تحلیل سیاسی هفته اکنون تصویر جهان، متفاوتتر از همیشه شده و دولتها چنان گرفتار مشکلات مدیریتی در زمینههای مختلف اقتصادی، سیاسی، بهداشتی و اجتماعی شدهاند که نقاط ضعف آنها که در شرایط عادی چندان قابل مشاهده نبود، یکی پس از دیگری نمایان میشود و نشان میدهد که جهان در مقابله با پدیده ویروس کرونا از چنان ضعف و شکنندگی برخوردار است که از این پس برای ورود به دهههای بعدی نیاز به ایجاد مدیریت بحران کشوری، منطقهای و جهانی دارد و دولتها باید خود را برای یک پویش طولانیمدت آماده کنند و جهانیان نیز از تحمل چنین وضعیت سخت و دشواری، خوف نداشته باشند.
این هفته را با دو مناسبت غمبار آغاز کرده و به پایان میرسانیم. شروع هفته با 13 دی همزمان گردید که اولین سالگرد شهادت اسطوره پایمردی و مبارزه یعنی سردار قاسم سلیمانی مصادف بود که به «مرد میدان مقاومت» ملقب گردید و فردا نیز در پایان هفته، چهارمین سالگرد رحلت «شناسنامه انقلاب»، «سردار عرصه سازندگی» و «قهرمان عرصه اعتدال و مقاومت» آیتالله هاشمی رفسنجانی است که با قلم و سخن خود هزاران مجاهد انقلابی را پرورش داد و با نیم قرن مبارزه علیه طاغوت، یکی از عوامل شکلگیری نظام جمهوری اسلامی بود و در سالهای بعد از انقلاب نیز پرچمدار عدالتخواهی و اعتدال شمرده شد. این روزها و در دهه دوم دیماه، بیش از هر زمان دیگری جای خالی این دو اسطوره بزرگ که اخلاص، فرزانگی و مردانگی در آنها جمع شده بود، احساس میشود و باید راه و مسیر این دو را با عمل به رفتار آنان زنده نگهداشت.
در این هفته سخنگوی دولت از دستور رئیسجمهور برای اجرای قانون مصوبه مجلس تحت عنوان «اقدام راهبردی برای لغو تحریمها» خبر داد و گفت عصر دوشنبه فرآیند تزریق گاز در تاسیسات هستهای فردو برای تولید اورانیوم 20 درصد آغاز شد. این فرآیند پس از اطلاعرسانی به آژانس بینالمللی انرژی اتمی صورت گرفت. دکتر ظریف در این باره خطاب به اروپائیها گفت: ما براساس مصوبه مجلس، غنیسازی را از سر گرفتیم. این حرکت ما، در راستای اقدامات جبرانی در انطباق کامل با بند 36 برجام است که بعد از سالها عدم پایبندی دیگر اعضای اروپایی برجام اجرا شده است. وی تاکید کرد که تدابیر جمهوری اسلامی ایران در صورت پایبندی همه اعضا به تعهداتشان، به طور کامل برگشتپذیر است.
قطعاً تصمیم به ازسرگیری غنیسازی اورانیوم تا 20 درصد، ارسال پیامی روشن نسبت به بیعملی اروپاییها است که بدانند صبر راهبردی ایران همیشگی نخواهد بود و عدم وفای به عهد طرفهای برجام و طرح درخواستهای جدید مانند توافق گستردهتر با جمهوری اسلامی، چنین تبعاتی را به دنبال خواهد داشت.
کارنامه مجلس یازدهم در همین چند ماهی که از عمر آن گذشته نشان میدهد که برخلاف شعارهای اولیه مبنی بر رویکرد حمایت از اقتصاد و معیشت مردم، نهتنها حرکتی در این باره صورت نداده بلکه برخی طرحهایی هم که ارائه کرده در مغایرت با این شعار و در جهت منافع حزبی و جناحی بوده و کمترین اثری از منافع ملی نیز در آن مشاهده نمیشود. متاسفانه آنچه از عملکرد عدهای از نمایندگان مجلس به دست میآید آنست که بجای کمک به دولت در جهت برطرف کردن ضعفها و کاستیهای موجود برای عبور از این عقبه دشوار و خطرناک، به دنبال تسویه حساب سیاسی و ایجاد فضاهای انتخاباتی است آنچنان که مردم هرگز تصور نمیکردند مجلس یازدهم به این سرعت در مسیر منافع گروهی، حزبی و شخصی قرار بگیرد.
