مفهـوم عیـد در فرهنـگ اسلامـی اللّهُمَّ رَبَّنا اَنزِل عَلَینا مائِدَةَ منَ السَّماء تَکون لنا عیداً لاوَّلنا وآخرنا
و آیة ً منک... (سورة مائده/ آیه 114)
در تفسیر نمونه ذیل این آیه گفته شدهاست: «عید در لغت، از ماده عود به معنى بازگشت است و لذا به روزهایى كه مشكلات از قوم و جمعیتى برطرف مىشود و بازگشت به پیروزیها و راحتىهاى نخستین مىكند عید گفته مى شود و به اعیاد اسلامى به مناسبت اینكه در پرتو اطاعت یك ماه مبارك رمضان و یا انجام فریضه بزرگ حج، صفا و پاكى فطرى نخستین به روح و جان باز مىگردد و آلودگىهای خلاف فطرت از میان مىرود، عید گفته شدهاست و از آنجا كه روز نزول مائده روز بازگشت به پیروزى و پاكى و ایمان به خدا بودهاست حضرت مسیح(ع) آن را عید نامیده و همانطور كه در روایات وارد شده، نزول مائده در روز یكشنبه بود و شاید یكى از علل احترام روز یكشنبه در نظر مسیحیان نیز همین بوده
است. اگرچه در روایتى كه از على(ع) نقل شده مى خوانیم «و كل یوم لا یعصى الله فیه فهو یوم عید.» «هر روز كه در آن معصیت خدا نشود روز عید است» نیز اشاره به همین موضوع است، زیرا روز ترك گناه، روز پیروزى و پاكى و بازگشت به فطرت نخستین است.»3
در روایات معصومین(ع) نیز بارها به این موضوع اشاره شدهاست، چنان كه گذشت، امیرالمومنین على(ع) فرمودهاند هر روزى كه در آن معصیت و گناه نشود، روز عید است.
از سوید بن غفله نقل شدهاست كه گفت: در روز عید بر امیرالمؤمنین على(ع) وارد شدم و دیدم كه نزد او نان گندم و خطیفه (خوراکی ازآرد وشیر) و ملبنه (غذا یا حلوایی که با شیر تهیه میشود) است. پس به آن حضرت عرض كردم روز عید و خطیفه ؟!
پس از آن حضرت فرمود: «انما هذا عید من غفرله»، این عید كسى است كه آمرزیده شدهاست.4
و نیز در یكى از اعیاد، آن حضرت فرمود: «انما هو عید لمن قبل الله صیامه، و شكر قیامه، و كل یوم لا یعصى الله فیه فهو یوم عید»، «امروز تنها عید كسى است كه خداوند روزهاش را پذیرفته و عبادتش را سپاس گزارده است، هر روز كه خداوند مورد نافرمانى قرار نگیرد، عید راستین است.»
در روایات اسلامى براى اعیاد، بویژه اعیاد مذهبى از جمله عید فطر، آداب و رسوم خاصی از جانب معصومین توصیه شده است.
«زینوا اعیادكم بالتكبیر» عیدهاى خودتان را با تكبیر زینت بخشید.»
«زینوا العیدین بالتهلیل و التكبیر و التحمید و التقدیس» عید فطر و قربان را با گفتن ذكر لا اله الا الله، الله اكبر، الحمد لله و سبحان الله زینت بخشید.»
عید زمان نو شدن و پاک شدن از گناهان است و نوروز روز زنده شدن و برپا شدن دوباره هستی ...
پى نوشت ها: ·دهخدا، ذیل عید، زبیدى تاج العروس،ج 8 ، صص 439- 438 / 2- ابن منظور، لسان العرب، 3/319 / 3- تفسیر نمونه، ج 5 ، ص131 / 4- مجلسى، بحار الانوار، ج40 ،ص 73
|