| ۷ هزار خبرنگار افغان خانه نشین شدند فضای رعب و وحشتی که پس از تسلط طالبان بر رسانه های این کشور سایه افکنده، هر روز تعداد بیشتری از اهالی رسانه را ناامید و بی کار می کند. تصویر شلاق زدن دو خبرنگار مرد که از یک تظاهرات ضدطالبان گزارش تهیه کرده بودند، سندی است از رفتار نامتعارف با خبرنگاران. درحالی که پیش از تسلط آنان، افغانستان یکی از آزادترین رسانه های جهان را داشت و چاپ و انتشار اخبار از سوی نهادهای حاکمیتی زیر فشار نبود. البته افغانستان در سال های مختلف جزء ناامن ترین مکان ها برای اهالی رسانه بود. چند ماه قبل نیز مجریان تلویزیون، اینفلوئنسرها و خبرنگاران با تهدیدهای زیادی از سوی طالبان روبه رو شده بودند. پیشینه رسانه ای در افغانستان به ۱۴۵ سال پیش یعنی سال ۱۸۷۳ برمی گردد. وضعیت رسانه ها تا قبل از روی کار آمدن طالبان با فرازونشیب همراه بود؛ اما بعد از طالبان رسانه ها به صورت کامل تحت نظارت دولت قرار گرفتند و برنامه های تلویزیون دولتی نیز متوقف شدند؛ چراکه تلویزیون و عکس طبق عقیده طالبان از نظر دینی مردود بودند و کسی حق نداشت از آنها استفاده کند. به گزارش رسانه ها، بعد از حمله نظامی آمریکا به افغانستان و سقوط طالبان، مبالغ هنگفتی سرمایه گذاری خارجی برای بازسازی کشور هزینه شد که این امر باعث گسترش مطبوعات، رادیو و تلویزیون نیز شد؛ چراکه گسترش آزادی بیان و حمایت از آن، به عنوان یکی از شروط اساسی جامعه جهانی در قبال کمک های مالی و نظامی به افغانستان و حکومت کرزی بود.
پس از گذشت ۱۹ سال جمهوریت در افغانستان، طالبان دوباره قدرت را در درست گرفته است. در ابتدای کار، طالبان تنگ نظری های گذشته را نشان نداده بود و حتی اینترنت افغانستان، به استثنای «پنجشیر» را قطع نکرده و برای حضور زنان در شبکه های خصوصی تلویزیون نیز ممنوعیتی وضع نکرده بود؛ اما دو، سه روز بعد ورق برگشت و آن چنان که فدراسیون بین المللی روزنامه نگاران (IFJ) گزارش داده است، با به دست گیری قدرت از سوی طالبان در افغانستان، دست کم فعالیت ۱۵۳ رسانه متوقف شده است. در این مدت همچنین زنان روزنامه نگار بی کار شده اند و تهدیدها و خشونت ها علیه خبرنگاران افزایش یافته است. «IFJ» ضمن ابراز نگرانی شدید از امنیت روزنامه نگاران در سراسر افغانستان، حملات فزاینده طالبان به آزادی مطبوعات را محکوم کرد.
آنتونی بلانگر، دبیر کل فدراسیون بین المللی روزنامه نگاران، در سایت این نهاد نوشته است: «در افغانستان تا پیش از قدرت گرفتن طالبان، روزنامه نگاران کشته می شدند؛ اما اکنون هیچ آمار موثقی در دست نیست و شرایط روزنامه نگاران کاملا مبهم است و فقط یک رسانه در افغانستان فعالیت می کند، آن هم رسانه رسمی طالبان است که هیچ زنی در آن کار نمی کند».
گزارش ها درباره بازداشت، شکنجه، ضرب و شتم و ضبط تجهیزات خبرنگاران، هر روز در حال افزایش است. بیش از هفت هزار خبرنگار تحت تاثیر اقدامات طالبان قرار گرفته اند، بسیاری از کار منع شده اند و بسیاری از ترس جان خود و خانواده های شان مخفی شده اند. طالبان علاوه بر اعلام ممنوعیت تظاهرات و تجمعات، هر زمان که بخواهند اینترنت و تلفن را هم قطع می کنند.خبرنگاران زن در حال حاضر به طور کامل از فعالیت های رسانه ای منع شده اند و برنامه های رسانه ای و سرگرمی لغو شده است. همچنین پس از آزادی حدود هزار مجرم از زندان های افغانستان توسط طالبان، نگرانی های زیادی از امنیت بسیاری از خبرنگاران وجود دارد. روزنامه نگاران افغان با وجود تهدیدهای خشونت آمیز طالبان در نامه ای سرگشاده به سازمان ملل متحد که به امضای ۱۵۰ روزنامه نگار رسیده، خواستار اقدامات فوری برای نجات روزنامه نگاران افغانستان شده اند. دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد نیز با انتشار بیانیه ای از طالبان خواسته است فورا به استفاده از زور و بازداشت خودسرانه روزنامه نگاران و معترضان پایان دهد. فدراسیون بین المللی روزنامه نگاران ضمن اعلام همبستگی با روزنامه نگاران افغان، از طالبان خواست به حقوق روزنامه نگاران و آزادی مطبوعات احترام بگذارند. البته این حمایت ها معمولا بیشتر جنبه شعاری دارد و به نظر نمی رسد این نهادها توان حمایت از روزنامه نگاران را داشته باشند.
*شرق
|
