شرح: بيان اين دعا موقوف است به اين مقدمه كه : بهترين چيزها ايمان است زيرا هم شرط صحت عبادات است و هم موجب نجات از عذاب آخرت مي شود و اين مطلب با اجماع و تواتر ثابت شده است. در تحقق ايمان يقين به اصول دين از قبيل توحيد، نبوت، عدل، امامت و معاد جسماني ضروري است و فقط ايمان زباني كفايت نمي كند چنان چه افراد زيادي به توحيد و نبوت اعتقاد داشته اند ولي به زبان انكار كرده اند چنان چه فرعون مي دانست كه خداوند،صانع است ولي در ظاهر به خاطر غلبه دنيا پرستي آن را انكار مي كرد پس آن ملعون اعتقاد به حضرت حق داشت ولي به زبان اقرار نمي كرد براي همين از اهل ايمان نبود پس در ايمان، اعتقاد قلبي و اقرار زباني ضروري است. دوري از سيئات باعث حفظ ايمان مي شود زيرا همين كه دوري از گناهان نباشد ايمان در معرض نابودي قرار مي گيرد از اين جهت است كه در بعضي از احاديث داريم كه جان هاي خود را با صدقه، اموال خود را با زكاه و ايمان هاي خود را با رفع معاصي و صفات بد نگاه داريد. صفات بد مثل خارهايي است كه در اطراف زراعت پيدا مي شود هر گاه آن خارها زياد شوند آن زراعت خشك مي شود و هم چنين هر گاه معاصي زياد شود ايمان تلف مي شود و هر گاه عمل صالح انجام دهد ايمان زياد مي شود سپس بر مومن لازم است عمل صالح انجام دهد زيرا عمل صالح بعد از مرگ انيس او مي شود چنان چه در روايات آمده است كه مال و عيال و اعمال فرد هنگام مردن برايش مجسم مي شوند انسان رو مي كند به اموالش و مي گويد: اي اموال من اين همه براي شما زحمت كشيدم حالا كه وقت درماندگي من است براي من چه مي كنيد؟ اموال مي گويند: فقط به اندازه يك كفن كردن تو! رو مي كند به اعمالش و مي گويد: تو چه كار مي كني؟ عمل مي گويد من انيس تو هستم و در هر حال با تو خواهم بود. اگر عمل نيك باشد به صورت نيك و اگر عمل بد باشد به صورت بد مجسم مي شود. و تو هم شنيده اي كه در قبر پر از مار و عقرب و حشرات است كه همه آن ها اعمال تو هستند پس عمل خودت را نيك كن تا انيس خوبي داشته باشي و از بدي دوري كن.
همچنين عمل است كه در ترازوي اعمال سنجيده مي شود از اين جهت بعضي از اعمال در كفه سنگيني مي كنند مانند خلق نيكو، روزه در هواي گرم و كلمه ي طيبه ي لا اله الا الله كه در حديث است كه اگر آسمان هاي هفتگانه و هر چه در آن است با زمين هاي هفتگانه و هر چه در آن است در يك كفه بگذارند و كلمه طيبه ي توحيد را در كفه ديگر، اين كلمه بر آن ها سنگيني مي كند. همچنين صلوات و بچه اي كه سقط شده باشد باعث سنگيني كفه ترازو مي شود چنان چه در قيامت اگر حسنات والدين كم باشد از دست دادن جنين براي والدين موجب سنگيني كفه واعمال او مي شود بالاخص اگر باصبر وشكر گذاري وتسليم به خواست خداوند متعال همراه باشد.
سپس فوائد اعمال صالح اجمالاً معلوم شد عبداله بن سلام از جناب رسول خدا(ص) سئوال كرد كه با چه چيزي در بهشت درجات را تقسيم مي كنند؟ پيامبر فرمودند با اعمال صالح. پس مومن بايد حتي المقدور در انجام آن تلاش كند تا رستگار شود اين است در فقره اول دعاي امروز اللهم اهدني فيه لصالح الاعمال، يعني خداوندا مرا در اين ماه با اعمال صالحه هدايت فرما.
