تازه ترین گزارش مرکز آمار ایران نشان می دهد، هزینه سبد یک خانوار ایرانی در دهک پایین درآمدی، پس از گرانی بنزین  در آذر ماه نسبت به آبان ماه 4.1 درصد رشد کرده است.

شوک بنزین باعث افزایش فشار هزینه‌ها، دست‌کم در آذرماه امسال، بر دوش خانوارهای فقیر و دارای سطح درآمدی پایین، شده است. این آمار می‌تواند یکی از دلایل ناآرامی‌های آبان‌ماه، به‌ویژه در حاشیه کلانشهرها را توضیح دهد. به‌گزارش همشهری، تازه‌ترین گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد، هزینه سبد یک خانوار ایرانی در دهک پایین درآمدی، پس از افزایش قیمت بنزین، در آذرماه نسبت به آبان‌ماه، 4.1درصد رشد کرده؛ درحالی‌که، در این دوره، طبقه ثروتمند که از کمک معیشتی دولت هم محروم مانده، تنها شاهد گران‌شدن سبد هزینه‌های خود، به میزان 3.1درصد بوده است. افزون بر اینکه نرخ تورم ماهانه سبد کالاهای خوراکی و آشامیدنی در آذرماه در دهک فقیر جامعه 6.9درصد و در دهک ثروتمند فقط 2.9درصد برآورد شده است. شاخص دیگری که نشانگر تأثیر قیمت بنزین بر سبد هزینه خانوارهای ایرانی است، به رشد شاخص قیمت خدمات حمل‌ونقل بازمی‌گردد، در آذرماه نسبت به آبان‌ماه امسال، نرخ تورم در کل کشور 14.7درصد، در مناطق شهری 14.1درصد و در مناطق روستایی 17.9درصد برآورد شده که نشان می‌دهد هزینه خدمات حمل‌ونقل در مناطق روستایی، پس از افزایش قیمت بنزین، بیشتر از مناطق شهری رشد کرده است.

روند صعودی تورم نقطه به نقطه
تازه‌ترین آمار مرکز آمار ایران نشان می‌دهد نرخ تورم ماهانه از 1.6درصد در آبان‌ماه به 3.2درصد در آذرماه افزایش یافته و نرخ تورم نقطه به نقطه هم از 27درصد در آبان‌ماه امسال به 27.8درصد رسیده است. رشد همزمان نرخ تورم ماهانه و نقطه به نقطه پس از افزایش قیمت بنزین در 24آبان‌ماه در حالی رخ داده که مرکز آمار ایران از کاهش 1.1درصدی نرخ تورم سالانه خبر داده و نرخ تورم سالانه از 41.1درصد در آبان به 40درصد در آذرماه رسیده است.

اثر بنزین بر تورم آذر
اما همزمان آمار از تأثیر افزایش قیمت و سهمیه‌بندی بنزین بر نرخ تورم آذرماه حکایت دارد. افزایش شاخص ماهانه تورم به 3درصد، یک‌ماه پس از افزایش قیمت بنزین در حالی نمایان شده که این بالاترین نرخ تورم ماهانه از فروردین‌ماه امسال است که شاخص تورم ماهانه به 4درصد رسیده بود. شاخص ماهانه تورم که تغییرات قیمت کالاها و خدمات مصرفی را در هر‌ماه نسبت به‌ماه قبل نشان می‌دهد در شهریور امسال به نیم درصد کاهش یافته بود که کمترین میزان نرخ تورم ماهانه از فروردین سال97 به‌شمار می‌آید. افزون براینکه شاخص تورم نقطه به نقطه که نشانگر رشد قیمت کالاها و خدمات در هر‌ماه نسبت به‌ماه مشابه سال قبل است در آذرماه امسال پس از اردیبهشت سال‌جاری که روند نزولی گرفته و از 52.1درصد در اردیبهشت‌ماه به 27درصد در آبان‌ماه کاهش یافته بود در آذرماه امسال دوباره روندی افزایشی را تجربه کرد و به 27.8درصد رسید. تغییر مسیر 2شاخص تورم ماهانه و نقطه به نقطه در آذرماه احتمالا نشان‌دهنده اثر افزایش قیمت بنزین بر نرخ تورم کشور است اما با این حال شاخص سالانه تورم همچنان مسیر کاهشی را تجربه می‌کند، بنابراین به‌نظر می‌رسد آثار افزایش قیمت بنزین بر نرخ تورم در ماه‌های آینده مشخص شود. پیش از این رئیس‌کل بانک مرکزی اثر افزایش قیمت بنزین بر شاخص تورم را حداکثر 2درصد برآورد کرده بود که انتظار می‌رود بخشی از آن درصورت ثبات در بازار ارز و پول کشور مهار شود اما پیش‌بینی می‌شود نرخ تورم کشور در پایان سال آینده با فرض انضباط مالی دولت و پولی بانک مرکزی به 35درصد برسد.

