مرحوم محمّد تقي مجلسي پدر دانشمند شهير جهان اسلام محمد باقر مجلسي ـ كه پدر به «مجلسي اول» و پسر به «مجلسي دوم» معروف مي باشند ـ نقل كرده است:
آنچه اين بنده ضعيف در سفر مكّه معظّمه مشاهده نمودم اين بود: هر شب كه خودم و يا فرزندم 12 مرتبه ايةالكرسي ميخوانديم، آن شب كلّ حاجيان آسوده خاطر بودند. و اگر شبي خواندن ايةالكرسي فراموش ميشد آن شب تا صبح حاجيان هراسان بودند و دزدان از ايشان چيزها ميربودند و از قافله، فرياد به آسمان ميرفت و چون آن وحشت را ميديدم دوازده مرتبه اية الكرسي كه خوانده ميشد، يك مرتبه همه صداها فرو مينشست، روزي كه دوازده مرتبه اية الكرسي خوانده ميشد كجاوه به كوه نميخورد و حاجيان به سلامت بودند.
مرحوم سيد نعمت اللّه جزايري از دانشمندان بزرگ و از شاگردان علاّمه مجلسي بود، در زندگينامهي خود آورده است:
در اصفهان تدريس مي كردم تا اينكه از كثرت مطالعه، چشمانم ضعيف شد، پزشكان هر چه مداوا كردندجز زيادت درد، اثري نبخشيد، با خود گفتم كه داروي دردم را خود بهتر ميدانم. به برادرم گفتم: خيال زيارت امامان معصوم را دارم. او هم گفت: من هم با تو ميايم. از اصفهان به راه افتاديم و چون از كرمانشاه گذشتيم به منطقهاي به نام «هارونيه» ـ كه هارون الرّشيد آن را بنا كرده بود ـ وارد شديم، از كوه كه بالا ميرفتيم، باران گرفت و هوا رو به سردي نهاد به قدري هوا سرد شد كه مقدور نبود حتّي بر چارپايان بنشينيم، در اين حال من شروع به خواندن «ايةالكرسي» كردم، هركس كه در قافله بود از چارپا فرو افتاد، ولي من بحمداللّه به سلامت به منزل رسيدم.
ارزش و ثواب آية الكرسى
آية الکرسي يکي از بزرگترين و با فضيلت ترين آيات قرآن کريم است. در روايات، براي تلاوت آية الكرسى، فضايل و برکات بسيار و نتايج مادي و معنوي فراواني برشمرده شده است. برخي آيات نام خاصي دارند که آن نام، از متن آيه گرفته شده است. مانند کرسي که در آيه ذيل قرار دارد و اين آيه، آيةالکرسي نامگذاري شده است. در اين مطلب برخي از خواص و نتايج تلاوت اين آيه را از اين روايات ذکر مينماييم.
«اللهُ لاَ إِلَـهَ إِلاَّ هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ لاَ تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَلاَ نَوْمٌ لَّهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَ مَا فِي الأَرْضِ مَن ذَاالَّذِي يَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلاَّ بِإِذْنِهِ يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَ مَا خَلْفَهُمْ وَلاَ يُحِيطُونَ بِشَيْءٍ مِّنْ عِلْمِهِ إِلاَّ بِمَا شَاء وَسِعَ كُرْسِيُّهُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ وَلاَ يَؤُودُهُ حِفْظُهُمَا وَ هُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ.» (بقره/255)
خداست كه معبودى جز او نيست زنده و برپا دارنده است. نه خوابى سبك او را فرو مىگيرد و نه خوابى سنگين. آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است، از آنِ اوست. كيست آن كس كه جز به اذن او در پيشگاهش شفاعت كند؟ آنچه در پيش روى آنان و آنچه در پشت سرشان است مىداند. و به چيزى از علم او، جز به آنچه بخواهد، احاطه نمىيابند. كرسىِ او آسمانها و زمين را در برگرفته، و نگهدارى آنها بر او دشوار نيست، و اوست والاىِ بزرگ .
نورانيت در قبر:
امام صادق(عليهالسلام) فرمودند: وقتي مؤمني، ثواب قرائت آية الكرسى را به اهل قبور هديه کند، خداوند براي هر حرفى از اين آيه، فرشتهاي قرار ميدهد كه خداوند را براى قاري آن، تا روز قيامت تسبيح كند. و به وى پاداش شصت پيامبر را دهد و خدا در هر قبرى از شرق تا غرب، چهل شمع از نور قرار ميدهد و قبرهاى آنها را وسعت دهد. (1)
نتيجه قرائت آية الكرسى:
از پيامبر اکرم(صلي الله عليه و آله) روايت شده است كه فرمودند: هر كس آية الكرسى را بعد از هر نماز واجب بخواند، چيزى مانع از ورودش به بهشت نخواهد شد، مگر مرگ. (کنايه از اين که وقتي مرگش برسد به بهشت ميرود. البته بايد به اين نکته توجه کرد که صرف تلاوت اين آيه ملاک نيست بلکه در مورد کسي است که مراقب اعمالش است.) و کسي بر قرائت آن، مواظبت نمىكند، مگر آن كس كه صديق و راستگو باشد.(2)
اثر تلاوت آية الکرسي هنگام خواب:
رسول خدا(صلي الله عليه و آله) فرمود: هر كس آية الکرسي را در هنگام خواب قرائت کند، خدا او را و خانهاش و خانه همسايگانش را، ايمن خواهد کرد.(3) باعث قبولى نماز ميشود:
از پيغمبر گرامى(صلي الله عليه و آله) روايت شده است كه فرمودند: هر كس آية الكرسى را بعد از هر نماز واجب بخواند، نمازش مورد قبول قرار مىگيرد و در امان خدا خواهد بود. (4)
ثواب آية الكرسى بعد از وضو:
از امام باقر(عليهالسلام) روايت شده كه فرمودند: هر كس بعد از وضو گرفتن يك بار آية الكرسى بخواند، خدا ثواب چهل سال عبادت را به او عطا كند و مقامش، چهل درجه بالا ميرود. (5)
جهت رفع حاجت:
از اميرمؤمنان على(عليهالسلام) روايت شده است كه فرمودند: هر گاه يكى از شما حاجتى داشت، صبح پنجشنبه در طلب آن برود، زيرا رسول اكرم(صلي الله عليه و آله) در دعا گفت: خدايا، در بيرون رفتن امتم در بامداد پنجشنبه بركت قرار ده و چون از منزل برون رفت، آيات سوره آل عمران و آية الكرسى و سوره قدر را بخواند.(6)
قرائت آية الكرسى بعد از هر نماز :
از پيغمبر اكرم(صلي الله عليه و آله) روايت شده است كه فرمودند: هر كس آية الكرسى را بعد از هر نماز بخواند، هفت آسمان شكافته گردد و به هم نيايد تا خدا به سوى خوانندهاش نظر رحمت افكند و پس از آن فرشتهاى را برانگيزد كه از آن هنگام تا فرداى آن روز، كارهاى خوبش را بنويسد و كارهاى بدش را محو نمايد.(7)
دفع آفت از مال و جان:
امام زين العابدين(عليهالسلام) نقل مىنمايد كه رسول خدا(صلي الله عليه و آله) فرمودند: كسى كه چهار آيه اول سوره بقره، آية الكرسى، و دو آيه بعد از آن و سه آيه آخر اين سوره را قرائت نمايد، خودش و مالش دچار هيچگونه آفتى نخواهد شد، شيطان به او نزديك نشده و قرآن را فراموش نخواهد كرد. (8)
امام رضا(عليهالسلام) فرمود: كسى كه به هنگام خواب آية الكرسى بخواند، ان شاءالله از فلج شدن ترسى نخواهد داشت. و هر كس آن را پس از هر نمازى بخواند، هيچ گزنده زهردارى به او آسيب نخواهد رساند.
حفاظت از گزندها:
امام کاظم (عليهالسلام) فرمود: هر كس آية الكرسى را بعد از هر نماز واجب بخواند، به او هيچ گزند و ضرري نرسد.(9)
كفاره گناهان:
امام صادق(عليهالسلام) فرمود: هر كس بعد از نماز جمعه، وقتى كه سلام مىدهد، حمد را يك بار، سوره توحيد را هفت بار، سوره فلق هفت بار، سوره ناس را هفت بار و آية الكرسى، آيه سخره؛ ان ربكم الله الذى خلق السموات (10) و آيه ما قبل آخر سوره توبه؛ لقد جاءكم رسول من انفسكم را بخواند، كفاره گناهان او از آن جمعه تا جمعه ديگر خواهد بود.(11)
ارزش آية الكرسى در نماز مستحبى:
امام صادق(عليهالسلام) فرمود: كسى كه در هر ركعت از نماز مستحبى خود، سوره توحيد، قدر و آية الكرسى را بخواند، خداوند عمل او را بهترين اعمال خواهد دانست، مگر كسى كه مانند او و بيش از او اين عمل را انجام دهد.(12)
ذكر رسول خدا(صلي الله عليه و آله) در بستر خواب:
از محمد بن مروان روايت شده است كه امام صادق(عليهالسلام) فرمود: آيا به شما گزارش ندهم آنچه را كه شيوه رسول گرامى خدا(صلي الله عليه و آله) بود كه هرگاه ايشان به بستر خواب ميرفت، چه مىفرمودند؟ گفتم: چرا. فرمود: آية الكرسى را مىخواند و مىگفت: آمنت بالله و كفرت بالطاغوت؛ بار خدايا! مرا در خواب و بيدارىام حفظ فرما.(13)
آية الکرسي، مانع بيمارى:
امام رضا(عليهالسلام) فرمود: كسى كه به هنگام خواب آية الكرسى بخواند، ان شاءالله از فلج شدن ترسى نخواهد داشت. و هر كس آن را پس از هر نمازى بخواند، هيچ گزنده زهردارى به او آسيب نخواهد رساند.(14)
دورى از بلاها و گناهان:
به روايت ديگر، هر كس آية الكرسى را بعد از هر نماز واجب بخواند، نمازش قبول گردد و در امان خدا باشد و خدا او را از بلاها و گناهان نگاه دارد.(15)
از امام باقر(عليهالسلام) روايت شده كه فرمودند: هر كس بعد از وضو گرفتن يك بار آية الكرسى بخواند، خدا ثواب چهل سال عبادت را به او عطا كند و مقامش، چهل درجه بالا ميرود.
