با نگاه اجمالی به تفکر ایشان که در آثار علمی شان متبلور است و نیز شکل مدیریتی ایشان در زمان نهضت و بعد از پیروزی، می یابیم که آن عزیز دوران به کلی از این مقوله بدور است. در حالیکه او می توانست با ذکر نام حضرت حجت(عج) و ذکر علائم ظهور و ذکر زمان احتمالی ظهور و یا خبر ملاقات افرادی با حضرت، تنور نهضت و بازار انقلاب را داغ تر کند! و البته اگر چنان می کرد، دیگر «امام خمینی» نبود.
جماران، حجت الاسلام و المسلمین هادی سروش در یادداشتی در پاسخ به یادداشت حجت الاسلام و المسلمین خمیس پور نوشت:
همانطوریکه در نوشته های قبلی از حضرت استاد علامه حسن زاده نقل نمودم که ایشان در درس فرمودند: همه شئون حضرت صاحب الامر(عج) سرّالله است. در نتیجه زمان ظهور قطعا از موارد پر راز و رمز خداست .
در زبان و بیان نورانی پیامبر خاتم(ص) زمان ظهور به زمان قیامت تشبیه شده که فرمودند: «مَثَلُهُ مَثَلُ السَّاعَةِ» همین عبارت کوتاه می تواند ما را به بسیاری از پاسخ ها برساند.
برای اهل پژوهش متن حدیث چنین است؛ امام رضا(ع)، به واسطه اجدادش از پیامبرخاتم(ص)، نقل فرمودند: به ایشان، عرض شد: قائم از نسل شما، چه وقت ظهور می‌کند؟ حضرت رسول(ص) فرمودند: ظهور او مانند قیامت است که؛«تنها خداوند است که چون زمانش فرا رسد آشکارش می‌سازد... «ان النبی (ص)، قیل له: یا رسول الله متی یخرج القائم من ذریتک؟ فقال: مثله مثل الساعة التی "لا یجلیها لوقتها الا هو ثقلت فی السموات و الارض لا یاتیکم الا بغتة».(اعراف /۱۸۷)(کمال الدین)
راه معرفت در مورد زمان قیامت، آیات قرآن است. به این دو آیه کریمه دقت کنید:
«اللَّهُ الَّذِی أَنْزَلَ الْکِتَابَ بِالْحَقِّ وَالْمِیزَانَ وَمَا یُدْرِیکَ لَعَلَّ السَّاعَةَ قَرِیبٌ»(شوری / ۱۷)
خدا همان کسى است که کتاب و وسیله سنجش را به حق فرود آورد، و تو چه مى‌دانى شاید رستاخیز نزدیک باشد.
«یَسْأَلُکَ النَّاسُ عَنِ السَّاعَةِ ۖ قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِنْدَ اللَّهِ ۚ وَمَا یُدْرِیکَ لَعَلَّ السَّاعَةَتَکُونُ قَرِیبًا.» (احزاب /۶۳)
مردم از تو در باره رستاخیز مى‌پرسند؛ بگو: «علم آن فقط نزد خداست.» و چه مى دانى؟ شاید رستاخیز نزدیک باشد.
نکته مهم این است :
در عبارت صریح آیه از کلمه«لعل» بمعنای«شاید» استفاده شده است.
پس در مورد قیامت که یکباره پدیدار می شود قرآن نفرمودند؛ نزدیک است، بلکه فرمودند: شاید نزدیک باشد. این نشان دادن اهمیت زمان قیامت است که قابل تشخیص و نظردهی بکلی نیست.
خوب، از اینجا می فهمیم«ظهور» حضرت اصلا قابل نظر دهی نیست همانطوریکه در نزدیک بودن هم باید بدون ذکر زمان معین و یا مبهم، از تعبیر«شاید» استفاده کرد.
