روزنامه شرق نوشت: بوی ماه مهر برای خیلی ها بوی رسیدن پاییز و ماه مدرسه است؛ اما شش سال پیش در اصفهان این ماه به یک اتفاق تلخ و ترسناک گره خورد. مهر سال ۹۳ در این شهر یک سلسله اسیدپاشی ها به سر و صورت دست کم چهار زن جوان اتفاق افتاد و مردم اصفهان و کل کشور را در بهت و هراس فرو برد. همان زمان رسانه ها در اخبار و گزارش هایی نوشتند که زنانی که هدف مهاجمان اسیدپاش قرار گرفتند، متهم به بدحجابی بودند. این ماجرا به کابوسی برای بسیاری از زنان و دختران اصفهانی و دیگر شهرها بدل شد؛ به گونه ای که روایت های زیادی درباره ترس و وحشت آنها از حضور در خیابان ها منتشر شد. این موضوع تا مدت ها بحث داغ رسانه ها و افکار عمومی بود و بسیاری خواستار شناسایی مهاجمان اسیدپاش بودند. با این حال هیچ وقت مشخص نشد چه کسانی دست به چنین کاری زدند و در نهایت در سال ۹۷ اعلام شد این پرونده با پرداخت دیه از بودجه عمومی به زنان آسیب دیده از این حملات مختومه شد.

در همه این سال ها برخی معتقد بودند صحبت های تند برخی تریبون داران در لزوم برخورد شدیدتر با افرادی که بدحجاب خوانده می شوند، عامل بروز چنین اتفاقاتی بوده است.

یکی از کسانی که سال هاست صحبت های تند او درباره مسئله حجاب حاشیه ساز و خبری می شود، سیدیوسف طباطبایی نژاد، امام جمعه اصفهان، است. او سال ۹۰ در یک سخنرانی درباره حجاب گفته بود: «مسئله حجاب دیگر از حد تذکر گذشته است و برای مقابله با بدحجابی باید چوب تر را بالا برد و از نیروی قهریه استفاده کرد». او همچنین گفته بود: «اگر کسی کاری را علنی انجام دهد، باید جلوی ناهنجاری آن گرفته شود؛ چرا که بی بندو باری برخی به دیگران نیز ضرر می رساند. برخی معتقد هستند قوه قهریه در جامعه لازم نیست و باید از باب فرهنگ وارد شد؛ اما با نصیحت تنها نمی توان کاری کرد. امر به معروف و نهی از منکر هم زمان قدیم به صورت افرادی به نام محتسب بوده است که شلاق به دست بوده است».

طباطبایی نژاد امام جمعه اصفهان روز گذشته نیز در یک سخنرانی جدید درباره حجاب از تعابیری استفاده کرد که واکنش های زیادی را به دنبال داشت. او در سخنان جدید خود از لزوم ناامن کردن فضا برای زنان بدحجاب سخن گفت. به گزارش تسنیم او به کشف حجاب و هنجارشکنی برخی از افراد اشاره کرد و گفت: «باید فضای جامعه را برای این عده که تعداد آنها هم کم است، ناامن کرد و نباید اجازه داد به راحتی در خیابان ها و پارک ها هنجارشکنی کنند».

