتید و یا هر شخص محترم دیگری باشد؟
آیا این خروج از ولایت خدای سبحان و اسیر وسوسه های شیاطین و خناسان شدن نیست؟ هتک حرمت از بزرگان دینی و سرمایه های سیاسی و فرهنگی اثر وضعی و طبیعی خود را دارد. تا این وضعیت هست ، به یقین نابسامانی و ناکارآمدی هم خواهد بود.
برعکس جبران اشتباهات ، برکات خاص خودش را دارد ، چنانکه وقتی رهبری با پیام تسلیت و تجلیل تاریخی خود از مرحوم آیت الله خویی یک دهه هتک حرمت به ایشان را ترمیم و جبران کرد که ثمره اش وجود نافذ و بصیر آیت الله سیستانی در حوزه نجف شد ، امروز بزرگترین سرمایه جهان اسلام و تشیع و حامی نظام جمهوری اسلامی در منطقه به شمار می آید؛علاوه تقابل احتمالی میان حوزه نجف و قم را برچید. همین طور دلجویی از آیت الله سید حسن قمی در مشهد دل های زیادی را از کینه و کدورت پاک نمود و به الفت و محبت بدل ساخت.
چه خوب است نخست جبران گذشته ها و خسارت ها شود ، در مرحله بعد از این همه سرمایه های علمی ، فقهی ، معنوی و سیاسی حراست گردد. آنوقت خیرو برکت از زمین و آسمان سرازیرشده و فرود خواهد شد.
ولَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَىٰ آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَیْهِمْ بَرَکَاتٍ مِنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ الاعراف 96 .