برخی گفته اند: با توجه به معنای«وقّتَ»؛ اگر در روایات ما را از زمان و وقت ظهور نهی کرده اند، زمان دقیق ظهور است، مثل اینکه کسی بگوید در فلان روز و فلان ساعت، حضرت(عج) ظهور می نماید و نه به معنای صرف نزدیک شمردن زمان ظهور و امید داشتن و بشارت دادن به نزدیکی زمان آن.
در پاسخ عرضه بدارم؛ توقیت و تعیین زمان؛ یک امر نسبی و عرفی است. گاه با اینکه کسی روز و ساعت را ذکر نمی کند اما با تعیین مقدار نامعینی از زمان، باز هم زمان را معین می کند. مانند کسی بگوید؛ وقتی باران ببارد ظهور محقق می شود و یا بگوید پیرمردها ظهور را درک می کنند و نظائر آن .
آنچه مهم است در مورد تعیین«زمان ظهور» این است که«تعیین» به هر شکلی مورد نهی است و به اصطلاح طلبگی بر اساس علم الاصول؛ عبارت«کذب الوقاتون» چنان اطلاقی دارد که هرگونه ذکر«زمان معین» و یا «زمان مبهم» را در بر می گیرد .
چگونه است این مقداری که در عصر غیبت از ظهور حرف زده شده و زمان معین و یا مبهم برای آن تعریف نموده اند، در سیره اهل بیت(ع) در طول ۲۵۰ سال که عصر حضور یازده امام(علیهم السلام) بوده، خبری نیست !
بلکه بر ضدش حدیث ها داریم که نمونه ای از آن چنین است؛ امام صادق(ع) به محمدبن سلم فرمودند:
ای محمد بن مسلم! هر کس برای تو حدیثی از ما درباره تعیین وقت [ظهور] نقل کرد، در تکذیب او درنگ نکن. زیرا ما [اهل بیت] برای هیچکس وقت ظهور را تعیین نکرده ایم. «یا محمد، من اخبرک عنا توقیتا فلاتهابّن ان تکذبه، فانا لانوقت لاحد وقتا.»(غیبت نعمانی)
تعیین«زمان ظهور» بسیار سهمگین و پرخطر است. از این روست که امام باقر(ع) درپاسخ به فضیل بن یسار که از زمان ظهور پرسید، سه بار فرمودند: «آنانکه وقت برای ظهور تعیین می کنند دروغگویند دروغگویند دروغگویند.«کذب الوقاتون، کذب الوقاتون، کذب الوقاتن»
این مسئله، در تخریب«اعتقادات» چنان کارگر است که امام باقر(ع) بعد جملات بالا، اشاره می فرمایند: وقتی وعده بازگشت موسی از سی روز به چهل روز رسید، بسیاری از بنی اسرائیل کافر شدند و گوساله پرست شدند !!
و این هشداری مهمی است به همه کسانی که در پی«تعیین وقت»،چه وقت معین و چه وقت مبهم برای ظهورند.
بر این اصل اصیل، هر گفتاری از هر عالم بزرگواری نقل شود که صراحت و یا شائبه ی تعیین ظهور داشته باشد، حتما باید توجیه شود و اگر قابل توجیه نبود، مردود است.
لازم به ذکر است در برخی نوشته ها«تعیین زمان ظهور» را به حضرت امام نسبت می دهند که این نسبت دارای منبع قابل اعتمادی نیست و با بررسی صحیفه امام، چیزی درباره«تعیین زمان ظهور» نمی بینیم.
و با نگاه اجمالی به تفکر ایشان که در آثار علمی شان متبلور است و نیز شکل مدیریتی ایشان در زمان نهضت و بعد از پیروزی، می یابیم که آن عزیز دوران به کلی از این مقوله بدور است. در حالیکه او می توانست با ذکر نام حضرت حجت(عج) و ذکر علائم ظهور و ذکر زمان احتمالی ظهور و یا خبر ملاقات افرادی با حضرت، تنور نهضت و بازار انقلاب را داغ تر کند! و البته اگر چنان می کرد، دیگر «امام خمینی» نبود.
