دانشگاه آزاد اعلام کرده دانشجویانی که در دوران دانشجویی ازدواج کنند برای شهریه تخفیف می‌گیرند؛حتی تخفیف 100 درصدی.آیا این تصمیم منجر به رغبت برای ازدواج می‌شود؟این گزارش را بخوانید
آفتاب یزد _ یگانه شوق‌الشعرا: کاهش میزان ازدواج جوانان و افزایش سن ازدواج در جامعه ما در حال تبدیل شدن به یک معضل است به نحوی که هر ارگان و نهادی در تلاش است تا به نحوی آمار ازدواج را افزایش دهد و انگیزه‌هایی را برای رغبت بیشتر به این امر در بین جوانان ایجاد نماید. اما نباید فراموش شود که بحث ازدواج بحث کلانی است که نیازمند برنامه‌ها و حمایت‌های زمینه‌ای و زیربنایی است زیرا اقدام به ازدواج یک مساله است و حفظ دوام و تداوم آن مساله‌ای دیگر و آن چه در این مورد با اهمیت‌تر به نظر می‌رسد ایجاد شرایطی است که امکان ادامه زندگی مشترک را فراهم نماید. نباید نسبت به ازدواج دید کوتاه مدت داشت و به تشویق افراد اقدام کرد و در ادامه آن‌ها را به حال خود رها کرد. در راستای همین رویکرد دانشگاه آزاد از ازدواج‌های شهریه‌ای خبر داده است به این صورت که دانشجویان در حال تحصیل اگر ازدواج کنند از پرداخت شهریه معاف می‌شوند! اما چنین طرح‌هایی تا چه اندازه مفید واقع می‌شوند و چقدر در بهبود وضعیت ازدواج تاثیر گذار هستند؟
* تخفیف 100 درصدی شهریه برای دانشجویان
مدیر کل امور دانشجویی دانشگاه آزاد گفت: « دانشجویان دوره‌های کاردانی و کارشناسی که در هنگام تحصیل ازدواج می‌کنند، از پرداخت شهریه معاف می‌شوند.» به گزارش باشگاه خبرنگارن جوان، علیرضا صامت، مدیرکل امور دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی درباره جزییات تخفیف شهریه ۱۰۰ درصدی به دانشجویان دانشگاه آزاد اظهار کرد: « بر اساس آیین‌نامه دانشگاه آزاد یک شرط برای تخفیف شهریه ۱۰۰ درصدی وجود دارد که شامل دانشجویانی می‌شود که در هنگام تحصیل ازدواج کنند. دانشجویان دوره‌های کاردانی و کارشناسی که در هنگام تحصیل ازدواج می‌کنند، در همان ترم از تخفیف ۱۰۰ درصدی برخوردار و دانشجویان مقطع دکتری تخصصی شامل ۵۰ درصد تخفیف شهریه می‌شوند.» او با بیان اینکه این تخفیف شامل شهریه ثابت و متغیر است، گفت: « براساس آیین نامه، ۱۶ شرط برای تخفیف شامل دانشجویان ممتاز، حافظان قرآن، قهرمانان ورزشی و... وجود دارد که می‌توانند از این تخفیف استفاده کنند.»
* اگر تحصیل رایگان باشد ازدواج می‌کنی؟
این طرح‌ها و ابتکارات از دید مسئولین نسبت به جوانان کمک و حمایت تلقی می‌شود اما باید دید از نگاه خود جوانان و دانشجویان آیا چنین پیشنهادی انگیزه و میل کافی برای تشکیل خانواده را در آن‌ها ایجاد می‌نماید یا خیر؟ به همین منظور نظر چند دانشجو را در این مورد جویا شدیم.
