باب اول : در بيان عوضها
بدان كه خداوند متعال عادل و كريم و غنى مطلق است به كمال ذات و جمال صفاتش شايسته نيست كه بر بنده مومن خود در دنيا بلائى و لو ناچيز نازل كند و عوض آن را زيادتر از آن چه بر عبد وارد نمود ندهد،زيرا اگر در برابر آن بلا هيچ عوض ندهد ظالم است و اگر به مقدار بلاعوض دهد عابث و بيهوده كار است تعالى الله عن ذالك علوا كبيرا، خداوند متعال از ظلم و عبث پاك و منزه است. و در اين زمينه يعنى در اين كه خدا در عوض چيزى كه از انسان مىگيرد چندين برابر عطاء مي فرمايد اخبار و احاديث بسيارى وارد شده كه از جمله آنها اين است:
1- ان المومن لويعلم ما اعدالله له على البلاء لتمنى انه فى دار دنيا قرض با لمقاريض ...
رسول اكرم ص) فرمود:اگر مومن بداند كه خداوند چه پاداش بزرگى در برابر بلا برايش آماده كرده آرزو مىكند كه در دنيا او را با مقراضها تكه تكه كنند.
اين حديث مفصل است و ما به ذكر آن چه كه مربوط به اين مطلب است اكتفاء نموديم و اين را متجاوز از سى نفر از صحابه از رسول اكرم صلى الله عليه و آله روايت كردهاند.
2- روى الصدوق رحمة الله با سناده الى عمربن عتبه السلمى قال : سمعت رسول الله صلى الله عليه وآله و سلم يقول: ايما رجل قدم ثلاثة اولاد لم يبلغوا الحنث او امراة قدمت ثلاثة اولاد فهم حجاب يسترونه عن النار.
صدوق عليه الرحمه به اسناد خود از عمربن عتبه سلمى روايت كرده است كه او مىگويد : از رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم شنيدم مىفرمود : يعنى سه فرزند آنها به حد بلوغ بميرند آن فرزندان حجابى مىشوند كه پدر و مادر خويش را از آتش جهنم حفظ مىكنند و با پوشش خود مانع آتش دوزخ مىشوند.
پاداش كسى كه سه كودكش بميرند
3- عن ابى ذر زضى الله عنه قال ما من مسلمين يقدمان عليهما ثلاثة اولاد لم يبلغوا الحنث الا ادخلهما الله بفضل رحمته.
ابوذر رضى الله عنه گفت : هيچ مرد وزن مسلمانى نيست كه فرزند نابالغ آنها برايشان پيشى جويند يعنى قبل از پدر و مادر بميرند مگر آن كه خداوند به فضل و رحمت خويش آن زن و مرد را در بهشت داخل فرمايد.
حنث به كسرحاء يعنى گناه ،پس معنى عبارت لم يبلغوا الحنث چنين مىشود يعنى فرزندانى كه هنوز به سنى كه گناه برايشان نوشته شود نرسيدهاند.
پاداش كسى كه در مرگ فرزند صبر كند
4- و با سناده الى جابرعن ابى جعفر محمدبن على الباقر عليهما السلام قال : من قدم اولاد يحتسبهم عندالله تعالى احجبوه من النار باذن الله تعالى عزوجل.
مرحوم صدوق به اسناد خود به جابر از امام باقر عليه السلام روايت كرد كه آن حضرت فرمود : هركس فرزندان از فرزندانى از پيش بفرستد و آنها را به حساب خدا بگذارد يعنى در مصيبت آنها براى خدا صبر كند آنها او را از آتش جهنم به اذن خداوند متعال حفظ مىكنند.
برترى يك فرزند از پيش فرستاده از هفتاد فرزند مجاهد بعد از خود
5- و با سناده الى على بن مسير عن ابى عبدالله عليه السلام قال : ولد واحد يقدمه الرجل افضل من سبعين يخلفهم من بعده كلهم قد ركبوا الخيل و قاتلوا فى سبيل الله.
و نيز صدوق رضوان الله عليه به اسناد خود به على بن ميسر از امام صادق عليه السلام روايت كرده كه آن حضرت فرمود : اگر مرد يك فرزند پيش بفرستد بهتر از اين است كه هفتاد فرزند بعد از خودش باقى بگذارد و تمام آنها سوار بر اسبان شوند و در راه خدا جهاد كنند.
پاداش مؤمن در مرگ فرزند بهشت است
6- و عنه عليه السلام ثواب المومن من ولده الجنة صبر او لم يصبر.
امام صادق عليه السلام فرمود : ثواب و پاداش مومن در مرگ فرزندش بهشت است خواه در مصيبت فرزند خود صبر كند، خواه صبر نكند.