البته به غیر از امام جمعه اصفهان، امام جمعه بجنورد نیز در همین زمینه صحبت کرد. ابوالقاسم یعقوبی در نماز جمعه بجنورد روز ۱۱ مهر گفت: «مبادا ویروس کرونا ما را از دیگر ویروس ها غافل کند. بدحجابی یک ویروس خطرناک است و باید ناجا زندگی بدحجابان را نا امن کند. نیروهای انتظامی زندگی بدحجابان را ناامن کنند؛ چرا که آنها درصدد این هستند که جامعه دینی ما را ناامن کنند». این صحبت ها آن هم درست در سالگرد اتفاقات تلخ مهر ۹۳ اصفهان واکنش های بسیار زیادی را به دنبال داشت. به گونه ای که حتی واکنش ها به این اظهار نظر جنجالی تنها به فضای مجازی ختم نشد و آیت الله مسعودی خمینی، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، نیز به این موضوع واکنش نشان داد. آیت الله علی اکبر مسعودی خمینی در این باره به جماران گفت: وظیفه همه امر به معروف و نهی از منکر با زبان خوب، امروزی، انسانی و اسلامی است. اگر بخواهیم برخورد تندی داشته باشیم، عکس العمل دارد و بدتر می شود؛ یعنی ما باید امنیت ایجاد کنیم و مواظب جوانان باشیم. این آقایان خودشان باید بگویند منظور از ناامن کردن چیست و چه کار باید بکنند.

در همین زمینه «شرق» به سراغ قربانیان اسیدپاشی استان اصفهان و یک وکیل رفت تا هم از نظر قانونی به بررسی این اظهارات بپردازد و همچنین نظر کسانی را بپرسد که شش سال پیش در یک روز پاییزی زندگی شان از دست رفت. این گزارش نتیجه گفت وگو با مرضیه ابراهیمی، سحر مثماریان، مینا آزاده و امیر رئیسیان، وکیل دادگستری، است.

دست از ترساندن مردم بردارید
مرضیه ابراهیمی، یکی از زنان اصفهانی است که شش سال پیش در مهر سال ۹۳ قربانی اسیدپاشی شد. او در گفت وگو با «شرق» در این باره گفت: همان شش سال پیش هم چنین صحبت هایی گفته می شد و اتفاقی که بعد آن افتاد، زندگی ما را تحت الشعاع خودش قرار داد. اسیدپاشی چهار دختر اصفهانی نتیجه آن تهدیدها بود و من آخرین قربانی بودم. واقعیت این است که من از شش سال پیش هیچ امنیتی احساس نمی کنم؛ چه در خیابان، چه در کوچه های خلوت و چه خیابان های شلوغ و چه در ماشین شخصی با شیشه های بالا یا پایین». او در ادامه گفت: «در این شش سال اخلاق خاصی پیدا کردم و حتی به این فکرمی کنم که نمی خواهم فرزندی به دنیا بیاورم؛ چراکه اینجا جای امنی برای فرزند من نیست. می خواهم بگویم اگر می خواستند رعب و وحشت در دل من و بقیه به وجود بیاورند، به شدت موفق بودند. آسیبی که به ما وارد کردند، وحشتناک بود. تصور کنید که زندگی چهار دختر نابود شد. به نظرم با صحبت درباره ناامن کردن فضا برای کسانی که به نظر آنها بدحجاب هستند، دوباره این آتش روشن شد و انگار همه چیز در حال تکرار است». ابراهیمی با بیان اینکه راستش من در حال حاضر احساسات مختلفی را تجربه می کنم، گفت: «احساس خشم دارم، احساس غم و ناامنی و وحشت دارم. اینکه هر لحظه امکان دارد دوباره این اتفاق بیفتد و مهم نیست هدفش من نباشم. مهم این است که اگر این اتفاق تکرار شود، حتی چندین نفر تن شان بلرزد، برای من دردناک است؛ چون خودم لمس کردم و حس کردم و اصلا فردی نیستم که بگویم حالا که این اتفاق برای من افتاده، مهم نیست، بگذارید برای بقیه هم این اتفاق بیفتد. من فکر می کنم حتی تیتر خبرها در این باره هم باعث ترس و بدی حال چندین نفر خواهد شد. چه بسا که اسیدپاشی حاصل همین حرف ها بود و زندگی ما را نابود کرد و من واقعا نمی خواهم دوباره این اتفاق بیفتد».

