تحلیل سیاسی هفته با اینکه دومین هفته آذرماه را پشت سر میگذاریم، هنوز مسائل مربوط به اغتشاشات آخرین هفته آبانماه بهصورت پررنگ در جامعه مطرح است.
ضرورت آزادسازی افرادی که اهل اغتشاش نبودند و فقط در تجمعات اعتراضی شرکت کرده بودند، لزوم رسیدگی سریع به پروندههای تمام کسانی که در اغتشاشات بازداشت شدند، اقدام جدی برای کمک به خسارتدیدگان در تخریبها، دلجوئی از مردم بهخاطر مشکلاتی که برایشان پیش آمد و از همه مهمتر بازنگری در تصمیم نادرست افزایش جهشی قیمت بنزین و پیوستهای نادرستتر آن یعنی دونرخیشدن قیمت بنزین، سهمیهبندی بنزین و پرداخت یارانه معیشتی به 18 میلیون خانوار، ازجمله موضوعاتی هستند که هنوز در محافل و رسانهها مطرحند.
متاسفانه وعدههای پیاپی مسئولین مبنی بر جلوگیری از گرانشدن قیمت کالاها و خدمات در پی افزایش قیمت بنزین نیز عملی نشد و مردم همچنان شاهد افزایش قیمت کالاها و خدمات هستند. تاسف بالاتر اینست که هیچیک از مسئولین پاسخگوی این خلف وعدهها نیستند و وزیر صنعت، معدن و تجارت که محور اصلی کنترل قیمتهاست، یکسره شعار میدهد ولی هیچ پایبندی به شعارهای خود نشان نمیدهد.
نکته بسیار حساس در این ماجرا اینست که فشارهای معیشتی در اثر گرانیها هر روز به مردم ضعیف بیشتر میشود و همه باید به این واقعیت توجه کنند که این فشارها در آیندهای نزدیک ممکن است تحملها را به نقطه پایان برساند و بار دیگر مردم مطالبات خود را مطرح کنند. مطرح شدن مطالبات مردم، امری طبیعی و حق آنان است ولی تضمینی وجود ندارد که بازهم فرصتطلبان از موجهای پدیدآمده سوءاستفاده نکنند و مشکلات جدیدی به وجود نیاورند. مسئولان باید هرچه زودتر درصدد رفع مشکلات مردم برآیند و مانع بروز حوادث جدید شوند.
این هفته، تصمیم نادرست رئیس سازمان برنامه و بودجه مبنی بر معافیت مالیاتی بازیگران فیلمهای سینمائی و تلویزیونی با اعتراض گسترده صاحبنظران مواجه شد. آنان میگویند این بیعدالتی است که کارمندان و کاسبان جزء مالیات بدهند ولی کسانی که درآمدهای میلیاردی دارند از مالیات معاف باشند. تاکنون غیر از توجیهات غیرموجه واکنشی از مسئولین دیده نشده است و این نیز خود از مواردی است که به نارضایتی عمومی دامن میزند و دولت باید هرچه زودتر آن را تصحیح نماید.
سفر وزیر خارجه عمان به تهران از رویدادهای قابل توجه این هفته بود. آقای بنعلوی در تلاش است اختلافات فیمابین ایران و عربستان را کاهش دهد و برای استقرار صلح در منطقه اقدام نماید. سلطنت عمان، درباره روابط میان ایران و آمریکا نیز وساطت مینماید و تلاش برای تحقق این هردو هدف، ماموریت وزیر خارجه عمان در این سفر بوده است. به نظر میرسد در مورد منطقه، این ماموریت درحال رسیدن به نتایج مطلوب باشد. در مورد آمریکا نیز اگر رئیسجمهور آن کشور تحریمها را بردارد، راه برای مذاکره در مورد سایر مسائل بازخواهد شد.
پیوستن 6 کشور اروپائی به سازوکار مالی برجامی اروپا معروف به اینستکس نیز از رویدادهای این هفته بود. این اقدام خوشبینیهائی را برای نجات برجام ایجاد کرده است که برای میزان اتقان آن باید مقداری صبر کرد.
ثبتنام داوطلبان نمایندگی مجلس یازدهم که از شنبه این هفته شروع شده و تا شنبه آینده ادامه خواهد داشت، رویداد دیگر این هفته بود. هرچند استقبال از ثبتنام مثبت بود ولی هنوز مشخص نیست آیا کسانی که برای ورود به مجلس یازدهم تلاش میکنند، از وابستگیهای جناحی و تعلقات مادی منزه هستند تا بتوانند مجلس را از بیعملی کنونی نجات دهند یا نه؟ واقعیت اینست که مجلس شورای اسلامی اکنون در راس امور نیست و کاملاً فشل است. مجلس هنگامی به معنای واقعی کلمه میتواند خانه ملت باشد که اعضاء آن قدرت دفاع از حقوق ملت را داشته باشند و با استقلال کامل عمل کنند. صرف وجود مجلس مطلوب مردم نیست. آنچه زیبنده نظام اسلامی است، مجلسی مستقل است که با مشکلات مردم آشنا باشد و بتواند مصالح و منافع ملت و کشور را تامین کند و پشت و پناه محرومین باشد.
بررسی رویدادهای خارجی را با تحولات عراق آغاز میکنیم که این هفته، بخش زیادی از اخبار و گزارشهای رسانههای داخل و خارج آن کشور را به خود اختصاص داد.
