«... اساساً برنامه ماه مبارك رمضان برنامه انسان سازى است كه انسانهاى معيوب در اين ماه خود را تبديل به انسانهاى سالم، و انسانهاى سالم خود را تبديل به انسانهاى كامل كنند. برنامه ماه مبارك رمضان برنامه تزكيه نفس است، برنامه اصلاح معايب و رفع نواقص است، برنامه تسلط عقل و ايمان و اراده بر شهوات نفسانى است، برنامه دعاست، برنامه پرستش حق است، برنامه پرواز به سوى خداست، برنامه ترقى دادن روح است، برنامه رقاء دادن روح است.
اگر بنا باشد كه ماه مبارك بيايد و انسان سى روز گرسنگى و تشنگى و بىخوابى بكشد و مثلًا شبها تا ديروقت بيدار باشد و به اين مجلس و آن مجلس برود، و بعد هم عيد فطر بيايد و با روز آخر شعبان يك ذره هم فرق نكرده باشد، چنين روزهاى براى انسان اثر ندارد. اسلام كه نمىخواهد مردم بىجهت دهانشان را ببندند، بلكه با روزه گرفتن قرار است كه انسانها اصلاح شوند. چرا در روايات ما آمده است كه بسيارى از روزه داران هستند كه حظ و بهره آنها از روزه جز گرسنگى چيزى نيست؟ بستن دهان از غذاى حلال براى اين است كه انسان در آن سى روز تمرين كند كه زبان خود را از گفتار حرام ببندد، غيبت نكند، دروغ نگويد، فحش ندهد.
اين از همان امور معنوى و باطنى و ملكوتى است: زنى آمد خدمت پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله در حالى كه روزه داشت. رسول اكرم شير يا چيز ديگرى به او تعارف كرد و فرمود: بگير و بخور.
گفت: يا رسول اللَّه! روزه دارم.
فرمود: نه، روزه ندارى؛ بگير و بخور.
گفت: نه يا رسول اللَّه! روزه دارم.
باز رسول اكرم اصرار كرد كه بخور.
گفت: نه، روزه دارم، واقعاً روزه دارم (چون به حساب خودش واقعاً روزه داشت، ولى روزه ظاهرى مثل روزههاى ما).
فرمود: تو چگونه روزه دارى، حال آن كه گوشت برادر- يا خواهر- مؤمنت را يك ساعت پيش خوردى (غيبت كردى)؟ مىخواهى الآن به خودت ارائه دهم كه تو گوشت خوردهاى؟ قى كن!
يك دفعه قى كرد و لختههاى گوشت از دهانش بيرون آمد.
انسان روزه بگيرد و غيبت كند، يعنى دهان جسم خودش را از غذاى حلال ببندد و دهان روح خود را براى غذاى حرام باز كند.
چرا به ما گفتهاند يك دروغ كه انسان بگويد تعفّنى از دهان او بلند مىشود كه تا هفت آسمان فرشتگان را متأذّى مىكند؟ آن وقت مىگويند چرا انسان وقتى در جهنم است، اين قدر جهنم عفونت دارد؟! عفونت جهنم همين عفونتهايى است كه ما خودمان در دنيا ايجاد كردهايم، همين دروغهايى است كه خودمان مىگوييم. دشنام دادن و همْز و لمْز كردن [عيب جوئي و بدگوئي] هم همينطور است.
تهمت زدن سرور همه اينهاست، چون تهمت زدن هم [رذيلت] دروغ گفتن را دارد و هم [رذيلت] غيبت كردن را. چون آدمى كه غيبت مىكند، راست مىگويد و بدگويى مىكند و آدمى كه دروغ مىگويد، دروغ مىگويد ولى بدگويى كسى را نمىكند، يك دروغى مىبافد و مىگويد. اما آدمى كه تهمت مىزند، در آنِ واحد، هم دروغ مىگويد و هم غيبت مىكند؛ يعنى دو گناه كبيره را با يكديگر انجام مىدهد.
[آيا صحيح است] يك ماه رمضان بر ما بگذرد كه در آن ماه ما يك سلسله تهمتها به يكديگر بسته باشيم؟ ماه رمضان براى اين است كه مسلمين، بيشتر اجتماع كنند، عبادتهاى اجتماعى انجام دهند و در مساجد جمع شوند، نه اين كه ماه رمضان وسيله تفرقه قرار گيرد. »
** مجموعه آثار شهيد مطهري ، جلد 23 ، صفحه 108 و 109 **
