شورای نگهبان که با ابلاغ شرایط نامزدهای انتخابات بیش از هر دوره دیگری دایره نامزدی افراد را محدود کرده است، قرار است تا زمان رای گیری هر نامزد را فاقد صلاحیت تشخیص داد، رد صلاحیت کند. شورای نگهبان با استناد به نظارت استصوابی معتقد است هر زمان در انتخابات و حتی پس از اعلام نتایج بخواهد می تواند صلاحیت افراد تاییدشده را رد کند. در انتخابات مجلس بارها شاهد این رفتار بوده ایم و مینو خالقی یکی از این افراد بود که بعد از رای گیری و اعلام نتایج صلاحیتش در مجلس دهم رد شد و نتوانست نماینده مردم اصفهان در مجلس باشد. حال به گفته طحان نظیف، عضو حقوق دان شورای نگهبان، در این دوره از انتخابات ریاست جمهوری قرار است شاهد تکرار چنین مواردی باشیم. این عضو شورای نگهبان گفته است: اگر در خلال مناظرات مشخص شود که فردی صلاحیت نداشته یا صلاحیت داشته؛ اما الان اتفاقی پیش آمده که صلاحیت خود را از دست داده است، شورای نگهبان تا لحظات آخر هم می تواند صلاحیت را مورد بررسی و تجدید نظر قرار دهد. با این توضیح مناظرات انتخاباتی به یک شوی تلویزیونی تبدیل خواهد شد؛ زیرا هرگونه صحبتی ممکن است موجب رد صلاحیت افراد شود، شاید توجیه این سخن مناظرات ۸۴ و ۸۸ باشد و اتهام زنی های بسیار محمود احمدی نژاد به سایر نامزدهای انتخابات، اما او در تمام دوره ریاست جمهوری اش مورد حمایت شورای نگهبان بود و برای تبعات اتهام زنی هایش هرگز بازخواست نشد.در انتخابات ۹۲ و ۹۶ هم محمدباقر قالیباف بازنده اصلی مناظرات بود.حال با توجه به شرایط جدید ابلاغی که تقریبا در راستای خواست بهارستانی ها برای حمایت از نامزد مورد حمایت آنها و اصولگرایان بود، این سخن می تواند حمایت همه جانبه ای از شورای نگهبان از برخی نامزدها باشد که اگر در مناظرات به رقیب خود پاسخی درخور برای دفاع نداشتند، با بهانه های مختلف از شورا بخواهند وارد عمل شود. هرچند شورای نگهبان حمایت از نامزدی گروهی خاص یا افرادی خاص را همیشه رد کرده و رد صلاحیت های گسترده اصلاح طلبان را نیز هرگز به دلیل حذف نامزدهای این جناح ندانسته؛ اما حمایت های بی بدیل آیت الله جنتی، دبیر شورای نگهبان را از محمود احمدی نژاد و مخالفت با اصلاح طلبان هنوز فراموش نکرده ایم. آیت الله جنتی در پنجم فروردین سال ۱۳۸۸ از دولت «پرتلاش» و «پرکار» محمود احمدی نژاد، تمجید کرد و نسبت به روی کار آمدن رئیس جمهوری که به دشمن نزدیک باشد، هشدار داد. پیش از آن نیز در ۱۷ آبان ۱۳۸۷؛ حمایت رسمی او از محمود احمدی نژاد برای انتخابات آتی نمایان شد. آیت الله احمد جنتی در خطبه های ۱۷ آبان ۸۷ حمایتی تمام قد از دولت احمدی نژاد داشت و گفت: «ریخته اند به جان دولت هرچه می خواهند می گویند. کور خوانده اند که یک روزی مردم مملکت را دو دستی تقدیم شان می کنند». او حتی در هشتم تیر ۱۳۸۶؛ ماجرای خواب درباره رای به محمود احمدی نژاد را بیان کرد و گفت: «چند روز پیش یکی از دوستان می گفت در زمان انتخابات در تاکسی از راننده پرسیدم به چه کسی رای می دهی؟ او گفت: نمی دانم؛ اما مادرم که چند سال پیش فوت کرده دیشب به خوابم آمده و گفت به احمدی نژاد رای بده که از این نمونه ها بسیار است». در مخالفت با اصلاح طلبان نیز در دی ۸۹ آیت الله جنتی، دبیر شورای نگهبان، در واکنش به سخنان محمد خاتمی، رئیس جمهور پیشین ایران که شرایطی را برای مشارکت اصلاح طلبان در انتخابات مطرح کرده، گفته بود نیازی به حضور اصلاح طلبان در انتخابات نیست.