در آستانه ماه میهمانی خدا، باید به طهارت نفس و مال همت کنیم و وجوهات و نذوراتی که بر عهده داریم را ادا نماییم. چه بسا در این میان به برخی از قماش همان کاهنان و کلیدداران بر بخوریم اما این نباید اداکنندگان وجوه شرعی را وحشت زده کرده و از ادای وجوهات بازدارد.
جماران: وجوه شرعی اعم از زکات، خمس، خراجات، نذورات و ...؛ همگی برای رفع فقر و التیام شکاف طبقاتی جامعه است و حکومت و عالمان دین فقط وظیفه جمعآوری، حفظ و رساندن آنها به مستحقانش را دارند تا فقر ریشه کن شده و شکاف طبقاتی که مولّد بسیاری از نابسامانیهای اجتماعی است، التیام یابد ولی در طول تاریخ ارباب ادیان و به قول معروف «کاهنان معبد آمون» آن را در خدمت رفاه خویش خواستهاند. حدیث زیر به خوبی بیانگر این سنت دیرپا حتی در دوران پس از پیامبر (ص) است. امید که با آگاهی جامعه و با رساندن این وجوه به مصرف واقعیاش، در تأمین رفاه و رفع فقر جامعه، موفق باشیم.
راوی گوید مردی بر عهده خود نذر کرده و قسم خورده بود که اگر حاجتش برآورده شد، کنیزش را به خانه خدا هدیه دهد. با برآمدن حاجتش، در مقام ادای نذر برآمد و کنیز را به مکه آورد و به کلیدداران کعبه از نذر کنیزش و این که در مقام ادای نذر است، خبر داد و تک تک کلیدداران کعبه بعد از شنیدن، میگفتند: خداوند نذر تو را قبول کرده، آن کنیز را پیش من بیاور! دیدن حرص و ولع تک تک این جماعت برای رسیدن به آن کنیز، مرد را وحشت زده کرد و به تردید و حیرت انداخت و مانده بود چه کند! جریان را برای یکی از دوستانش از اهل مکه تعریف کرد، دوستش پرسید: اگر تو را راهنمایی کنم، میپذیری؟ گفت: آری.
پس دوستش گفت: آن مردی را که روبروی «حجر اسود» نشسته و مردم اطراف او اجتماع کردهاند، میبینی؟ او محمد بن علی بن حسین (امام باقر علیه السلام) است؛ برو و جریان نذرت را به ایشان بگو و از او کسب تکلیف کن. مرد گوید به خدمت حضرت رسیدم و گفتم که در موضوعی نذر کرده و قسم خوردهام اگر حاجتم برآورده شد، کنیزم نذر خانه خدا باشد. حالا کنیز را آوردهام به کعبه هدیه دهم ولی هریک از کلیدداران ضمن اعلام قبولی نذرم، مترصد است خودش کنیز را از من تحویل بگیرد و تصاحب کند! و این مرا به وحشت انداخته است.
امام فرمود: ای بنده خدا؛ خانه خدا را خوردن و نوشیدن نیست! برو کنیزت را بفروش و پولش را تمام و کمال بگیر و برای «رفع حاجت زائران خانه از منطقه خودت» که توان مالی برای زیارت ندارند، صرف کن تا بتوانند به زیارت بیایند و بازگردند. آن مرد گوید من پی اجرای دستور امام رفتم و هر کدام از کلیدداران که مرا میدید، از جریان نذرم میپرسید که چه کردهام؟ و وقتی از دستور امام آگاه میشد، با کمال جسارت میگفت: «او گمراه و بدعتگزار است و نباید به سخنش وقعی نهاد»!! راوی گوید سخنان آنان را به اطلاع امام رساندم و حضرت فرمود: از من به آنان اطلاع بده: «اگر روزی قدرت یابم، دستان شما را به عنوان دزدان مال خدا قطع کرده و بر پردههای کعبه میآویزم و بعد شما را بر بلندی نگه داشته و جارچی را وامیدارم اعلام کند: ای مردم؛ اینان را بشناسید که دزدان مال خدایند! (کافی4/241- 243 و غیبت نعمانی236)
در آستانه ماه میهمانی خدا، باید به طهارت نفس و مال همت کنیم و وجوهات و نذوراتی که بر عهده داریم را ادا نماییم. چه بسا در این میان به برخی از قماش همان کاهنان و کلیدداران بر بخوریم اما این نباید اداکنندگان وجوه شرعی را وحشت زده کرده و از ادای وجوهات بازدارد. برای این که خیالمان راحت باشد که «کاهنان معبد آمون» آن اموال را نمیبلعند، باید دقت کنیم و رهروان امام باقر(ع) را بیابیم و به دستور آنان، وجوهاتمان را اهدا کنیم. امید که خداوند در ادای وجوهات شرعی، یاورمان باشد.