سبقت تورم روستایی از شهری
تازه‌ترین گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد میانگین رشد قیمت کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران در آذرماه نسبت به آبان‌ماه امسال 3درصد، نسبت به آذرماه پارسال 27.6درصد و نسبت به 12‌ماه منتهی به آذرماه امسال نسبت به‌مدت مشابه پارسال 39.3درصد رشد کرده درحالی‌که رشد تورم ماهانه در مناطق روستایی ایران در‌ماه گذشته 4.2درصد، نسبت به آذرماه سال گذشته 28.9درصد و نرخ تورم سالانه آذرماه هم 43.9درصد برآورد شده است.

فشار تورم بر اقشار ضعیف
از نکات قابل تامل در تورم آذرماه امسال می‌توان به افزایش فشار تورم بر دهک دهم هزینه‌ای به‌عنوان اقشار ضعیف اشاره کرد به‌نحوی که رشد ماهانه قیمت سبد کالاها و سبد مصرفی دهک دهم 4.1درصد برآورد شده درحالی‌که دهک یکم به‌عنوان ثروتمندان جامعه شاهد افزایش 3.1درصدی سبد هزینه‌های خود بوده‌اند که کمترین نرخ تورم ماهانه در بین سایر دهک‌هاست. همچنین میانگین رشد قیمت سبد کالاهای خوراکی و آشامیدنی برای دهک فقیر جامعه در آذرماه امسال 6.9درصد برآورد شده درحالی‌که دهک ثروتمند جامعه رشد 2.9درصدی هزینه سبد کالاهای خوراکی و آشامیدنی را در‌ماه گذشته تجربه کرده، البته رشد ماهانه قیمت سبد کالاها و خدمات غیرخوراکی در آذرماه برای اقشار ضعیف 1.6درصد و برای اقشار ثروتمند 3.2درصد برآورد شده است.

جهش تورم از کانال حمل‌ونقل
گزارش مرکز آمار ایران، نخستین گزارشی است که اثر واقعی رشد قیمت بنزین بر شاخص تورم رسمی را به تصویر می‌کشد. آمارها نشان می‌دهد تصمیم سران قوا باعث شده تا شاخص قیمت حمل‌ونقل در کل کشور در طول آذرماه امسال نسبت به آبان‌ماه سال‌جاری رشدی 14.7درصدی را تجربه کند. براساس سبد محاسبه تورمی مرکز آمار ایران، وزن گروه حمل‌ونقل بر سبد خانوارهای ایرانی 9.41درصد است و انتظار می‌رود بخشی از افزایش قیمت بنزین در ماه‌های آینده در گروه حمل‌ونقل تکرار شود. نکته قابل تامل اینکه اثر افزایش قیمت بنزین بر خدمات حمل‌ونقل در مناطق شهری ایران 14.1درصد و در مناطق روستایی 17.9درصد برآورد شده که نشان می‌دهد تصمیم اتخاذ شده برای افزایش و سهمیه‌بندی بنزین هزینه حمل‌ونقل در مناطق روستایی را بیش از مناطق شهری افزایش داده است.

نبض تورم در سبد خوراک مردم
براساس روایت رسمی نهاد آماری کشور، میانگین قیمت سبد کالاهای خوراکی و آشامیدنی مردم ایران در آذرماه امسال نسبت به آبان‌ماه گذشته 4.2درصد، نسبت به آذرماه سال گذشته 28.7درصد و نرخ تورم سالانه گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها 55.7درصد رشد کرده است. همچنین رشد قیمت گروه پوشاک و کفش در آذر نسبت به آبان امسال 1.9درصد، گروه اجاره مسکن، آب و برق و گاز 0.4درصد، لوازم خانگی و خدمات منزل 1.4درصد، ارتباطات 0.7درصد، تفریح و امور فرهنگی 1.1درصد، هتل و رستوران یک درصد و سایر کالاها و خدمات مصرفی هم 1.5درصد برآورد شده است.

*همشهری