یک دانشجوی سال اول کارشناسی دانشگاه آزاد به ما گفت: « به نظر من با توجه به شرایط اقتصادی، دانشجو بودن با ازدواج کردن کاملا منافات دارد. مخارج زندگی ما که فقط خرج تحصیل نیست. علاوه بر این شهریه هم تمام خرج تحصیل ما نیست. ما این روزها حتی برای تهیه اینترنت باید هزینه‌های زیادی را پرداخت کنیم، هزینه تهیه کتاب هم چند سالی است که به هزینه بالایی تبدیل شده است. جدای از این من نمی‌توانم تصور کنم همسرم همزمان هم دانشجو باشد هم بتواند از درآمد کافی برای تشکیل خانواده برخوردار باشد. این‌ها واقعیات امروز جامعه ماست و من باتوجه به شرایط خانواده خود و پدرم نمی‌توانم ریسک ازدواج با کسی که مانند خودم صرفا یک دانشجو است را بپذیرم. »
یک دانشجوی سال آخر کارشناسی در پاسخ به آفتاب یزد گفت: « این پیشنهاد از نظر من خیلی عجیب است، انگار معنای ازدواج برای مسئولین با معنای ازدواج برای ما بسیار متفاوت است. مگر می‌شود در این شرایط که حتی بسیاری از فارغ‌التحصیلان بیکار هستند، یک دانشجو که هیچ اطمینانی از آینده شغلی خود ندارد به صرف تخفیف شهریه دست به ازدواج بزند؟ ازدواج برای من بسیار دور از ذهن است. شاید اگر به دانشگاه نیامده بودم و از همان اول وارد بازار کار شده بودم می‌توانستم به ازدواج فکر کنم. کم‌تر کسی است که اگر از شرایط مناسب بهره‌مند باشد تمایلی به ازدواج و تشکیل خانواده نداشته باشد ولی در شرایطی که حتی چند هفته آینده هم قابل پیش بینی نیست که چه اتفاقی ممکن است بیفتد، نمی‌توان به صرف خوش بینی نسبت به آینده بهتر دست به انجام چنین کاری زد. »
یکی از دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد در گفتگو با ما اظهار کرد: « قطعا هزینه شهریه هزینه بالایی است و این کار برای کسی که تشکیل خانواده داده است و الان نمی‌تواند مخارج تحصیلش را پرداخت کند و به این دلیل می‌خواهد ادامه تحصیلش را متوقف کند خوب است زیرا کمکی برای ادامه تحصیل دانشجویان است. اما برای شروع زندگی این که تنها بدانی هزینه شهریه را نباید بدهی کافی نیست. مسئولیت ازدواج و تشکیل زندگی مشترک چنان مسئولیت بزرگی است که با دانشجویی و آینده مبهم قابل جمع نیست و هیچ تصمیمی مبنی بر تشکیل زندگی با وضعیت اقتصادی و بیکاری فعلی منطقی به نظر نمی‌رسد. اما قسمت ناراحت کننده این خبر که نشان از فاصله زیاد مسئولین و مردم دارد این است که آقایان جوانان را کودکانی می‌پندارند که با یک هدیه کوچک به خواسته آن‌ها عمل می‌کنند و با چنین سخنانی هم چهره ازدواج در نظر جوانان تخریب می‌شود و هم بر زخم‌های مشکلاتشان نمک پاشیده می‌شود. »
در انتها دانشجوی دیگری در مقطع کارشناسی ارشد در پاسخ به پرسش بالا گفت: « عمل کردن به این گفته مصداق عینی از چاله درآمدن و به چاه افتادن است. مسئولین ما یا واقعا خواب تشریف دارند یا خود را به خواب زده‌اند. من از کسی که این پیشنهاد را مطرح کرده می‌پرسم شما که در دوران مناسب‌تری تشکیل خانواده داده‌اید و در حال حاضر از درآمد کافی هم برخوردار هستید و به اصطلاح چرخ زندگی برای شما می‌چرخد، مبلغی که یک دانشجو بابت شهریه می‌پردازد کفاف هزینه پول تو جیبی فرزند شما را می‌دهد؟! آیا فرزندان خودتان را هم با همین رویکرد تشویق به ازدواج می‌کنید یا این مشکلات فقط مختص ماست و فرزندان شما از همان کودکی میز و صندلی و کار و درآمد دارند؟ »
* این تصمیمات حتی مُسکِن هم نیستند
جعفر بای جامعه شناس در خصوص این تصمیم به آفتاب یزد گفت:
« مکانیزم کاهش آمار ازدواج پدیده‌ای با متغیرهای زیادی است. در واقع
