حضرت زهرا (س) و مسیر زنان آزاده ایام ویژهای است؛ سالروز شهادت حضرت زهرای مرضیه، بانویی که مادر پدر است و دخترش، زینب، زینت پدر است. برای نگرش از زاویهای دیگر به مقام ارجمند بانویی که دارای ابعاد وجودی متعالی است، شناخت بانوی دیگری که همراه ایشان بوده، میتواند برای ما راهگشا باشد. امروز به شناخت فضای سالهای ابتدایی اسلام، دانش سرشار و اخلاق متعالی و جهتگیریهای بسیار سنجیده سیاسی یکایک این خاندان شریف نبوت، از گذشته محتاجتریم. «اسما بنت عمیس» یکی از عروسان خانواده جناب ابوطالب یعنی همسر جعفر بن ابیطالب بوده است که در جنگ موته بین اردن و حجاز، به شهادت رسید. درباره این بانوی مکرم در مجامع ما و در جراید و رسانهها کمتر سخن گفته میشود. ایشان دارای یک زندگی جهادی بوده و بعد از دوران بسیار دشوار شعب ابیطالب، همراه همسرش به حبشه مهاجرت کرده است. او بعدها بهعنوان محرمترین بانوی اطراف دختر پیامبر، حضور مییابد و از همه برجستهتر، وصیتها را از بیبی دو عالم دریافت میکند. با نگرش به این بانو میتوان حضرت زهرا را بهتر شناخت. از ایشان بیش از ۶۰ روایت نقل شده؛ یعنی محدثه است. بعد از شهادت جعفر طیار، این بانوی بافضیلت هم محرم خانه امیر مؤمنان میشود و در آن خانه توانسته چنان زندگی را برای یتیمان حضرت فاطمه آرام نگه دارد که چهار فرزند ایشان را رشد میدهد. این بانو در خانهای قرار میگیرد که علی (ع) در ۲۳ سال دوران خلفای بعد از پیامبر، در آنجا به سر میبرد. پس از آنکه امیر مؤمنان در جایگاه حاکم اسلامی قرار میگیرند و حوزه حکومتی اسلام از خراسان بزرگ که به اسلام گرویده تا آسیای میانه و سمرقند، بخارا، مرو، هرات و بلخ تا نیشابور و سبزوار و منطقه شاهرود و کویر بزرگ طبس و تمام ایران و عراق و مصر و ترکیه و سوریه و لبنان تا مغرب عربی و... را شامل میشده، اسما که زن بسیار مدیر و باتدبیری است، ایشان را همراهی میکند. ایشان که در جایگاه همراه حضرت زهرا (س) در خدمت ایشان بوده، چنان از این بانوی بزرگ اسلام میآموزد که امام حسین در کلام حماسی خود در کربلا بعد از بیان هیهات من الذله میگوید من در دامن مادران پاکی بزرگ شدهام؛ یعنی خود زهرای اطهر چه عظمتی داشته که در این خانه فرزندان او بعد از شهادت ایشان از نعمت بانوان علاقهمند به دخت پیامبر یعنی حضرت فاطمه امالبنین همچنین حضرت اسما بنت عمیس که مادر شهدای بزرگ کربلا هستند، بهرهمند شده و پسرانشان در کربلا به نهضت بزرگ اباعبدلله میپیوندند و فدای این مسیر بزرگ میشوند؛ اما اسما بنت عمیس در یک جای دیگر حضور بسیار تأثیرگذاری داشت. وقتی دختر پیامبر گفت اسما برای من آب گرمی فراهم کن غسل کنم و اگر بشود فرزندانم حالت مرگ را در من نبینند. اسما به امام مجتبی و امام حسین میگوید آقازادهها بروید سر مزار جد بزرگوارتان پیامبر، برای سلامت مادرتان دعا کنید. او همه این صحنهها را دیده که چگونه دختر پیامبر از دنیا رفت. بچههای کمتر از پنجساله با او چگونه وداع کردند و چگونه جمعیت تشییعکنندهای قلیل بدن زهرا سلامالله را به طرف روضه نبوی یا بقیع شریف یا در همین نقطهای که امروز درِ آن در مسجدالنبی قرار دارد و خانه فاطمه بود، برای دفن حرکت میدهند. امیر مؤمنان از اسما خواستند در غسل حضرت فاطمه مشارکت کنند. اسما میگوید اینقدر صحنه برای علی (ع) تکاندهنده بود که دیدم شخصیت بزرگی که در تمام میدانهای دشوار از جنگها تا صحنههای دیگر مقاوم بودند، سر را به دیوار گذاشتند و گفتند دختر پیامبر هیچیک از مصائبی که دید، را با من مطرح نکرد. مقام والای بانوی ارجمند اسلام، در دوران کوتاه زندگی ایشان، بیمانند و معظم و روشنکننده مسیر زنان آزاده است.
*شرق
|