شرق: برای آخرین بار به عنوان رئیس جمهور به پشت تریبون رفت تا از عملکرد هشت ساله خود و دولتش دفاع کند. حسن روحانی ۷۲ساله به عنوان هفتمین رئیس جمهور در حالی دولت را به ابراهیم رئیسی تحویل می دهد که دوران عجیبی را گذراند؛ از تحریم و برجام گرفته تا سیل و کرونا. او روز گذشته در حالی در نشست با مدیران ارشد دولتش آخرین سخنرانی اش را انجام داد که به گفته خود در روزهای آغازین دولت یازدهم امید در کشور موج می زد؛ اما او گفت تدبیر در سایه امید آسان تر از تدبیر در تحریم، جنگ و سختی هاست. امید آن زمان را در بازار ایران و افکار عمومی جهان مشاهده می کردیم. در آن امید بود که کار بزرگی به ثمر نشست. روحانی ادامه داد: «روز یکشنبه هشتادو هشتمین افتتاح ما بود، آخرین باری بود که کلمه زیبای علی برکت الله را که رسول عزیز زمانی که از نهر نمی توانست عبور کند، به گفته جبرئیل گفت و عبور کرد و کلمه پیروزی امیرالمومنین بود را گفتم». او اشاره ای به اولین روزهای انتخاب خود به عنوان رئیس جمهوری کرد و گفت: «آنچه برای نجات کشور در سال ۹۲ فکر می کردم، همان است. اعتدال و تعامل سازنده در داخل و خارج. هنوز بعد هشت سال همان فکر را می کنم. با چنگ انداختن به صورت هم با هتاکی و تخریب یکدیگر نمی توانیم کشور را به پیشرفت برسانیم. باید به این نتیجه برسیم که دوران تندروی به پایان رسیده است. راه اصلی اعتدال است».
خیلی حرف ها هست که الان نمی توانم بگویم
روحانی افزود: «ما قطع نامه را برداشتیم روی این موضوع که شک ندارید؟ کمتر کسی بود که باور کند این قطع نامه ها برداشته می شود. این اراده ملت ایران و تلاش در سایه تدبیر و امید ما را به ثمر رساند. البته رهبر معظم انقلاب ما را هدایت و حمایت کرد. مردم در صحنه بودند». رئیس جمهور گفت: «هیچ کس در تعامل با کشورهای جهان به صد نمی رسد. دنبال صد هست؛ اما به آن نمی رسد. امروز راه حل معضلات ما تعامل سازنده با جهان است. مقام معظم رهبری در ابتدای دولت گفتند تعامل وسیع و سازنده و گسترده با جهان. سخت ترین کار این است که به میدان بیاییم و در میدان مذاکره کنیم. این را که می گویند برجام خوب نیست، واگذار می کنیم به آثار برجام». او ادامه داد: «مسئله روشن است. همان طور که رهبری گفتند، به غرب نمی شود اعتماد کرد؛ اما گفت وگو حرف دیگری است. داعش از همان زمانی که ما مذاکرات را شروع کردیم، فعال تر شد. موصل سال ۹۳ سقوط کرد. ما در شرایط داعش و ناامنی منطقه و نفت ۳۰ دلاری اجازه ندادیم تکانه ها ما را تسلیم کند. ما در آن شرایط به توافق رسیدیم؛ اما برای برهم زدن توافق تلاش شد. خیلی حرف ها هست که الان نمی توانم بگویم و شاید تا سال ها هم نتوانم که چه کارها شد که توافق نشود و بین تیر و دی ۹۴ چه حوادثی رخ داد. اکثریت مردم از این اتفاقات خبر ندارند».