اوجگیری اعتراضات خیابانی و استعفای عبدالمهدی، تحولات عراق را وارد مرحله جدیدی کرده است. عادل عبدالمهدی نخستوزیر عراق شنبه گذشته با صدور بیانیهای اعلام کرد از سمت خود کنارهگیری میکند. وی علت استعفای خود را کمک به کاهش ناآرامیها عنوان کرد.
آیتالله سیستانی جمعه گذشته ضمن تاکید بر حمایت از اعتراضات مسالمتآمیز، نسبت به نفوذ عناصر فرصتطلب و آشوبگر در صفوف تظاهرکنندگان هشدار داد. آیتالله سیستانی همچنین دولت را به خاطر عدم جدیت در اجرای اصلاحات و کنترل اوضاع مورد انتقاد قرار داد که بسیاری از ناظران این صحبتها را به منزله تمایل ایشان به کنارهگیری دولت عبدالمهدی تعبیر کردند.
در ادامه اعتراضات شاهد نفوذ عناصر فرصتطلب و آشوبگر در صفوف معترضین، که در بیانیه آیتالله سیستانی نیز به آن اشاره شد، بودیم. در حادثه آتش زدن کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در نجف به روشنی این موضوع مشخص بود.
بازداشت عامل اصلی تحریک این حادثه و اعتراف وی به دریافت مبلغ قابل توجهی پول از یک کشور عربی بابت این اقدام و همچنین بازداشت یک عضو منافقین در ارتباط با حمله به کنسولگری ایران، نشان داد که تا چه اندازه، دستهایی تلاش میکنند از اوضاع آشفته عراق در جهت منافع خود بهرهبرداری کنند. هدف عمده این تلاشهای مخرب خدشه وارد کردن به روابط نزدیک ایران و عراق میباشد.
این تحرکات در صحنه سیاسی نیز جریان دارند و قصد آن است که تا آنجا که میتوانند چهرههای نزدیک به جمهوری اسلامی ایران را از دایره قدرت در عراق دور کنند. طرح موضوع انتخاب نخستوزیر از طریق همهپرسی در همین چارچوب قرار دارد در حالی که طبق قانون اساسی عراق، نخستوزیر را حزبی که بیشترین کرسی را در مجلس دارد برمیگزیند.
این هفته، دادستان رژیم صهیونیستی اعلام کرد بیش از 300 اسرائیلی برای شهادت علیه نتانیاهو، نخستوزیر این رژیم اعلام آمادگی کردهاند. نتانیاهو که به سوءاستفاده از قدرت و اختلاس متهم است، در صحنه سیاسی نیز با وضعیت وخیمی مواجه است به گونهای که هیچ یک از احزاب رژیم صهیونیستی به التماسهای وی برای تشکیل کابینه پاسخ ندادهاند.
مشخص است که نتانیاهو به یک مهره سوخته تبدیل شده است. این هفته روزنامه هاآرتص نوشت سران ناتو نیز نتانیاهو را به اجلاس این تشکیلات در لندن راه ندادند. ماه پیش نیز یک روزنامه آمریکایی نوشت ترامپ نیز که تا چندی قبل به شدت از نتانیاهو حمایت میکرد تمایلی به تماس با وی ندارد. رسوایی نتانیاهو، بنبست در صحنه سیاسی رژیم صهیونیستی را که از اوایل سال جاری و در پی انتخابات این رژیم آغاز شد، تشدید کرده است. این بنبست باعث شده است تا انتخابات برای سومین بار تکرار شود، با اینحال بسیاری از ناظران تاکید میکنند اوضاع سیاسی رژیم صهیونیستی آنچنان پیچیده است که به این زودیها بهبود نخواهد یافت.
این هفته، در حالی که اعتراضات در لبنان برای ششمین هفته ادامه یافت گزارشهایی نیز از احتمال تشکیل دولت، که پس از کنارهگیری حریری بلاتکلیف مانده است، منتشر شد. در این باره میشل عون رئیسجمهور لبنان روز دوشنبه اعلام کرد طی چند روز آینده لبنان شاهد تحولات مثبتی خواهد بود. هرچند میشل عون به جزئیات تحولات مثبت اشاره نکرد ولی ناظران، آن را به تشکیل دولت جدید نسبت دادهاند. ادامه اعتراضات در لبنان، شرایط ویژهای را در این کشور ایجاد کرده و موجب شده است عواملی از خارج درصدد فرصتطلبی و بهرهبرداری برآیند.
تاکید بر تشکیل دولت تکنوکرات (فنسالار) که اخیراً توسط سعد حریری نخستوزیر مستعفی لبنان، به عنوان شرط بازگشت به دولت عنوان میشود موضوعی است که هدف نهایی آن، دور کردن جریان مقاومت از دولت میباشد.
در آمریکا، استیضاح دونالد ترامپ به مرحله حساسی رسیده است. هرچند وی و مشاورانش حاضر نشدند در جلسه استیضاح پاسخگوی سوالات باشند ولی دستاندرکاران استیضاح، دیروز کار را به مرحله رسیدگی قضائی کشاندند. با اینحال، معلوم نیست سرانجام این استیضاح برکناری ترامپ از ریاست جمهوری باشد کما اینکه اگر برکنار نشود معلوم نیست آنچه علیه او در جریان استیضاح گفته شده موجب ناکامی وی در انتخابات ریاست جمهوری آبانماه سال آینده شود.
*جمهوری اسلامی
|