دیگر آن تمایل به سرمایهگذاری در ایران نیست مشاور اقتصادی اتحادیه اروپا، در گفتوگو با ایلنا درباره چشمانداز تحولات پیشروی ایران با آمدن دولت جدید آمریکا گفت: «ما باید نگاه بلندمدت داشته و پرسش کنیم که آیا میخواهیم بازیکن خارج از زمین بازی اقتصاد و سیستم جهانی باشیم؟ آیا میخواهیم نمونهای از کره شمالی با خصوصیات منطقهای باشیم که تنها با روسیه، چین و چند کشور دیگر در ارتباط است؟ آیا میخواهیم تنها یک کشور کپیبردار باشیم و از تکنولوژی عقب بمانیم؟ یا میخواهیم بر اساس ملاحظات و منافع خود حرکت کنیم و حرکتی سازنده با همراهی کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی داشته باشیم؟ یعنی تخممرغهای خود را در یک سبد نگذاریم و رابطه متوازن با کشورهای شرق و غرب داشته باشیم و این به نظرم در بلندمدت
میسر میشود».
مشاور اقتصادی اتحادیه اروپا ادامه داد: «اینکه مقامات ایران میگویند فروش نفت افزایش پیدا کرده، شاید از نظر کمی درست باشد؛ چون آمار تردد تانکرها و خریدهای شرق آسیا نیز این را اثبات میکند. اما نمیتواند گشایشی از نظر مالی برای ایران باشد؛ چون فروش نفت ایران با تخفیف صورت میگیرد که نهایتا درآمد کشور را کاهش میدهد. البته این را در نظر بگیریم که باید هزینهای برای واسطههای مالی و بانکی نیز بپردازد و این نتیجه تحریمهای گزندهای است که متأسفانه پایه حقوقی هم ندارد».
عمادی افزود: «خریداران نفت ایران مانند کرهجنوبی، ژاپن، هند و مالزی میتوانند دوباره خرید کنند، ولی مثل سابق نخواهد بود؛ چون وقتی تنوع در خرید ایجاد میشود، پالایشگاهها را بر اساس کیفیت نفت مثلا عربستان و روسیه تطبیق میدهند که این تغییر هزینهبر
خواهد بود.
بنابراین این را که بلافاصله بازارهایی که روسیه و عربستان از ما گرفتهاند، خواهیم گرفت درست نیست و زمانبر خواهد بود. ایران برای بازپسگیری آن باید هزینه تطبیق پالایشگاهها را جبران کند و حتی برای برخی کشورها مثل ژاپن این پرسش وجود دارد که آیا بدون تغییر بنیادی در رفتار ایران، احتمال بازگشت تحریمها وجود دارد؟».
این کارشناس اقتصاد انرژی متذکر شد: «باید توجه داشت آنچه ایران در بازار انرژی از دست داد، این بود که دیگر عرضهکننده مطمئنی نیست و این مهمتر است تا ازدستدادن بازار. نگاه آسیا و اروپا به ایران بهعنوان بازیگر دوم یا سوم اوپک، دیگر وجود ندارد. پس ایران فروش نفت خواهد داشت، اما در همان پارامترها. البته ایران میتواند با تخفیف به ژاپن و کرهجنوبی نفت بدهد که ارز معتبر میدهند، اما آنها نیز نگاه درازمدت خواهند داشت. در گذشته ژاپن و کرهجنوبی خواستار سرمایهگذاری در بخش نفت و پتروشیمی ایران بودند که اسناد آن موجود است، اما ایران به دلیل تحریمها تبدیل به کشوری
با ریسک بالا شد».
این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این پرسش که آیا نگاه ویژه و استراتژیک کشورهای غربی به ایران هنوز وجود دارد؟ گفت: «دیگر آن نگاه سابق به ایران وجود ندارد. اخیرا یکی از مسئولان رویالداچشیل گفته ایران در توافق ۲۰۱۵ یک دروازه طلایی بود، اما آنچه از درون دروازه وارد شدیم و مشاهده کردیم، تهدیدهای جدی بود. بنابراین دیگر نگاه ویژه توتال، رویالداچشل، اسپانیول و زیمنس درباره ما وجود ندارد. ایران از نظر منابع طبیعی و انسانی بازار مهمی است، اما چون مدیریت کشور نگاه مثبت، سازنده و همکاری درباره پروژهها را ندارد، آن نگاه ویژه نیز
نخواهد بود».
عمادی ادامه داد: «اروپا و آمریکا زمانی تمایل به سرمایهگذاری در ایران داشتند، به طوری که صحبت از قراردادهای ۵۵ میلیارد یورویی در ایران بود که دیگر اصلا وجود نخواهد داشت». عمادی خاطرنشان کرد: «در نهایت اگر تحریمها برداشته شود که بسیاری از آنها برداشته خواهد شد، ایران بهعنوان بازار مصرفی 88 میلیونی وجود دارد که مثل بازار ترکیه برای کشورهای غربی مهم نیست. ایران نیز این برنامه را در دستور کار خود ندارد که پروژههای مشترک تولیدی داشته باشد. بنابراین ایران بهعنوان یک بازار مصرفی خواهد بود که طبیعتا در محاسبات استراتژیک شرکتها و دولتهای غربی جایگاهی ویژه ندارد».
وی افزود: «حداقل در نگاه غربیها اینکه در رأس دولت، روحانی باشد یا قالیباف، مهم نیست.
بنابراین شاید رفتوآمدهای دولتها مانند دوره نخست آقای روحانی در سال ۲۰۱۲ برای غرب، شرق و آژانس انرژی هستهای مهم تلقی شد، اما این نگاه دیگر حداقل در غرب وجود ندارد و دولت منتخب را کمتوان
و کماهمیت میداند».
|