در چند روز اخیر با هماهنگی‌هایی که  ایران با کشور عراق برای ایام اربعین داشته است، قرار بر این شد که عبور زائران از مرز ایران تنها به صورت هوایی باشد و مسافران از مرز هوایی برای سفر به فرودگاه‌های نجف و بغداد اقدام کنند. با توجه به این موضوع و اینکه دیگر مانند چند سال گذشته سهمیه‌ای برای زائران در کشور عراق در نظر گرفته نشده است، بازار دینار به عنوان پول رسمی کشور عراق رونق گرفته است.

در همین زمینه علی اصغر اسماعیلی، کارشناس مسائل اقتصادی در گفت و گو با خبرنگار حوزه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، در رابطه با تخصیص ارز به زائران اربعین، بیان کرد: هر نوع انحصار و احتکار برای اقتصاد کشور بسیار مضر است، سهمیه بندی ارز اصلا کار درستی نیست، بازار باید آزاد باشد و نرخ خرید و فروش در تابلو‌های صرافی‌ها باید به صورت شفاف و مشخص اعلام شود؛ بر این اساس مسافران، ارز را باید به قیمت واقعی و تک نرخی تهیه کنند.

همچنین کامران سلطانی زاده، یکی از اعضای کانون صرافان، در زمینه سهمیه ارز مسافران، در گفت و گو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان اظهار کرد: سهمیه بندی دینار از سال ۹۹ برداشته شده است و متقاضیان به صورت آزاد باید این ارز را دریافت کنند.

او ضمن تاکید بر اینکه هیچ انحصاری توسط کانون صرافان صورت نمی‌گیرد، گفت: زائران برای دریافت این ارز با کارت ملی به صرافی‌ها مراجعه کنند و به هر میزان که لازم دارند می‌توانند ارز دریافت کنند.

اما طبق بررسی‌های میدانی باشگاه خبرنگاران جوان که از بازار ارز خارجی و صرافی‌ها داشتیم، متوجه این نکته شدیم که دینار در خیلی از صرافی‌ها موجود نیست و یا خیلی کم است. صرافی‌ها دلیل این موضوع را این می‌دانند که خیلی از دینار‌هایی که وارد بازار می‌شود توسط دلالان خریداری می‌شود و آن‌ها به نوعی مهم‌ترین عامل این کمبود هستند.

این موضوع در حالی در صرافی‌ها در حال رخ دادن است که در دست دلالان این موضوع کاملا برعکس است و دینار به هر مقداری یافت می‌شود.

در گفت و گویی که با یک صراف داشتیم، او اظهار کرد: با این وجود که به ایام اربعین نزدیک می‌شویم و طبق معمول باید تقاضا برای ارز چه دلار و چه دینار زیاد باشد، اما با توجه به هزینه زیاد سفر به کشور عراق اقبال آن چنانی از ارز دیده نمی‌شود.

او ادامه داد: دینار در صرافی‌ها کم شده است و در بازار آن چنان موجود نیست، ولی اگر مردم گشت و گذار زیادی در صرافی‌ها داشته باشند، شاید بتوانند نیاز خود را تامین کنند.

مشاهدات میدانی باشگاه خبرنگاران جوان گواه آن است که دلالان بازار ارز اذعان می کنند که دینار در صرافی‌ها پیدا نمی شود و پیدا کردن آن موردی نادر است، ولی در بازار آزاد هر مقدار که بخواهید این ارز یافت می‌شود و اکثر دلالان هم خرید و هم فروش دینار را انجام می‌دهند. هر اسکناس ۱۰۰۰ دیناری عراق در بازار آزاد ۲۰هزار تومان قیمت دارد. اسکناس‌های دینار نیز عمدتا اسکناس‌های ۲۵ هزار دیناری است.

البته طبق مشاهداتی که خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان از بازار داشت، این نکته به وضوح قابل مشاهده بود که دلالان ارز را از صرافی‌ها با کارت‌های ملی مختلف خریداری و به نوعی ارز داخل صرافی‌ها را جمع می کردند و بعد همان ارز‌ها را با قیمت‌های بیشتر به مردم و زائران اربعین می‌فروشند. به طور کلی هر زائر اربعین برای یک سفر یک هفته‌ای به کشور عراق بین ۴۰۰,۰۰۰ تا ۶۰۰,۰۰۰ دینار عراقی لازم دارد؛ که اگر این ارز از داخل بازار آزاد تامین شود، سود چند صد هزار تومانی را تجربه می کند.

در پایان باید دید در این مدت کوتاه باقی مانده آیا مسئولان فکری به حال این آشفته بازار می کنند و جلوی سود این دلالان را می گیرند یا خیر؟

علی اکبر زیدی