بِسْمِ اللَّـهِ الرَّ‌حْمَـٰنِ الرَّ‌حِيمِ
::درس پنجم به تاریخ :21 مرداد 94
::قرار چهل روزه : نماز اول وقت
::قرار روز : الحمدلله رب العالمین – ستایش خاص خدا پروردگار جهانیان است
::هدیه به : امام حسن مجتبی (علیه السلام)
تدبر در : سوره مبارکه قریش
مـحتواى این سوره بیان نعمت خداوند بر قریش و الطاف و محبتهاى اونسبت به آنهاست تا حس شكرگزارى آنها تحریک شود و به عبادت پروردگار این بیت عظیم كه تمام شرف و افتخارشان از آن است قیام كنند.
سورره مباركه قریش یكصد و ششمین سوره قرآن كریم كه مكی است و 4 آیه دارد و بر اساس جدول معتبر ترتیب نزول، بیست و نهمین سوره فرود آمده از آسمان وحی است كه پیش از آن سوره تین و پس از آن سوره قارعه نازل شده است.
این سوره در پی بیان منت خدا بر قریش در ایلاف آنان با كوچ تابستانی و زمستانی، آنان را به توحید و عبادت پروردگار بیت دعوت می‌كند.
به دیگر بیان این سوره مباركه با تاكید بر اینكه قریش ابتدایی‌ترین نعمات حیات فردی و اجتماعی یعنی، غذا و امنیت را از رب بیت الله الحرام دارد، آنان را به شكرانه این نعمات به پرستش او دعوت می‌كند، و به یاد همه مخاطبان خود می‌آورد كه آنان نیز همه نعمات حیات فردی و اجتماعی خود را از تدبیر پروردگار خود دارند و به همین دلیل باید او را بپرستند.
بر این اساس غرض این سوره مباركه «دعوت به عبادت منعم، به جهت شکرگزاری» است، زیرا پس از بیان نعمات، انسانها را به عبادت دعوت کرده است.
لایلَافِ قُرَیْشٍ(1) براى اُلفت دادنِ قریش
قریش عشیره پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) است، كه فرزندان نضربن كنانه هستند.
إِیلَافِهِمْ رِحْلَةَ الشتَاءِ وَ الصیْفِ(2) الفتشان هنگام كوچ زمستان و تابستان .
حرم وادی غیر ذی زرعی بود و قریش از راه تجارت زندگی می‌كرد و هر سال دو بار برای تجارت كوچ می‌كرد، در زمستان به یمن و در تابستان به شام، مردم ایشان را به خاطر بیت الله الحرام احترام می‌كردند و از كاروان هایشان راهزنی نمی‌كردند و بر سرزمین امنشان یورش نمی‌بردند و آنان این همه خیر و بركت را از بیت و صاحب بیت داشتند.
از ایلاف استفاده میشود، که قریش در میان خود انس و الفت داشتند و هم به هنگام تجارت خدا دیگران را با ایشان الفت می داد.
فَلْیَعْبُدُوا رَب هَذَا الْبَیْتِ(3) پس باید خداوند این خانه را بپرستند؛
محصل معنی این سه آیه آن است كه قریش باید پروردگار این خانه را بپرستد، چون آنان را با كوچ زمستانی و تابستانی الفت می‌دهد و آنان به این ترتیب در امن زندگی می‌كنند.
الَّذِى أَطعَمَهُم مِّن جُوعٍ وَ ءَامَنَهُم مِّنْ خَوْفِ(4) همان [خدایى] كه در گرسنگى غذایشان داد، و از بیم [دشمن] آسوده خاطرشان كرد.
این آیه به منت واضح و نعمت آشكار خدا در ایلاف قریش با دو كوچ زمستانه و تابستانه، اشاره می‌كند، كه همان اطعام و امن است. آنان در زمینی زندگی می‌كنند كه غیر ایشان را امنیتی نیست پس باید پروردگاری را بپرستند كه امر آنان را به بهترین وجه تدبیر می‌كند و او رب بیت و پروردگار حرم است.
پیام ها
- شكست دشمنان عامل همبستگى شماست.
- وحدت و الفت میان اقشار جامعه، از نعمتهاى الهى است.
- تا مسائل اقتصادى و امنیّتى جامعه حل نشود، نمىتوان آنان را به عبادت دعوت كرد.
- یكى از فلسفههاى عبادت، شكر مُنعم است.
- خداوند امور مكّه و كعبه را تدبیر مىكند.
- تأمین معیشت و امنیّت جامعه، باید در مسیر بندگى و عبادت خدا باشد.
- گرسنگى و نیاز به غذا، ویژگى بشر است و تأمین این نیاز، نشانه لطف و رحمت خداوند است.
- برقرارى امنیّت و برطرف كردن عوامل ترس، كار خدایى است.
- سفر براى كسب درآمد، مورد پذیرش اسلام است.
فضیلت سوره
از امام صادق علیه السلام روایت شده است: هر كس سوره قریش را زیاد بخواند و برآن مداومت ورزد خداوند در روز قیامت در حالی او را محشور می كند كه سوار بر مركبی از مركب های بهشتی است تا اینكه بر سفره های نور بنشیند.
از رسول خدا صلی الله علیه واله وسلم نقل شده است كه هر كس سوره قریش را قرائت نماید خداوند به تعداد طواف كنندگان و معتكفان در مسجد الحرام به ازای هر یك، ده حسنه به او عطا می شود.
آثار و بركات سوره
از رسول مكرم اسلام صلی الله علیه و آله وسلم روایت شده اگر سوره قریش را بر غذایی كه از زیانش می ترسند خوانده شود در آن شفا قرار داده می شود و خورنده ان هیچ آزاری از آن غذا نمی بیند.
از امام صادق علیه السلام نقل شده است كه اگر این سوره را بر آبی بخوانند و بر كسی كه بیماری قلبی دارد و سببش نیز ناشناخته است ریخته شود خداوند بیماری او را از او دفع می كند.
دو رکعت نماز بجا آورد در هر رکعت پس از قرائت سوره «حمد» 15 بار سوره قریش قرائت شود. و پس از سلام 10 مرتبه صلوات بر محمد و آلش فرستاده شود و پس از صلوات به سجده رفته و بگوید:«اللهم أغنِنی بِفَضلِکَ عَن خَلقِک».
والسَّلامُ علیکم و رحمة اللهِ و برکاته
ف پورسلطان