بررسی رویدادهای خارجی را با نگاهی به تازهترین تحولات انتخابات جنجالی و پرحاشیه آمریکا آغاز میکنیم. ترامپ و حامیان افراطیش در حزب جمهوریخواه تا به حال تمامی راههای ممکن برای تغییر نتیجه انتخابات را طی کرده و حتی مسیر ایجاد آشوب را پیش گرفته ولی به نتیجه نرسیدهاند. روز گذشته ترامپ در آستانه نشست مشترک کنگره برای بررسی نتایج انتخابات باردیگر از «مایک پنس» معاون خودش خواست تا نتیجه انتخابات در نشست کنگره را به نفع وی تغییر دهد که پنس این درخواست را رد کرد. ترامپ مدعی است در انتخابات به شکل گستردهای تقلب رخ داده و رای وی دزدیده شده است. ترامپ و حامیانش به جلسه کنگره به عنوان آخرین سنگر مینگرند و امیدوارند با توجه به اینکه گروهی از اعضای جمهوریخواه کنگره هم عزم کردهاند تا مانع تایید نتایج آرای الکترال در چند ایالت سرنوشتساز شوند، در کنگره، آرا به نفع ترامپ تغییر یابد که با توجه به شواهد و واقعیتهای موجود، این مسئله بسیار بعید به نظر میرسد. واقعیت موضوع این است که ترامپ میداند شکست خورده است ولی با اصرارهای بیمورد بر وقوع تقلب میخواهد بر ناکامی خود سرپوش بگذارد و شرایط را برای دور آینده انتخابات ریاستجمهوری مساعد سازد.
این هفته کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در عربستان تشکیل جلسه دادند. این نشست قرار بود در سطح سران برگزار شود ولی سران چند کشور از جمله عربستان، عمان، بحرین و مصر در آن غایب بودند که علت این غیبت هرچه باشد، بیانگر وجود ناهمگونی و سایهای از بیاعتمادی بر اجلاس بود. تلاش برای بهبود رابطه ریاض و قطر، محور اصلی این نشست بود که عربستان کوشید از آن با تعبیر «ایجاد وحدت» نام ببرد.
اینکه چرا ازسرگیری مناسبات با قطر تا به این اندازه برای عربستان مهم بوده است دلیل آنرا باید در تحولات بینالمللی و بهخصوص شکست ترامپ در انتخابات آمریکا جستجو کرد. ترامپ در چهار سال گذشته به شدت از ریاض حمایت کرد و مسئولان عربستان به این نتیجه رسیدهاند که دوران «ماه عسل با ترامپ» سپری شده و خود را باید برای شرایط جدید آماده سازند.
این هفته عراق نیز شاهد تحولات مهمی بود که مراسم بزرگداشت سرداران مقاومت در صدر آن قرار داشت. حضور کمسابقه عراقیها در مراسم گرامیداشت اولین سالروز شهادت سردار قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس و «ابومهدی المهندس» معاون سازمان حشدالشعبی (بسیج مردمی) عراق پیام مهمی دربرداشت. مخاطب این پیام آمریکا و متحدان منطقهایش بودند که بفهمند آنها نهتنها در عراق، بلکه در کل منطقه جایگاهی ندارند و باید هرچه سریعتر به حضور ناخواسته خود در این کشور و منطقه پایان دهند. مردم عراق با حضور گسترده خود در مراسم بزرگداشت سرداران مقاومت، نقشه راه را به مسئولان عراقی نشان دادند و به آنها گوشزد کردند که سیاستهای آنها باید در راستای خواسته مردم و نه براساس خواست و اهداف دیکته شده ازسوی قدرتهای مداخلهگر، ترسیم شود.
*روزنامه جمهوری اسلامی
|