حکومت چه می تواند بکند: تمرکز بر کنترل و درمان و حمایت از مردم / داشتن رویکرد، برنامه و مدیریت استراتژیک فوق العاده مهم است. طبیعی است که عالی ترین سطوح و قوا وارد عمل شوند اما ای کاش فقط و فقط نظر دانشمندان و متخصصان امر در مهار ویروس ملاک قرار گیرد. و شرایطی فراهم شود هر اقدامی را که متخصصان صلاح می دانند، از سوی تمام دستگاه ها فورا و با وحدت رویه به انجام رسد. بدترین آسیب در چنین بحران هایی، نظرغیرکارشناسی و تشتت است. 

اقدامات و فداکاری های فراوانی صورت گرفته است. در این حال با توجه به تحلیل نمودار سیر کرونا، این دیدگاه وجود دارد که پس از دوران اوج قم و گلستان و تهران نوبت به دوران اوج سایر استان ها خواهد رسید. در این شرایط فراهم کردن امکانات حداکثری درمان برای مبتلایان فوق العاده مهم است. لذا نیازمند آن هستیم که  فورا در سراسر کشور همه امکانات بسیج شود، و تا ممکن است تخت های بیمارستانی و صحرایی به تعداد فراوان در همه استان ها و شهرستانها و هر جا آماده شود. حتی اگر این تخت ها امکانات کافی نداشته باشد با ارائه درمان های اولیه تا حدی آلام مبتلایان را کاسته و به نوعی نقش قرنطینه نیز خواهد داشت. تا می توانند دارو و تجهیزات لازم فراهم شود. آقای دکتر ظریف پیگیری داشته اند، اما همچنان نیازمندیم که کمک های بین المللی هر چه قدر ممکن است تسهیل و دریافت شود. آقای دکتر نمکی و همه وزارت بهداشت تلاش بسیار داشته اند، اما همچنان نیازمندیم به تامین حداکثری کادر درمان فورا فکر شود. مثلا دانشجویان سال های بالای پزشکی و پرستاری می توانند با آموزش فوری و مجازی در این شرایط به کمک کادر مجرب و فداکار درمانی بشتابند و افزوده شوند.  سازماندهی نیروهای داوطلب نیز شاید راه حلی باشد که می توان به آن اندیشید.

دولت تلاش بسیار داشته است، اما در چنین شرایطی انتظار می رود  برای کاستن از آلام مستقیم و آثار غیر مستقیم این مصیبت، بعد خدمت رسانی و توزیع اقلام  ضروری تقویت شود، تعهدات مردم تعویق یا تقلیل یابد و همچنان حداکثر منابع ممکن از سوی دولت در اختیار مردم نیازمند قرار گیرد تا بتوانند غیر از رنج بیماری ، مشکل دیگری نداشته باشند. 

مردم چه می توانند بکنند: تمرکز بر پیشگیری  از بیماری و پیگیری درمان / مردم عزیز ما شکیبا، رشد یافته و البته در معرض یک ویروس خطرناک هستند. نیازمندیم همه بدانیم هیچکس مصونیت ندارد. رعایت بسیار جدی تر اصول بهداشتی (شستن دست ها و دوری از آلودگی، قرنطینه خانگی و پرهیز از سفر و تماس غیر ضرور و تماس به موقع با پزشک ....) تنها راهی است که تعداد افراد مبتلا را هم در زمان حال و هم در کل کاهش معنی داری می دهد. با رعایت جدی، هم خود در امان خواهیم بود و هم امکان دریافت خدمات درمانی بهتر و بیشتر را برای مبتلایان فراهم می شود.

نیازمند آن هستیم که مردم عزیز  و نهادهای مردم نهاد با همدلی و همراهی و کمک های فکری،  روحی و اقتصادی و به یکدیگر آلام این دوران سخت را کاهش دهند. داشتن امید جزء لاینفک عبور از این بحران هاست. خداوند شافی و ارحم الراحمین است.

رسانه ها چه کنند: نیازمند بیان واقعیت و انتشار اطلاعات حیاتی هستیم /  به نظر می رسد بهترین اقدام، بیان  بدون مسامحه واقعیت با مردم  است. هر کلمه ی درست می تواند قطره خونی تازه در رگ های مردم باشد. انتشار اطلاعات حیاتی و پیشگیرانه در این شرایط از ضروریات است و تعطیلی بردار نیست.  پای جان ده ها هزار تن از هموطنان در میان است، در این مرحله هیچکس بهتر ازخود مردم نمی تواند با درک درست از مسئله اقدامات پیشگیرانه را انجام دهد. مردم تمدن ساز ایران در طول تاریخ ثابت کرده اند راه و رمز بقای خود را می دانند و اگر رسانه ها کمک کنند تا مردم بدانند چه خطری و با چه ابعادی در کمین است و بدانند چه باید بکنند، حتما جور دیگری رعایت خواهند کرد. راهنمایی های زندگی در شرایط قرنظینه نیز فوق العاده مهم است. رسانه ها از هر نوعش نقشی جدی در این مسئله دارند که مردم در هر موقعیتی به چه چیزی و چگونه فکر کنند. 

در چنین شرایطی نیازمند همافزایی مردم، حکومت و رسانه ها هستیم. در این صورت ان شاء الله تا حد زیادی از خسارات جانی این ویروس و پی آمدهای آن کاسته خواهد شد. اگر جدیت و سرعت عمل لحاظ نشود، خدایی نکرده چه بسا حادثه ای به بزرگی بم روی دهد و پیامدهایی بزرگتر در عصر بعد از کرونا به دنبال داشته باشد. بپذیریم که الان مجادله بر گذشته فایده ای ندارد و وقت سرزنش یکدیگر نیست. به موقع می توان هم این موضوع و هم ریشه های ویروس و احتمالات اطراف آن را بررسی کرد. رویکرد فوری و بهتر رویکرد به حال و آینده است. الان جان ها در خطر است و مجددا عرض می شود، حفظ ملت از اوجب واجبات است.

والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته