بسم اللَّـهِ الرَّحْمَـٰنِ الرَّحِيمِ
::درس پنجاه به تاریخ:28آبان94
::قرار چهل روزه : ترک غیبت
::قرار روز : السلام علیک یا قمر بنی هاشم (ع)
::هدیه به : حضرت عباس علیه السلام
::تدبر در سوره مبارکه : بلد/بخش چهارم
فضای سخن و جهت هدایتی سوره:
فضای سخن: در این سوره سخن از انسان هایی است که مال و ثروت خویش را بیهوده صرف می کنند و نسبت به بردگان و گرسنگان و خاک نشینان بی توجهاند.
جهت هدایتی: مطالعه سیاق اول و دوم در کنار هم مخاطب را به تقابل دو مفهوم رهنمون میسازد: صرف بیهوده مال و ثروت و افتخار به آن؛ صرف مال و ثروت در مسیر انفاق و دست گیری از افتادگان. توجه به همین تقابل، جهت هدایتی سوره را مشخص می سازد: «دعوت هشدارآمیز انسان به صرف مال برای عبور از گردنه انفاق و رسیدن به سعادت جاودان آخرت: انسانِ غافل از خدا و قیامت، مال خویش را هدر می دهد و به آن افتخار می کند. مال دنیا سرمایه او برای عبور از گردنه انفاق و رسیدن به سعادت جاویدان آخرت است».
فضیلت سوره:
در فضیلت این سوره از امام صادق علیه السلام روایت شده است: هر كس در نمازهای واجب خود سوره بلد را قرائت كند در دنیا به صالح بودن معروف می شود و در آخرت به اینكه نزد خداوند جایگاهی ویژه دارد شهرت می یابد و در روز قیامت از همراهان پیامبر اكرم صلی الله علیه وآله وسلم و شهیدان و صالحان خواهد بود.
رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم نیز فرموده اند: هر كس سوره بلد را قرائت نماید خداوند او را از غضب خود در روز قیامت ایمن می دارد. و از گردنه های سخت سفر آخرت نجات می یابد.
آثار و بركات سوره:
1) ایمنی نوزاد
هر كس این سوره را بنویسد و بر طفل یا نوزادی كه تازه به دنیا آمده بیاویزد از چیزهایی كه كودكان به آن دچار می شوند ایمنی می یابد. و از گریه زیاد بچه ها نجات می بخشد.
2) درمان بیماری های تنفسی
امام صادق علیه السلام می فرمایند: ... و اگر آب نوشته سوره بلد را استنشاق كند و با بینی بالا بكشد دردهای مجرای تنفسی را بهبود می بخشد.
محتوای سوره:
این سوره در عین كوتاهی، حقایق بزرگی را دربردارد:
1. در قسمت اول این سوره بعد از ذكر سوگندهای پرمعنایی اشاره به این حقیقت شده كه زندگی انسان در عالم دنیا همواره توام با مشكلات و رنج است. تا از یكسو خود را برای رفتن به جنگ مشكلات آماده سازد و از سوی دیگر انتظار آرامش و آسودگی مطلق را در این جهان از سر بیرون كند، آرامش مطلق تنها در زندگی آخرت امكان پذیر است و بس.
2. در بخش دیگری از این سوره قسمتی از مهمترین نعمتهای الهی را بر انسان می شمرد و سپس به ناسپاسی او در مقابل این نعمتها اشاره می كند.
3. در آخرین بخش این سوره مردم را به دو گروه" أصحاب المیمنة" و "أصحاب المشئمة" تقسیم كرده و گوشه ای از صفات اعمال گروه اول(مؤمنان صالح) و سپس سرنوشت آنها را بیان می كند و بعد به نقطه مقابل آنها یعنی كافران و مجرمان و سرنوشت آنها می پردازد.
تعبیر آیات سوره بسیار قاطع و كوبنده، جمله بندی ها كوتاه و پرطنین و الفاظ بسیار مؤثر و گویاست و شكل آیات و محتوا نشان می دهد كه این سوره از سوره های"مكی" است.
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
ف - پورسلطان