پاداش مصيبت ديده بهشت است
7- و عنه عليه السلام : من اصيب بمصيبة جزع عليها او لم يحزع صبر عليها او لم يبصر كان ثوابه من الله الجنة
و نيز از امام صادق عليه السلام روايت شده است فرمود : هر كس مصيبتى بر او وارد شود در برابر آن جزع و بيتابى كند و چه نكند و چه صبر كند چه نكند پاداش او ار طرف خدا بهشت است.
و عنه عليه السلام : ولد واحد يقدمه الرجل افضل من سبعين ولدا يبقون بعده يدركون القائم عليه السلام
و ايضا از امام صادق عليه السلام روايت شده است كه فرمود : اگر مرد يك فرزند از پيش بفرستد بهتر است از هفتاد فرزندى كه بعد از خودش باقى بماند كه امام زمان عليه السلام را درك كنند.
بلا در جان فرزند و مال باعث آمرزش گناهان است
8- روى الترمدى با سناده الى النبى صلى الله عليه وآله انه قال : ما نزل البلاء بالمومن و المومنة فى نفسه و ولده و ما له حتى يلقى الله عزوجل و ما عليه خطية
ترمدى به اسناد خود پيغمبر صلى الله عليه و آله روايت مىكند كه آن حضرت فرمود : هيچ بلائى در جان و فرزند و مال مرد و زن مومن نازل نمىشود مگر اين كه خداى عزوجل را ملاقات مىكند در حالى كه هيچ گناهى بر او نباشد يعنى بلاء در جان و فرزند و مال باعث پاك شدن گناهان است.
خداوند به وسيله بلا بنده را به مقام در آن جهان مىرساند
9- عن محمدبن خالد السلمى عن ابيه عن جده و كانت له صحبة قال : سمعت رسول الله صلى الله عليه وآله و سلم يقول : ان العبد اذا سبقت له عندالله تعالى منزله و لم يبلغها بعمل ابتلاه الله فى جسده او فى ماله او فى ولده ثم صبر على ذالك حتى يبلغه المنزلة التى سبقت اليه من الله عزو جل
محمدبن خالد سلمى از پدر و جدش نقل مىكند و جدش رفيقى داشت كه مىگفت : از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم شنيدم كه فرمود : هرگاه براى بنده در نزد خداوند متعال منزلت و مقامى آماده شود كه بنده به وسيله عمل نتواند به آن برسد خداوند او را در بدن يا مال يا فرزندش مبتلاء مىكند سپس بنده در برابر ابتلاتات صبر نمايد تا اين كه خداوند او را به آن منزلتى كه قبلا برايش آماده كرده بود نائل فرمايد.
پنج چيز ارزشمند و پر قيمت
10 - عن ثوبان مولى رسول الله صلى الله عليه وآله و سلم قال : سمعت رسول الله صلى الله عليه و آله يقول : بخ بخ خمس ما اثقلهن فى الميزان لا اله الا الله و سبحان الله و الحمد لله و الله اكبر و الولد الصالح يتوفى للرجال فيحتسبه
به به از پنج چيز كه چقدر در ميزان سنگين و پر قيمت است و آن پنج چيز عبارتند از:1 لا اله الا الله 2 سبحان الله 3 الحمدلله 4 الله اكبر 5 فرزند صالح از مرد فوت كند و او آن را به حساب خدا بگذارد و براى خدا صبر كند.
بخ بخ كلمهاى است كه هنگام مدح و خرسندى از چيزى گفته مىشود و تكرار آن براى مبالغه است، و گاهى مشدد مىگردد در اين صورت به معنى تفخيم و تعظيم از امرى است. يحتسبه يعنى آن فرزند فوت شده را به حساب خدا بگذار و براى رضاى خدا صبر كند كه خدا كفايتش مىكند.
قضيه خواب پيامبرصلى الله عليه و آله در كودكان وفات يافته
11 - عن عبدالرحمن بن سمره عن رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم نقل كرد كه آن حضرت فرمود : من در عالم رويا قضيه عجيبى ديدم سپس حضرت حديث طولانى و مفصلى را ذكر كرد و در ضمن آن حديث گفت : مردى از امتم را ديدم كه ميزان عملش سبك بود سپس اطرافش آمدند و ميران عملش را سنگين و ارزشمند كردند. فرط درجمله عربي روايت مذكور بفتح فاء وراء به فرزندانى نا بالغى گفته مىشود كه قبل از پدر و مادر بميرد جمعش افراط است . افراط در اصل به كسانى مىگويند كه قبل از كاروان به سوى آب مىروند تا اسباب و مقدمات آب را براى اهل كاروان آماده نمايند.
