کتاب «مسجد ارک تهران» سومین کتاب از مجموعه «پایگاههای انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک» است که از سوی مرکز «بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات» از میان انبوهی از اسناد باقی مانده از دوره پهلوی انتخاب و منتشر شده است.
این کتاب شامل یک مقدمه نسبتاً جامع است که در آن، ضمن بیان اهمیت مساجد در اسلام و ایران، تاریخچهای از تأسیس مسجد ارک به همراه رویدادهایی که در آن به وقوع پیوستهاند ارائه شده است. در این مقدمه علاوه بر بررسی رویدادهای دهه چهل و پنجاه، اسامی سخنرانان مسجد ارک و موضوع سخنرانی آنها نیز بیان شده است.
آنطور که ناشر نوشته است: اسناد کتاب خواننده را در جریان شکلگیری، تدوین و تحکیم مبانی انقلاب اسلامی قرار داده و او را تا روزهای پیروزی انقلاب همراه میکند. حضور تعدادی از علماء، روحانیون و حتی روشنفکران برجسته در این مسجد و تنوع موضوعات مطرح شده در سخنرانی آنها به همراه تجزیه و تحلیلهای مأمورین ساواک، خواننده را به فضای قبل از انقلاب برده و با دغدغههای فکری آن روزگار آشنا میکند.
بنابراین گزارش، مبنای کار ارائه سندهایی برای درک بهتر انقلاب اسلامی و حرکت امام خمینی (ره) بوده است، لذا اسنادی که به پیش از دهه چهل باز میگردند، در این مجموعه منتشر نشدهاند، تنها برای درک بهتر خوانندگان از فضای حاکم بر مسجد ارک پیش از دهه چهل، چند برگ سند در ضمایم پایان کتاب گنجانده شدهاند.
اولین سند این مجموعه که تاریخ 16/1/1340 را دارد به حضور تعدادی از چهرههای سیاسی آن روزگار مانند «الهیار صالح» و «دکتر ارسنجانی» در مجلس ترحیم «آیتالهالعظمی بروجردی» که به وسیله «آیتاله زنجانی» برگزار شده است اشاره دارد. آخرین سند از این مجموعه نیز مربوط به 20/6/1357 است که به صورت دستی نوشته شده و از آشفتگی در ارکان ساواک حکایت دارد. این سند به شعارها، اعلامیهها و اجتماعات مسجد ارک در آن روز اشاره میکند.
از ویژگیهای خاص اسناد در این کتاب، ارائه تصویری شفاف از مبارزینی است که در طول 17 سال مسجد ارک را به کانون مبارزه علیه رژیم پهلوی تبدیل کرده بودند، تعدادی از این افراد که در اسناد بارها به آنها اشاره شده است عبارتند از: «حجتالسلام فلسفی» ، «سید عبدالرضا حجازی» ، «ناصر مکارم شیرازی» ،«علیاکبر ناطق نوری» ، «مرحوم احمد کافی» ، «محمد امامی کاشانی» ، «آیتاله مهدی حائری تهرانی» ، «محمدرضا فاکر» ، «نوری همدانی» و شخصیتهای برجسته دیگر که در مقدمه همین کتاب لیستی از سخنرانیهای آنها آمده است.
پس از اسناد نسبتاً زیاد این مجموعه، منابع و مآخذ در چند صفحه برای مطالعه بیشتر خوانندگان آورده شده است. فهرست اعلام و ضمایم، پایان بخش قسمت مکتوب کتاب است. در انتها تعدادی عکس از اجتماعات مردم، رجال، روحانیون سیاسی و کشتهشدگان حادثه آتشسوزی مسجد ارک در 26/11/1383 به کتاب الحاق شدهاند که روایتی تصویری از نقش برجسته مسجد ارک در جریان انقلاب اسلامی را بازگو میکنند.