تصاویر روزهای اخیر از سوار شدن تعدادی از مردم افغانستان، بر هواپیمای امریکائی، فارغ از ظاهر خطرناک و نامطلوب آن، تصویر عریانی بود از یک تراژدی غم انگیز.
این تصاویر برای بنده بیش از هر چیزی نتیجه چهره ای کریه از "جهل" را نمایان کرد:
1- کشور "مظلوم و غنی" افغانستان را در دولت امریکا بنام "عربستان سعودیِ سنگ های قیمتی" می شناسند. ارزش ذخایر معادن افغانستان می تواند بیش از ذخایر نفت و گاز عربستان سعودی باشد. این ارزش بدون در نظر گرفتن ذخایر نفت و گاز این کشور است. وقتی بدانیم که بنابر گزارش بانک جهانی این کشور کمتر از 40 میلیون جمعیت دارد، به عمق ظلمی که توسط سردمداران ابله و فاسد افغان با مشارکت کشورهای غارتگر بیگانه طی دهها سال به این کشور تحمیل شده است، پی میبریم. بسیاری از مردم افغان حتی نمیدانند که طالبان طی سالهای گذشته با فروش ذخایر معدنی این کشور به "ثمن بخس" ارتزاق کرده است. اگر ارزش این معادن را به جمعیت افغانستان تقسیم کنیم، این مردم یکی از ثروتمندترین مردم دنیا میتوانند باشند؟!!
اگر نگاهی یه موقعیت پایگاه های نظامی امریکا و انگلیس در نقشه افغانستان بیندازیم، علت اصلی حضور این قدرتها در افغانستان را بسهولت خواهیم فهمید!
2-  تصاویر دلخراش هجوم مردم به فرودگاه، بیش از هر چیز نشان دهنده آن بود که مردم )حداقل جمعیتی که در فیلم می بینیم( بدون اینکه بدانند، چه چیزی در انتظار آنهاست، فقط میخواهند از شرایط موجود بگریزند! به عبارت دیگر شرایط موجود و چشم انداز تغییرات آن، چنان سیاه و ناامید کننده است که جوان افغان، با چشم بسته میخواهد برای رسیدن به هر شرایطی )که اصلا اطلاعی از آن ندارد( از شرایط موجود بگریزد. آنها حتی نمیدانند مقصد این پرواز کجاست!
3- دو گزینه میتوان فرض کرد. یا کسی که سوار پوشش فوقانی چرخ هواپیما شده است، هیچ درکی از سرعت وحشتناک و سرمای بی نهایت ارتفاع و خطرات و مرگ قطعی ناشی از آنها ندارد که نشان دهنده ی عمق "جهل و نادانی"اجتماعی است و یا اینها را میداند ولی کمترین روزنه امید به زنده ماندن در این شرایط )که احتمال آن نزدیک به صفر می باشد( را بهتر از باقی ماندن میداند!!
اینجاست که چهره کریه "جهل" از یکسو و "ناامیدی" از سوی دیگر ظاهر و نمایان می شود. این دو دو روی یک سکه هستند. شاید بتوان گفت که "جهل و ناامیدی" علل اصلی نابودی اجتماع است. در این معادله، بی شک عمق "جهل" بیشتر است. در خبرها درج شده بود که یکی از این جوانان یک بازیکن تیم ملی فوتبال افغانستان بوده است!! برخی تصاویر از دست تکان دادن و حالت نشستن افراد گویای این واقعیت است که عمده این جوانان اصلا از خطری که در کمین آنهاست هیچگونه تصویر و تصوری نداشتند! مگر امکان دارد؟!!!!
جوان 20 - 30 ساله در این روزگار ارتباطات حتی چنین اطلاع ساده ای نداشته باشد؟!!!
4- روی دیگر این تراژدی این است که شما در تصاویر پایانی فقط مردها را میبینید! چرا؟!
بهر دلیل )جهل یا نامیدی( باعث شده است که این مردها حتی به امید کورسوئی، بر ارابه ی مرگشان سوار شوند .ولی چرا بدون همسر و فرزند و خواهر و مادر؟!!!! شاید این گمان را داشته باشیم که جامعه سنتی افغانستان، پیرو نوعی از دینداری متعصبانه است. ولی این نوع از دینداری کمکی به ایجاد مبانی اولیه اخلاق انسانی نکرده است. حتی در تصویری که از قسمت بار همین هواپیما منعکس شد، تعداد زنها به یک درصد هم نرسد!! این چه نوع دینداری است که حقوق اولیه زنها و حتی کودکان و بزرگسالان را در اولین بزنگاه، جا میگذارد؟!! دینداری اگر به رشد اخلاق کمک نکند، هیچ چیزی جز جهل نیست.
حرکت بی اعتنا و مغرورانه هواپیمای امریکائی در روی زمین و عطش جوان افغان برای در آغوش کشیدن آن و سقوط جوانان از هواپیمای امریکائی، تصویری تراژدیک از چهره ی کریه "جهل" بعنوان شرط لازم برای استعمارگری را به تصویر کشید.
مردم مظلوم افغان، در سایه ی "جهل اجباری"، با آغوش باز به استقبال "طالبانی" میرود که نماد دینداری جاهلانه ای است که بخش مهمی از علت مشکلات آنها است.
"جهل" مایه ی هلاکت ملت هاست.
عاشورای 1400