به عقیده مرضیه قانونی نیست که از او و دیگر زنان حمایت کند. او می گوید: «اگر قانونی وجود دارد، باید جلوی این رفتارها را بگیرد. اگر قانونی وجود دارد و می توان از تبصره ای استفاده کرد، خواهش می کنم جلوی این افراد که رعب و وحشت را به خانه ما می آورند، بگیرید. آن هم در شرایطی که ما وضعیت بدی را از نظر روحی و روانی تجربه می کنیم. الان وقت ایجاد رعب و وحشت در دل مردم نیست و اگر جایی و قانونی است که این فرد را به دلیل ایجاد رعب و وحشت بازخواست کند، این کار را انجام دهید و از او سوال کنید برای چه ایجاد رعب و وحشت می کند. ذهن من و بسیاری دیگر از زنان و مادران ما و تمام کشور را دچار عذاب می کند. شش سال پیش من و سهیلا و مینا و سمیه زندگی مان نابود شد، صورت و سلامت و زیبایی ما و تمام زندگی ما از بین رفت. مادران ما پیر شدند. تمام آرزوهای ما و همه چیزهایی را که یک زن ۲۰، ۳۰ساله آرزو دارد، نابود کرد. شما را به خدا این کار را نکنید و بگذارید ما که اینجا زندگی می کنیم و نمی خواهیم از اینجا فرار کنیم، این بلا را سر ما نیاورید».

این زندگی حق ما نبود
سمیه (سحر) مثماریان، یکی دیگر از قربانیان اسیدپاشی اصفهان است. او به «شرق» می گوید: «راستش را بخواهید مدت هاست بی تفاوت شده ام. شما از من می پرسید که ترسیده ام؟ پاسخم این است که نه! چه بلایی بالاتر از آنچه را تجربه کرده ام، می خواهند سرم بیاورند. خاطرم هست به من گفتند به خاطر حجابت رویت اسید پاشیدند؛ چون پشت فرمان لباس خواب پوشیده بودی. چون زورم به آنها نمی رسد، کاری از من برنمی آید و هر تهمتی می زنند». او با بیان اینکه من حتی صحبت های امام جمعه را نشنیده ام می گوید: «راستش عصبی می شوم. مادرم به من گفت که امام جمعه گفته باید فضا را برای بی حجاب ها ناامن کرد. کاری از دستم برنمی آید؛ اما اگر مرجعی باشد که شکایتم را ثبت کند، حتما شکایت می کنم. دلم می خواهد پیگیری حقوقی کنم. فکر می کنم چون ماجرای ما را کسی پیگیری نکرد، باعث شده که دوباره این حرف ها تکرار شود. آنها نمی دانند با زندگی ما چه کردند. آسیبی که به من زدند به خاطر شوک عصبی نتوانم هرگز باردار شوم و دیگر نمی توانم به ازدواج فکر کنم. حق و حقوق ما را هم ندادند و حالا دوباره دستور ناامنی می دهند». مینا آزاده هم تقریبا مثل سحر فکر می کند. او به «شرق» می گوید: «راستش را بخواهید ما هیچ کدام بی حجاب نبودیم. من خودم شخصا زمانی که این اتفاق افتاد در حال برگشت از دانشگاه بودم و لباس فرم تنم بود. لباس فرم دانشگاهی تنم بود. مانتوی بلند داشتم و شلوارم بلند بود. سهیلا جورکش از استخر می آمد و آرایشی نداشت. مرضیه ابراهیمی و خانم مثماریان هم همین طور. ماجرا اینجاست که هرکس تعریف خودش از حجاب را دارد. وقتی با یک پیامک، فردی که ممکن است صلاحیت نداشته باشد، بی حجاب و باحجاب را تشخیص می دهد، کسی هم تصمیم می گیرد فردی را که به نظرش بی حجاب است، با اسید مجازات کند». مینا ادامه می دهد: «حالا دیگر مدت ها گذشته و من ۳۷ساله ام. قرنیه چشمم و بخشی از مویم از دست رفته و دستانم هم کاملا سوخته و عصبش از کار افتاده. به خاطر شرایط اقتصادی نه توانایی جراحی دارم و نه می توانم به پزشک مراجعه کنم و نه شغلی دارم. این نتیجه بلایی بود که به سر من آوردند و نمی دانم چطور تقاص پس خواهند داد».