شاید مواضع جنتی به عنوان یک عضو شورای نگهبان در نظر گرفته شود؛ اما او دبیر این شوراست و نظر و خواست او اهمیت بسیاری دارد.یکی دیگر از مباحث طحان نظیف در مصاحبه اخیرش مربوط به رایزنی ها برای انتخابات پیش روست که گفته است: اعضای این شورا ممکن است با برخی کاندیداهای ریاست جمهوری دیدار کرده باشند؛ اما این ملاقات ها، غیررسمی است و به معنی جلسه رسمی با شورا نیست. او تاکید کرده است که «تاکنون شورا جلسه ای با داوطلبان نداشته است؛ ولی نافی این نیست که بگوییم با کسی نیز دیداری نشده است». اینکه این دیدارهای غیر رسمی قرار است چه نتیجه ای در بر داشته باشد، مشخص نیست؛ زیرا در زمان انتخابات مجلس هم سخن از رایزنی اصلاح طلبان برای تایید نامزدهای اصلاح طلب مطرح بود؛ اما در نهایت به شکلی گسترده نامزدهای اصلاح طلب رد صلاحیت شدند؛ اما رایزنی برای ریاست جمهوری از جنس دیگری است. به گزارش انتخاب که در تیر ۹۹ منتشر شده است، مرتضی طلایی، سیاست مدار اصولگرا به عربی پست می گوید: «در هفته های اخیر، دوستان احمدی نژاد شروع به مذاکره با شورای نگهبان کرده اند، تا موافقت آن با پذیرش صلاحیت احمدی نژاد در انتخابات آینده را تضمین کنند». این مسئله ای است که یکی دیگر از اعضای مجلس که نزدیک به احمدی نژاد است، در گفت وگو با عربی پست گفت: «در این باره با آیت الله احمد جنتی دیدار کردیم؛ اما ایشان خواستار زمان کافی برای فکر بیشتر شدند». این در حالی است که یک منبع نزدیک به احمدی نژاد در گفت وگو با عربی پست تاکید کرد که مذاکره با شورای نگهبان به صورت مستقیم انجام شده و احمدی نژاد شخصا با تعدادی از اعضای شورای نگهبان دیدار کرده، تصمیم جدی برای نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری دارد و از طریق راه های مختلف تلاش می کند از مانع شورای نگهبان عبور کند.البته مسئله این روزهای انتخابات فقط احمدی نژاد نیست؛ زیرا سخنگوی شورای نگهبان سال گذشته گفته بود افرادی که سابقا رد صلاحیت شدند، مجدد نامزد نشوند که پیامی صریح و روشن به محمود احمدی نژاد بود؛ اما اصولگرایان که خود را پیروز قطعی انتخابات می دانند، نامزد درخوری تا کنون معرفی نکرده اند و حتی برخی افراد با شرایط جدید امکان نامزدی ندارند. از جمله سعید محمد به دلیل تجربه کم مدیریتی و مهرداد بذرپاش و بادامچیان به دلیل سن، رجل سیاسی نخواهند بود. با توجه به ابلاغ جدید شورای نگهبان از شرایط صلاحیت نامزدی افراد که در راستای طرح اصلاح قانون انتخابات رد شده، در خود شورای نگهبان و مورد نقد جدی مجمع بوده، شرایط برای افرادی مانند قالیباف تسهیل شده و رقبای جدی در انتخابات حضور نخواهند داشت و قرار است یک رقابت درون گروهی راحت آغاز شود. این ابلاغ جدید شورای نگهبان به مثابه قانون گذاری در شورا تعبیر شده و بسیاری معتقدند در اختیارات شورا نبوده؛ هرچند سخنگوی شورای نگهبان گفت: شورای نگهبان بر اساس سیاست های کلی انتخابات و اختیاراتی که بر طبق قانون اساسی داشته، عمل کرده و شرایط نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ را تعیین و اعلام کرده است. عباسعلی کدخدایی ضمن بیان این مطلب اظهار کرد: شورای نگهبان بر اساس سیاست های کلی انتخابات که در مجمع تشخیص مصلحت نظام به تصویب رسیده و اختیاراتی که بر طبق قانون اساسی داشته، عمل کرده و شرایط نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری را تعیین و اعلام کرده است.

*شرق