2- نوع دیگری از کذب، دروغ به شوخی و از روی مزاح است که در این جا اگر شنونده بر اساس شواهد و قرائن، بداند که گوینده دروغ می گوید بعضی فقها آنرا جایز دانسته اند اما اگر شنونده تصور کند که گوینده راست می گوید قطعا حرام است.

3- نوع دیگری از دروغ ، بیان کردن همه آن چیزهایی است که انسان می شنود و به اصطلاح دامن زدن به شایعات نوعی از دروغ گویی است و در حدیث است که « بر دروغگویی فرد همین بس که هر چه شنید نقل نماید.»

4- نوع دیگری از دروغ تعارفات متداول بین مردم است ! این تعارفات اگر با میل درونی انسان مطابق نباشد و به صورت جمله خبری بیان شوند نوعی دروغ محسوب می شوند مثلا بر خلاف میل باطنی اش و با وجود اشتهای زیاد بگوید ، میل به غذا ندارم ! گرسنه ام نیست! و.... . البته این تعارفات خلاف واقع اگر به صورت جمله انشایی باشند نوعی نفاق محسوب می شوند ، مثلا بر خلاف میل باطنی اش ، تعارف کرده و می گوید بفرمایید منزل ! یا بفرمایید غذا ! و...

5- نوع دیگری از دروغ آن است از او پرسشی شده و او جواب را نمی داند اما به جای آن که بگوید نمی دانم می گوید الله اعلم! و وانمود می کند که او هم می داند ولی نمی خواهد پاسخ دهد!

6- نوع دیگر دروغ ، خلف وعده کردن است لذا توصیه شده که در قول و قرارها، تا حد ممکن به طور قطع و یقین وعده ندهید تا اگر عذری پیش آمد دروغگو و بد قول محسوب نشویید.

7- نوع دیگری از دروغ ، دروغ مصلحت آمیز است که در بعضی موارد جایز و در مواردی مستحب یا واجب می باشند ، و به قول جناب سعدی ، دروغ مصلحت آمیز به از راست فتنه انگیز! نظیر مواردی که دروغ باعث حفظ جان یک انسا ن و نجات او از دست ظالمان می گردد یا دروغی که باعث حفظ مال و یا آبروی فرد محترمی می گردد و یا مواردی که بین دو مسلمان کدورتی پیش آمده و برای اصلاح بین آنها ، بدگوییهای را که علیه هم کرده اند را می پوشانی و یا مدعی شوی که فلان کس حتی پشت سرتان از شما تعریف و تمجید کردند! البته نباید بین دروغ مصلحت آمیز با دروغ منفعت آمیز اشتباه نمود ، زیرا دروغ مصلحتی به دنبال آن است که حقی را به صاحبش برساند و یا جلوی ناحقی را بگیرد اما دروغ منفعتی آن است که انسان با دروغ می خواهد پا روی حق گذاشته و سر مردم کلاه بگذارد.

8- انواع دیگری از دروغ ، مانند کذب در نیت ، عزم ، وفای به عزم و کذب در اعمال و مقامات را علمای اخلاق مطرح نموده اند .

منبع : http://www.mums.ac.ir/culture/fa/nardeban132