بینی و بین الله دولت کوتاهی نکرده است
رئیس جمهور ادامه داد: «در این مدت مسائل غیرمنتظره ای وجود داشت. من فکر نمی کردم در ۲۵ استان سیل بیاید و در مدت کوتاهی سدهای خوزستان پر شده و دچار مشکل بشویم. یا اینکه زلزله ای عظیم یا با کرونا مواجه شویم. فکر نمی کردم آمریکا به راحتی برجام را زیر پا بگذارد؛ اما فکر می کردم روزهای پایانی دولت دوازدهم با پایان جنگ اقتصادی و مهار کرونا همراه شود. ما در زمینه مذاکرات در چارچوب مدنظر رهبری حرکت کردیم. همه چیز با دقت در ذهن من است». او گفت: «بینی و بین الله دولت کوتاهی نکرده است. من هیچ وزیر یا معاونی را به خاطر توصیه فردی، جناحی یا براساس رفاقت انتخاب نکردم. هر کس را برگزیدم، براساس لیاقت بوده است. خدا را گواه می گیرم. هیچ وقت به هیچ وزیری نگفتم این فرد معاون شود. اگر بوده الان آن وزیر بلند شود و بگوید. در هیچ شورایی نبوده که من ریاست آن را داشته باشم و از نظر جمع تبعیت نکنم حتی اگر مخالف باشم. من تابع نظر جمع بودم. حتی در دولت مراعات می کردم که ابتدا دست خود را بلند نکنم تا وزرا به راحتی بتوانند رای بدهند». روحانی در پایان عنوان کرد: «همه ما در خدمت و کمک به دولت سیزدهم خواهیم بود».
جهانگیری: هیچ کس نپرسید چگونه نفت فروختید
معاون اول رئیس جمهور نیز در این نشست با اشاره به سوابق مختلف حسن روحانی، گفت: «آقای روحانی قبل از دوران ریاست جمهوری گنجینه اسرار کشور بودند و در دوران ریاست جمهوری هم کشور را از شرایط سخت عبور دادند. من به سهم خود از رئیس جمهور تشکر کرده و خسته نباشید می گویم و مطمئن هستم روزی قدر کار رئیس جمهور برملا می شود».
اسحاق جهانگیری با اشاره به شرایط کشور در سال ۱۳۹۲ عنوان کرد: «اشکال ما این است که زود فراموش می کنیم در آن مقطع تحریم های شورای امنیت و آمریکا وجود داشت، در رکود تورمی بودیم و از نظر سیاسی هم اوج اختلافات داخلی در میان نهادهای رسمی و حکومتی داشتیم؛ به گونه ای که رئیس جمهور علیه رئیس مجلس نوار پخش می کرد. نتیجه انتخابات ۱۳۹۲ این بود که مردم و نخبگان سرشار از امید شده و به اصلاح امور و تغییر امید پیدا کردند». او با بیان اینکه در دور دوم دولت فشارهای بین المللی توسط صهیونیست ها و مرتجعان منطقه شروع شد، گفت: «هیچ کس از ما نپرسید که چگونه نفت فروختید؟ ترامپ ایستاد و نگذاشت یک بشکه نفت فروخته شود و به ۱۲ نفت کش ما آسیب زده و منفجر کردند. اسرائیل آدم می فرستاد داخل نفت کش ما و آن را منفجر می کرد. هیچ کس نگفت پول نفت چگونه جابه جا می شد. اگر صنعت پتروشیمی و فولاد و مس نبود، ارز کشور هم تامین نمی شد و ممکن بود نقشه دشمن موفق شود. در دوران جنگ اقتصادی هیچ کارخانه ای به دلیل نرسیدن مواد اولیه، تعطیل نشد؛ اما کسی نپرسید پتروشیمی چگونه فروش رفت». معاون اول رئیس جمهور عنوان کرد: «خیلی از دوستان با نادانی کامل به دولت فشار آوردند و انواع زخم زبان را زدند. برخی از سر دلسوزی استعفای دولت دادند؛ اما ما در مقابل مردم مسئول بودیم و باید می ایستادیم و کشور را از آن پیچ تاریخی عبور می دادیم». جهانگیری افزود: «ایران ظرفیت های بزرگی برای توسعه دارد؛ اما با چالش و ابرچالش های بزرگی روبه روست. مهم ترین مانع عبور کشور از این شرایط، دیرفهمی تغییرات جامعه بر جهان و بی توجهی به سرمایه اجتماعی است. گاهی شکاف جامعه و حاکمیت و مردم و دولت می تواند به حوادث نگران کننده ای منجر شود. فرصت خوبی در اختیار دولت بعدی است که از هماهنگی قوا و حمایت نهادهای حاکمیتی می توان برای حل مشکلات استفاده کرد، اما اگر به موقع از فرصت ها استفاده نشود، آنها می توانند به تهدید تبدیل شوند». معاون اول رئیس جمهور گفت: «تاکنون من و رئیس جمهور جلساتی با رئیس جمهور منتخب داشته ایم و تجارب خود را بدون چشمداشت در اختیارشان قرار خواهیم داد. هر کجا هم کمک خواستند، می رویم و مشورت می کنیم».