آية الكرسى در تنهايى:
از معصوم رسيده است که فرمود: هر كس تنها در خانهاى شب را به سر برد، بايد آية الكرسى را بخواند و بايد بگويد: بارخدايا! هراسم را آرام كن و ترسم را بياساى و در تنهايى كمكم كن .(16)
آغاز سفر با آية الكرسى:
امام صادق(عليهالسلام) فرمود: سفر را با دادن صدقه و يا با خواندن آية الكرسى آغاز كن .(17)
هنگام عزيمت به سفر:
از امام موسى کاظم(عليهالسلام) روايت شده است: اگر فردى عازم سفر است، بر در خانهاش رو به مسيرى كه مىرود، بايستد و سوره حمد و آية الكرسى را به سمت مقابل، چپ و راست بخواند.(18)
دعاى بعد از آية الكرسى
از امام صادق(عليهالسلام) نقل است كه فرمودند: هر كس در سفر، آية الكرسى را در هر شب بخواند، خود و همراهانش سالم بمانند و سپس بگويد:
اللهم اجعل مسيرى عبرا و صمتى تفكرا و كلامى ذكرا؛
خداوندا! سير مرا وسيله عبرت، و سكوتم را وسيله تفكر، و سخنم را ذكر قرار ده . (19)
ذكرى براى رفع همّ و غم:
از اميرالمؤ منين على(عليهالسلام) روايت شده است كه پيامبر اكرم(صلي الله عليه و آله) هر گاه غم و اندوهى برايش ايجاد ميشد، بعد از خواندن آية الكرسى اين دعا را مىخواند و مىفرمود: مسلمانى نيست كه اين دعا را سه بار بخواند، مگر آن كه درخواست خود را به دست آورد.
يا حَىُّ يا قَيِوم، يا حَيّا لايَموت، يا حَىَّ لا اِلهَ اِلا انت كاشِفَ الهَمّ، مُجيبَ دَعوة المُضطَرين، اَسالُكَ بِانَّ لكَ الحَمد لا اِله اِلا انت، المَنّان، بَديع السموات والارض، ذوالجلال و الاكرام، رَحمان الدنيا والاخرة و رَحيمها ربِّ ارحَمنى رَحمَةً تُغنينى بِها عَن رَحمةٍِ مِن سِواكَ يا ارحمَ الراحمين
پينوشتها:
1- اجساد جاويدان، ص 124. 2- مستدرك الوسائل، ج 1، ص 343. 3- همان . 4- مصابيح الدجى، ص 1029. 5- لئالى الاخبار، ج 1، ص 208. 6- قول ثابت، ص 41. 7- لئالى الاخبار، ج 3، ص 357. 8- ثواب الاعمال، ص 223. 9- مصابيح الدجى، ص 1011. 10- سوره اعراف، آيه 54. 11- ثواب الاعمال، ص 83. 12- ثواب الاعمال، ص 73. 13- اصول كافى، ج 6، ص 207. 14- ثواب الاعمال، ص 223. 15- مصابيح الدّجى، ص 1012. 16- اصول كافى، ج 6، ص 311 . 17- فروع كافى، ج 4، ص 283 . 18- مكارم الاخلاق، ص 245 . 19- مكارم الاخلاق، ص 254 . 20- طرائف الحكم، ج 2، ص 21 .
منبع : سایت تبيان