تحریف و تاریخ سازی ✍️انتشار خاطرات یکی از ارکان مطالعه و مبنای قضاوت تاریخی است ، علی الخصوص در جوامعی که از عقبه ی مطالعه علمی تاریخ است یا جامعه به قدیس سازی ، پیشداوری و مصادره به مطلوب وقایع مبتلا است.
✍️روایت تاریخ مبتنی بر خاطره گویی ناچار از توجه به انگیزه ، ملاحظات ، منافع فردی و گروهی آشکار و پنهان راوی است.
✍️پس از پیروزی انقلاب اسلامی بخشی از شخصیت های سیاسی و کمتر غیر سیاسی به دلایل مختلف نسبت به انتشار مطالبی تحت عنوان خاطرات اقدام کردند که در مواردی حتما قابل استفاده و در بخش اعظمی از مطالب نیازمند مطالعه و بررسی دقیق یا به بیان امروز راستی آزمایی است.
✍️البته اهل مطالعات تاریخی می دانند که بررسی منتقدانه ی مبتنی بر راستی آزمایی خاطره نگاری مقامات و شخصیت های صاحب قدرت رسمی و غیر رسمی کاری بسیار دشوار و پر هزینه است ، تا جایی که می تواند به نابودی ثروت ، موقعیت ، آبرو و حتی جان محقق مدعی راستی آزمایی بیانجامد.
✍️خاطرات بسیاری از افراد با توجه به موقعیت اجتماعی و حکومتی ، روایت از دیگران ، برداشت از وقایع و تحلیل شرایط قابل پذیرش و استناد نیستند.
✍️اما در همین نوع خاطره گویی موارد مورد اشاره افراد در باره ی باورها و عملکرد سوء خودشان به شدت مورد توجه و البته تا حد قابل توجهی بعنوان حدیث نفس گوینده می تواند مورد استناد باشد.
✍️این روزها هم بسیاری در تلاش برای انتشار روایت خود از وقایع و افراد هستند که علی رغم تمام کاستی های قابل شمارش اما به افزایش منابع قابل استناد مطالعات علمی تاریخ معاصر می انجامد.
✍️اما علی رغم همه خاطره نویسی های دور و نزدیک این سال ها می توان انتشار مجموعه روز نگاری مرحوم آیت الله هاشمی را در ثبت حقایق ، واقعیات ، تاریخ نگاری انقلاب اسلامی ، شخصیت ها ، جریان شناسی و شکل گیری و وقوع رویدادها و حوادث حائز اهمیت و شاید منحصر به فرد دانست؟
✍️روزنگار مرحوم هاشمی بسیار ارزشمند و بر خلاف تمامی خاطره گویی یا خاطره سازی دیگران و با توجه به شاخص های ذیل یگانه خواهد بود.
- روزنگار فقط ذکر کوتاه واقعه است.
- تحلیل و برداشت نیست.
- ثبت لحظات است و پردازش نیست.
- نقل قول مستقیم طرف مراوده است.
- یکسویه نیست از همه هست.
- مستند به سند سازی و یکسوی گویی از خود نیست ، فقط ذکر با سری متوالی زمانی است.
- متن اصلی جهت تطبیق در اختیار است و ذکر موارد می توانست مغایر با شخصیت و عملکرد امروز مرحوم هاشمی هم باشد.
✍️اکثریت قریب به اتفاق صاحبان اسامی در مقطع انتشار روزنگار مرحوم هاشمی در قید حیات بوده و طی دو دهه پس از انتشار موارد مورد اعتراض هیچ کس قرار نگرفت.
✍️مرحوم هاشمی در مقاطع انتشار روزنگار در قدرت نبوده و توسط اصلاح طلبان و اصولگرایان در قدرت مشترکا مورد تهاجم و تخریب قرار داشته و علی رغم اینکه جمع فرزندانش به سادگی بازداشت و زندانی شدند ، اما هیچ کسی جرات انکار و تشکیک مستقیم در موارد مندرج در روزنگار مرحوم هاشمی را نداشت.
✍️اما محققین علمی تاریخ با گذشت زمان و بی هراس از نام و عناوین صاحبان قدرت در آینده نچندان دور قطعا نسبت به واقع نگاری حقایق دهه های ما هم خواهند پرداخت و بسیاری از خاطره نویسی های مبتنی بر تطهیر و بزرگداشت نویسنده بی ارزش تلقی خواهند شد.
✍️تحریف و قلع حقایق و واقعیات پایان جنگ و قطعنامه شاید بهترین مدعی است ، به این معنا که وقتی جریان دروغ پرداز طی چند دهه مستمر بر طبل دروغ بکوبد و به سند سازی بپردازد اما حقیقت و واقعیت برای همیشه قابل پنهان سازی و انکار نیست ، چنانکه صدای جمعی از فرماندهان شهید پس از چند دهه حتی توسط خصم رونمایی و برخی دروغ پردازان را رسوا می کند چنانکه شهادت و اعاده حیثیت مقام معظم رهبری در حقانیت فرماندهی عالی جنگ و عقلانیت در پذیرش قطعنامه خط بطلان بود بر سه دهه دروغ هایی که برخی منتشر کردند.
✍️امروز باید باور کرد که حتی تا رسوایی امثال استالین که شاید از مهمترین نمادهای جنایت بشریت است ، به حد یک نفس کافی است.
|