زنگنه: فکر نمی کردم دوره این دولت این قدر سخت باشد
وزیر نفت نیز در این همایش گفت: «من از سال ۶۷ وزیر بودم؛ اما هیچ دولتی را مظلوم تر از دولت تدبیر و امید نمی دانم. اداره کشور با وجود تحریم ها کاری کارستان بود. انکارکردنی نیست که مدیریت ما جهان سومی است، اما عملکرد دولت درست بود». بیژن زنگنه، افزود: «در این دوره نه برای نفت خام و محصولات پتروشیمی و... حتی یک بشکه معافیت نداشتیم. ما در این مدت بیش از صد میلیارد نفت نفروختیم و آنچه فروختیم، با مشکلات بود. هدف فروپاشی نظام بود. ما در این دولت با همت ملت نگذاشتیم به هدف خود برسد. دولت در این دوره هشت ساله و این سه سال جنگ اقتصادی کارهای مهمی کرد». او گفت: «از ابتدای دولت دوازدهم این تعبیر را داشتم که دوره ریاست جمهوری یازدهم و دوازدهم، دوره سختی است؛ اما فکر نمی کردم این قدر سخت باشد. اکنون در مقطعی خطیر هستیم و همگی برای وحدت ملی باید تلاش کنیم و با پرهیز از تندروی، نفرت پراکنی و خشونت این موضوع محقق می شود. تجربه به ما نشان داده که با تغییر دولت ها، تغییری در وضعیت زندگی مردم ایجاد نمی شود؛ مگر آنکه در رویه ها تغییر حاصل شود».
صالحی: از منجنیق فلک سنگ فتنه می بارید
رئیس سازمان انرژی اتمی نیز در این نشست گفت: «در دوران ریاست جمهوری آقای روحانی از منجنیق فلک سنگ فتنه می بارید. دولت تدبیر و امید سینه خویش را سپر بلای ملت و کشور کرد. هیچ یک از دولت های جمهوری اسلامی ایران با این حجم از بلایا روبه رو نبوده است. سیل و زلزله از یک سو و اعمال تحریم ها و فشارها و شیوع ویروس کرونا معجونی سخت و زهر آگین پدید آورد. بروز و ظهور برخی بداخلاقی های سیاسی در داخل نیز بر سختی این امور افزود». علی اکبر صالحی افزود: «بعضی عزیزان شرایط سخت این دولت را درک نکردند و بر خلاف توصیه های مکرر رهبر معظم انقلاب مبنی بر ضرورت اتحاد و انسجام اسلامی و همدلی و هم افزایی ملی از مرزهای نقد مشفقانه و انتقاد منصفانه عبور کردند. این جانب بر این باورم که چنانچه همه ما قاعده بازی سیاسی را رعایت می کردیم و مصالح ملی را بر منافع گروهی و جناحی رجحان می دادیم، دستاوردهای بیشتری نصیب ایران بزرگ می شد».