تحصن سقط جنين كنار درب بهشت
12- عن سهل بن حنيف رضى الله عنه قال : قال رسول الله صلى الله عليه و آله وسلم : تزوجوا فانى مكاثر بكم الامم يوم القيمه ان السقط ليظل محبنطئا على باب الجنة فيقال له ادخل يقول : حتى يدخل ابواى
سهل بن حنيف رضى الله عنه از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم نقل كرده كه آن حضرت فرمود : ازدواج كنيد تا نسلتان زياد شود زيرا من به كثرت شما در روز قيامت بر ساير امم افتخار و مباهات مىكنم حتى جنين سقط شده خشمگين بر در بهشت مىايستد، به ا و مىگويند برو در بهشت، مىگويد : تا پدر و مادرم پيش از من به بهشت نروند قدم در بهشت نخواهم گذاشت.
سقط : بچهاى كه ناتمام از شكم مادرش خارج شود
محبنطئا : غضبناك و خشمگين
اعتصاب و تحصن سقط جنين جهت شفاعت پدر و مادر
13- عن معوية بن جيده القشيرى عن النبى صلى الله عليه و آله و سلم قال : سوداء ولود خير من حسنا لا تلدانى مكاثر بكم الامم حتى ان السقط ليظل محبنطئا على باب الجنتة فيقال له ادخل الجنه. فيقول : انا و ابواى فيقال : انت و ابواك
معاويه بن جيده قيشرى از نبى اكرم صلى الله عليهو آله وسلم نقل كرد كه آن حضرت فرمود : زن سياه فرزند زا از زن زيباى نازا بهتر است، زيرا من به كثرت شما بر ساير امتها مباهات مىكنم حتى اين كه فرزند سقط شده با حالت ناراحتى و چشم انتظارى بر در بهشت مىايستد ، به او مىگويند : برو به بهشت. طفل سقط شده در جواب مىگويد : من تنها داخل نمىشوم بلكه با پدر و مادرم وارد مىشوم آنگاه به او گفته مىشود تو و پدر ومادرت برويد به بهشت.
شفاعت سقط جنين پذيرفته مىشود
14- عن عبدالملك بن عمروعمن حدثه ان رجلا اتى النبى صلى الله عليه و آله وسلم فقال : يا رسول الله تزوج فلانة؟ فنهاه رسول الله (ص) عنها. ثم اتاه ثانية فقال يا رسول الله اتزوج فلانة؟ فنهاه عنها. ثم اتاه ثالثه فقال : رسول الله (ص) سوداء ولود احب الى من عاقر حسناء ثم قال : صلى الله عليه وآله و سلم: اما عملت انى مكاثر بكم الامم حتى ان السقط ليبقى محبنطئا على باب الجنة فيقال : له ادخل فيقول : لا حتى يدخل ابواى فيشفع فيهما فيدخلان الجنة.
از عبدالملك بن عمر روايت شده است كه مردى خدمت پيغمبر اسلام صلى الله عليه و آله وسلم آمد عرض كرد اى رسول خدا آيا با فلان (كه ظاهر زنى زيبا ولكن عاقر و نازا بود) ازدواج بنمايم؟ حضرت فرمود : نه آن مرد رفت و دومرتبه خدمت حضرت آمد و گفت : اى رسول خدا آيا با فلان زن ازدواج بكنم؟ حضرت فرمود: نه. آن مرد رفت و مرتبه سوم آمد پيامبر(صلى الله عليه و آله) فرمود : زن سياه زاينده نزد من بهتر است از زن زيباى نازا سپس فرمود : مگر نمىدانى كه من به كثرت شما بر ساير امتها مباهات مىكنم؟ حتى اين كه فرزند سقط شده با حالت غضب و ناراحتى بر در بهشت مىماند به او مىگويند برو به بهشت مىگويد : تا پدر و مادرم نروند من پا در بهشت نمىگذارم در مورد پدر و مادر شفاعت و وساطت مىكند و شفاعتش مورد قبول درگاه خداوند واقع مىشود و پدر و مادرش نيز به بهشت مىروند.
15- عن سهل بن الحنظلة و كان لا يود له و هو ممن بايع تحت الشجرة قال : لئن يولدلى فى الاسلام ولد و يموت سقطا فاحتسبه احب الى من ان يكون لى الدنيا و ما فيها.
سهل حنطله از اصحاب پيغمبر صلى الله عليه و آله بود و صاحب فرزند نمىشد و از جمله كسانى است كه زير درخت با پيامبر صلى الله عليه و آله بيعت كرده است او مىگفت : اگر خداوند در اسلام به من فرزندى عنايت كند و آن فرزند در حال سقط از دنيا برود و من آن را به حساب خدا بگذارم نزد من از دنيا و آن چه در آن است بهتر مىباشد.
آرام بخش دل داغديدگان يا مسكنالفؤاد ، تاليف: شهيد ثانى (شيخ زين الدين) ، ترجمه: حسين جناتى
( استفاده از اين مطلب بدون ذكر نشاني سايت صحيح نيست)