تحلیلگر روزنامه «گاردین» روز جمعه در مقالهای، افزایش تنش میان واشنگتن و تهران نشانهای از افول هژمونی آمریکا در جهان است.
در ابتدای این مقاله آمده است، ترامپ در سخنرانی روز چهارشنبهاش گفت ایران هرگز اجازه نخواهد داشت سلاح هستهای داشته باشد و از سران «ناتو» (پیمان آتلانتیک شمالی) درخواست کمک کرد، ناتویی که ترامپ پیشتر مغرورانه آن را استهزاء کرده بود.
این تحلیلگر درباره این سخنرانی ترامپ مینویسد: «اینگونه احساس کردم که نظارهگر روزهایی در آمریکا هستیم که هژمونی جهانی آن رو به افول میرود. حتی مایک لی متحد جمهوریخواه ترامپ نیز درخصوص سخنرانی او درباره ایران گفت: "بدترین سخنرانی بود که در این ۹ سال حداقل درخصوص مسائل نظامی شاهد بودم».
وی میافزاید، امپراطوریهایی نظیر روم و بریتانیا توسط حکومتهای قویتر از خود از بین نرفتند بلکه توهمات و وسعت جغرافیایی این امپراطوریها آنها را از بین برد.برای مثال بریتانیا نه این حق را داشت و نه نیازی داشت که به شرق آسیا و آفریقا و کشورهای مسلمان حمله کند و در نهایت توسط همین کشورها سرنگون شد. آمریکا نیز مدعی است آمریکا در مداخله در آمریکای جنوبی، شرق آفریقا و کشورهای مسلمان محق است. توجیههای آمریکا نیز از اقدام تلافیجویانه تا دفاع از خود و برقراری دموکراسی را دربرمیگیرد.
در این مقاله آمده است: «زمانی که پهپادهایی دارید که میتوانند هرکس را در هرجا مورد هدف قرار دهند، وسوسه اجتنابناپذیر است. اگر فکر میکنید میتوانید از درون سنگری در صحرای نوادا پلیس جهان باشید، چرا برای آن تلاش نکنید؟». غرایز ترامپ تا چند ماه پیش همانند یک انزواطلب کلاسیک آمریکایی بود. او در کنگره خواستار خروج نیروهای آمریکایی از سوریه و افغانستان شد. اما آمریکا همچنان در این کشورها حضور نظامی دارد. حضور آمریکا در عراق، یمن، سومالی و لیبی هیچ ارتباطی با امنیت آن ندارد.
بیست سال مداخله کشورهای غربی در امور جهان اسلام بر دو دلیل غلط استوار بوده است. اولین دلیل این است که تروریسم تهدیدی برای دموکراسیهای غربی محسوب میشود و به نحوی، ثبات ذاتی آنها را تحت تأثیر قرار میدهد. دلیل دوم این است که مداخله در این کشورها از چنین تهدیدهای پیشگیری میکند. اندیشکدههای آمریکایی در سال ۲۰۰۳ تلاش میکردند عراق را از منطقه سبز بغداد مدیریت کنند اما به چه حقی؟
این تحلیلگر مینویسد: «اکنون مسئله این است که آیا همچنان می توانیم در زمینهایی که با خون آبیاری شدهاند گل دموکراسی بکاریم؟ سخنان شعاری ترامپ علیه ایران و اعمال تحریمهای بیشتر آخرین صحنه از این اپرای حزنانگیز بود. او شبیه مردی بود که در تله افتاده باشد».
سیاستمداران عراقی این هفته دستور خروج نیروهای آمریکایی از این کشور را صادر کردند و تنها کاری که ترامپ توانست انجام دهد سر باز زدن از آن بود. درحالی که خود ترامپ چندی پیش خواستار چنین چیزی شده بود. این مسئله برای انگلیس هم که بیست سال زیر لوای واشنگتن بوده تحقیرآمیز و پرهزینه خواهد بود.
با افول امپراطوریها، اتفاقاتی رخ میدهد. ترور سردار «قاسم سلیمانی» به دستور ترامپ همه طرفهای این بازی را مجاب کرد که بفهمند چنین رویکردهایی عملی نیست و رئیسجمهور آمریکا مرد پاسخهای احساسی و غیرقابل پیشبینی است. آمریکا نیز همانند انگلیس نخواهد توانست در این منطقه پرتنش کاری از پیش ببرد. انگلیس نیز که باید در این برهه نقش نصیحتگری پیر و دوستی روراست را داشته باشد، به ارائه توافقی تجاری با واشنگتن پس از خروج از تحادیه اروپا بسنده کرده است.
*فارس