این ادبیات ممنوع است
امیر رئیسیان، وکیل دادگستری، در گفت وگو با «شرق» در پاسخ به این سوال که آیا اظهارات اخیر ائمه جمعه اصفهان و خراسان شمالی قابل پیگیری است، گفت: «اگر بخواهیم این اظهارات را دسته بندی کنیم، باید گفت این نوع ادبیات و عبارات در میان دو گروه اجتماعی تفرقه و اختلاف ایجاد می کند و عده ای از جامعه را نسبت به عده دیگر جامعه بدون ارائه مستندات و بدون دلایل کافی و بدون مجوز قانونی وارد موضع گیری می کند. نتیجه این ادبیات در وهله اول بدون در نظر گرفتن واکنش های افراطی، تفرقه و احساس دوپار گی در جامعه است. و در مرحله بعد ممکن است با رفتارهای افراطی زمینه برای بروز خشونت ایجاد شود. این مسئله از نظر حقوقی در قوانین مختلف ممنوع شده». او تصریح کرد: «به عنوان مثال این ادبیات برای مطبوعات ممنوع است و اگر مطبوعات چنین حرف هایی را منتشر کنند و اقدام به طبع متونی با این مضمون بکنند، حتی بر فرض داشتن مستندات، این ادبیات منجر به تفرقه اجتماعی و نفرت پراکنی می شود و غیرقانونی است و مطابق قانون بند ۴ ماده ۶ قانون مطبوعات ممنوع است (ماده ۶ - نشریات جز در موارد اخلال به مبانی و احکام اسلام و حقوق عمومی که در این فصل مشخص می شوند آزادند....۴ - ایجاد اختلاف ما بین اقشار جامعه، به ویژه از طریق طرح مسائل نژادی و قومی). همین طور در قانون فعالیت احزاب و گروه های سیاسی گفته شده است که احزاب و گروه های مشمول قانون حق استفاده از این ادبیات را ندارند و این کار حتی منجر به ابطال پروانه برای حزب خواهد شد. در ماده ۱۶ این قانون گفته شده که گروه های موضوع این قانون باید در نشریات، اجتماعات و فعالیت های دیگر خود از ارتکاب موارد زیر خودداری کنند: بند و- نقض وحدت ملی و بند ز - تلاش برای ایجاد و تشدید اختلاف میان صفوف ملت با استفاده از زمینه های متنوع فرهنگی و مذهبی و نژادی موجود در جامعه ایران».

این وکیل دادگستری در ادامه با اشاره به مجازات چنین ادبیاتی گفت: «بنا براین نوع این عبارات از سوی هر شخصیت سیاسی که معتقد است باید بنا بر تشخیص او بخشی از جامعه را مجازات کنیم، ادبیات نفرت پراکن است. گو اینکه مجازات باید بر اساس قانون صورت بگیرد (امام جمعه فرموده اند که برای بخشی از جامعه فضا ناامن شود. این به معنای تعیین مجازات است و فارغ از اینکه با اصل قانونی بودن جرائم و مجازات ها در تناقض است و مجری این مجازات و صادر کننده حکم باید مرجع قانونی باشد و هیچ کدام از اینها در نظر گرفته نشده است) جدا از آن این ادبیات منجر به نفرت و تفرقه می شود. از سوی دیگر راهبردهای فرهنگی حجاب که مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی است، در یک بند مشخصا اشاره داشته است که دستگاه ها برای تامین امنیت اخلاقی و آسایش زنان باید اقداماتی انجام دهند؛ بنابراین واضح است که در وضعیت ناامنی هیچ دستاوردی عاید مسئولان فرهنگی نخواهد شد».