بی‌نهایت عامل دست به دست هم داده‌اند تا این شرایط حاکم شده است که آمار مزدوجین کاهش پیدا کند. گرایش جوانان برای ازدواج کردن در حال کاهش یافتن است. تنها یک بعد این پدیده اقتصادی و مالی است. عوامل فرهنگی، اجتماعی، تربیتی و آموزشی هم نباید نادیده گرفته شوند. برای تشویق به امر ازدواج این گونه حمایت‌های مقطعی انجام می‌شود. این حمایت‌های اقتصادی به تنهایی نمی‌تواند آمار ازدواج را بالاببرد اگر هم این آمار را افزایش دهد به شکل کاذب است و در دراز مدت و میان مدت جوانانی که تحت تاثیر این نوع سیاست‌ها اقدام به ازدواج کرده‌اند با مشکل رو به رو خواهند شد. جوانان اگر بتوانند شغل پیدا کنند می‌توانند تشکیل خانواده دهند. ازدواج یک امر پیچیده و بسیار مهم در زندگی است. مشکل این است که یک تفکر کلان و فکر جمعی برای تشویق به ازدواج وجود ندارد. کمک‌های مستقیم این چنینی مفید نخواهد بود. ما باید زمینه‌ها و بستر ازدواج را فراهم کنیم. اشتغال زایی، مسائل فرهنگی جامعه که کلمه لاکچری را وارد نهاد خانواده در عرصه‌های مختلف کرده است و باعث شده است زندگی لوکس و پر هزینه شود این‌ها بخشی از
موانع فرهنگی ازدواج هستند. باید بتوانیم با سیاست‌هایی این
لوکس گرایی را از زندگی‌ها کم کنیم آن موقع موفق شده‌ایم که بستر ازدواج را فراهم کنیم. مستقیم پرداختن به مسئله ازدواج تنها اثر مقطعی دارد و در دراز مدت باعث می‌شود جوانان به اصطلاح از چاله به چاه بیفتند. بهترین حرکت این است که با یک سیاست کلان به صورت غیر مستقیم تمامی نهادهای دست اندرکار نهاد خانواده با هم برای حل این مسئله متحد شوند. تمام نهادها باید دعوت به یک همکاری متمرکز و دقیق شوند. این تصمیمات گذرا هستند که حتی مُسکِن هم تلقی نمی‌شوند زیرا آرامش مقطعی را هم به همراه نخواهد داشت و تنها فریبی برای جوانان محسوب می‌شوند. »
* شهریه تنها هزینه اقتصادی ازدواج نیست
همچنین سعید معدنی استاد دانشگاه و جامعه شناس به آفتاب یزد گفت: « لزوما این نوع تشویق‌ها به ازدواج گسترده ختم نمی‌شود. شاید این نوع تشویق‌ها موج‌های گذرا در این زمینه ایجاد کنند ولی به یک روند و عادت تبدیل نمی‌شوند. از سوی دیگر ما تجربه چنین چیزی را نداریم که این نوع مشوق‌ها در ازدواج مفید باشند. به نظر نمی‌رسد که چندان از این موضوع استقبال شود. چون هزینه‌های اقتصادی افراد در مقوله ازدواج تنها شهریه نیست. بحث‌هایی مانند آینده زندگی جزو مسائل پیرامونی است. دانشجویان دانشگاه دولتی هم که به صورت رایگان به تحصیل مشغول هستند لزوما ازدواج نمی‌کنند. در زمان‌های گذشته به دلیل وجود اشتغال بین دانشجویان میزان ازدواج بالا بود، در واقع ازدواج امری طبیعی در جامعه بود ولی الان دیگر اینگونه نیست. به نظر من این کار تنها همیاری و همکاری در موضوع است اما به گسترش ازدواج ختم نمی‌شود. این تنها فرصتی برای دانشجویانی است که به هر دلیلی متمایل به ازدواج هستند و از این فرصت هم استفاده می‌کنند. در کل امروزه بخش مهمی از ازدواج‌ها به طلاق می‌انجامد یعنی آمار طلاق هم بسیار بالا است. زندگی امروزی در جامعه مدرن بسیار شکننده است و مانند قدیم نیست که زندگی‌ها پایدار باشد. ازدواج‌های جامعه مدرن در آمار گسترده‌ای به طلاق ختم می‌شوند. »
* یک هدیه کوچک!
همانطور که از گفته‌های دانشجویان و کارشناسان بر می‌آید به نظر نمی‌رسد با چنین هدیه‌های کوچکی جوانان رغبتی برای ازدواج پیدا کنند.مشکل چند بعدی و وسیع بوده و نیازمند تصمیمات کارگشا و اساسی است !به صرف تخفیف‌های این چنینی نه شرایط اقتصادی مهیا می‌شود و نه شرایط فرهنگی.متاسفانه به نظر می‌رسد در این مورد نیز مسئولان نگاه جامعی به مقوله ازدواج ندارند.