اختصاصی / طرح تدبّر در قرآن تدبّر در قرآن و اهمیت آن:
این واژه (تدبّر) چهار بار در قرآن بکار رفته است:
قرآن مخاطبین خود را به تدبّر در اعماق مقاصد پیام خویش دعوت نموده است که آهنگ و سیاق این آیات نوعی توبیخ و اعتراض را به همراه دارد:
1ـ «اَفلم یدبروا القول...»( مومنون/68)
(پس چرا در این سخن (قرآن) ژرف نیندیشند؟)
2ـ «اَفلا یتدبرون القرآن اَم علی قُلوبٍ اقفالها» ( محمد/26)
(پس چرا در قرآن ژرف نمیاندیشند؟ مگر بر دلهایی قفلهای آن چیره گشته است.؟)
3ـ «اَفلا یتدبرون القرآن ولو کان مِنً عِنْدِ غیر الله لوجدوا فیه اختلافاً کثیراً» (نساء/82)
(پس چرا در این قرآن ژرف نمیاندیشند؟ و اگر از نزد غیر خدا میبود، در آن ناهماهنگی و تضاد بسیاری مییافتند.)
4ـ «کتاب انزلناه الیک مبارک لیدبروا آیاته ولیتذکَّر اولوْ الالباب.»(ص/29)
(آن کتابی بسیار با عظمت –که آنرا بسویت فروفرستادیم – و بسیار پر خیر و برکت است تا که در آیاتش تدبر نمایند.)
این آیات شریفه صریحاً مطرح مینماید که تنها راه فهم اعجاز قرآن «تدبر در قرآن» است چرا که پیبردن به الهی بودنِ قرآن نیاز به تعمق و ژرف اندیشی دارد و الا در نظر سطحی، آیات، مرکب از حروف و کلماتی است که عرب با آنها تکلم مینماید و تفاوتی در نظر سطحی و ابتدایی با کلام بشر ندارد بنابراین درک معجزه بودن آن نیاز به عبور از این ظاهر را دارد.
مفهوم تدبّر:
«تَدبر»به معنی «اندیشیدن در پشت وماوراء امور» میباشد که «ژرف اندیشی و عاقبت اندیشی» را در نظر دارد. نتیجه این ژرف اندیشی و عاقبت اندیشی «کشف حقایقی است که در ابتدای امر و نظر سطحی، به چشم نمیآمد.»
«کاوش در باطن و توجه به نتایج و عواقب امر» دو خصوصیت اساسی تدبر میباشد چرا که تلاش برای کشف عاقبت امور، بناچار انسان را از سطح به عمق میکشاند.
تدبر و تلاوت راستین قرآن:
طبق آیه شریفه بقره/121 کسانی حقیقتاً به اسلام و قرآن ایمان دارند که، کتاب خدا را آنگونه که شایسته است تلاوت مینمایند:
«الذین آتیناهم الکتاب یتلونه حق تلاوته اولئک یومنون بِِِه…»
بنابراین آنکه این تلاوت راستین و پیروی از قرآن را نداشته باشد از ایمان تهی و در زمره سرمایه باختگان است:
«... ومن یکفر به فاولئک هم الخاسرون. بقره /121
با مقایسه این آیه شریفه با آیه سوره ص که هدف از نزول و وسیله بهرهوری از قرآن را «تدبر در آیات» معرفی میکند درمییابیم که «تلاوت راستین» همان «جریان تدبر در آیات» میباشد.
در حدیث شریفی در تفسیر آیه «یتلونه حق تلاوته...» به نکته فوق صراحتاً اشاره گردیده است:
( در سخن خداوند که میفرماید «... یتلونه حق تلاوته...» که به شیوه ترتیل آیاتش را میخوانند و معانیش را فهم میکنند و به احکام آن عمل مینمایند و امید به وعده الهی دارند و از عذابش در خوف و هراس بسر میبرند و قصص را آنرا مجسم میبینند و از مثلهایش عبرت میگیرند، اوامرش را اجرا میکنند و از محرماتش دوری میگزینند؛
وآن ـ بخدا قسم ـ صرفاً با حفظ آیات و چینش منظم حروف و تلاوت سورهها و تحقیق یک دهم و یک پنجم قرآن حاصل نمیشود ـ آنان حروفش را حفظ و حدودش را تباه کردند؛
و جز این نیست که آن (حق تلاوت) همان تدبر در آیاتش میباشد چرا که خداوند میفرماید:
«کتاب انزلناه الیک مبارک لیدبروا آیاته» (امام صادق میزان الحکمه ج 1))
************************************************************************
«و همواره از این قرآن آنچه را که مایه شفا و رحمت برای مومنین است نازل میکنیم.»(اسراء??)
مگر من و شما بیماریم که قرآن برای شفا دادن ما نازل شده است؟
بیماری ما چیست؟
این مثال روشنی است از تدبر در قرآن و کشف حقیقت این آیه
که واضح است تدبر با تفسیر متفاوت بوده و اما می توان از تفاسیر موجود در تدبر یاری گرفت
با سلام و عرض ادب
با استناد به مقدمه فوق الذکر از امروز ان شاالله به یاری ایزد منان دقایقی به تدبّر در قرآن اختصاص می دهیم.
در این میان در کنار یکدیگر چند قرار گذاشته که در همان روز اعلام خواهد شد/
قرار چهل روزه: تا چهل روز بر این قرار مداومت می کنیم تا ان شاالله توفیق حاصل شده و برای همیشه انجام بدهیم
قرار روز:ذکری که عنوان می شود و از یک بار تا هر تعداد که تمایل بود توسط ما گفته شده و هدیه می گردد به صاحب آن روز که متعاقبا اعلام خواهد شد.
امید است ما از کسانی نباشیم که در روز قیامت پیامبر گرامی اسلام (ص) از مهجوریت قرآن در میان ما شکایت می کنند...
التماس دعا - ف پورسلطان
|