همين كه فرد اعمال صالح را انجام داد كم كم مقرب درگاه خداوند مي شود و به اين وسيله حاجات و آرزوهاي او بر آورده مي شود چنان چه در فقره ي ديگر است و اقض لي فيه الحوايج و الآمال: خداوندا در اين ماه آرزوها و حاجت هاي مرا بر آورده كن اي كسي كه محتاج تفسير و سئوال نيستي بلكه خود عالمي.
نيكو شدن حالت مهمترين دليل برآورده شدن حاجت است والا در درگاه خداوند دست رد به سينه هيچ كس زده نمي شود بلكه انسان بايد از تمام خلق منقطع شود و توجه كاملش به خداوند باشد همين كه اين حالت حاصل شد استجابت حاصل مي شود. چنان چه ذكر كرده اند كه بت پرستي هفتاد سال بت پرستي مي كرد بعد از هفتاد سال حاجتي برايش پيش آمد نزد بت رفت و هفتاد بار يا صنم گفت جوابي نشنيد مايوس شد يك بار يا صمد گفت: ده بار جواب فرمود. خطاب رسيد كه شما نمي دانيد اگر من هم جواب بنده خودم را ندهم پس او چه كند؟ و فرق بين من و اين بت چيست؟! پس همين كه انقطاع از غير خداوند صورت گرفت استجابت هم صورت مي گيرد و اين است كه روزه حقيقي روزه گرفتن از هر چيز غير خداوند است. در نماز هم مهم ترين مسئله اين است كه به خداوند توجه كامل شود و اگر در صحت نماز، توجه كامل شرط نشده است به خاطر سختي و حرجي است كه براي بنده پيش مي آيد ولي اين توجه باعث كمال نماز مي شود حال ان كه مردم ظاهر نماز را هم رعايت نمي كنند مثلاً تكبيره الحرام را درست انجام نمي دهند و ركوع و قيام متصل به ركوع را ناقص انجام مي دهند.
انصافاً اين نمازهايي كه نه ظاهر دارد و نه باطن چه طور سبب رستگاري و قرب مي شود؟ براي همين بعد از نماز هر چه دعا كني مستجاب نمي شود با اين كه هر كس بعد از نماز واجبش يك دعاي مستجاب دارد پس بدان كه نماز درست ادا نشده و گرنه دعا اجابت مي شد: مثل روزه ها كه انسان در وقت افطار دعايي مستجاب دارد پس دعاهاي مستجاب كجاست؟
آيا خداوند خلف وعده مي كند؟ نه به خدا قسم، بلكه روزه ما روزه نيست والا توجه به خداوند موجب نجات از شدايد است.
چنان چه در معجزه اي از امام حسن مجتبي(ع) ذكر كرده اند كه پادشاهي دختري زيبا داشت و برايش خواستگاران زيادي وجود داشت از قضا پادشاه وزيري داشت كه پسر او هم بسيار زيبا بود قرار شد دختر پادشاه با پسر وزير ازدواج كند ديگر وزرا به اين مسئله حسادت كردند و ترفندي پياده كردند به اين صورت كه وقتي او شراب خورد و مست شد به او گفتند: دخترت و پسر وزير هر شب با هم صحبت مي كنند، پادشاه خشمگين شد و هر دو را كشت وقتي به هوش آمد و فهميد چه كرده. از خاصان درگاه چاره خواست و گفت اگر چاره اي پيدا نكنيد همه شهر را به قتل مي رسانم. پير مردي كه در جمع بود گفت: درمان آن به دست حسن بن علي بن ابيطالب است. نامه اي براي ايشان نوشتند و به همراه قاصدي به مدينه فرستادند، پيرمرد به قاصد گفت: تا مدينه سي روز راه است ولي تو بايد سه روزه بروي و سه روزه بر گردي، قاصد گفت: محال است. او در بين دو راهي مانده بود از طرفي نگران جان مردم شهر بود و از طرفي ديگر دوري راهي كه بايد سه روزه طي مي كرد شروع به گريه و تضرع به درگاه خداوند كرد. ناگهان آن آفتاب را ديد كه طلوع كرده نزد او رفت. امام (ع) فرمودند برو به پادشاه بگو مرادش حاصل شده است وقتي اين خبر به پادشاه رسيد، همه به استقبال ايشان رفتند، وقتي ايشان آمدند دو ركعت نماز خواندند و دست به دعا برداشتند و حيات آن دو را از خداوند طلب كردند آن دو نفر فوراً زنده شدند همه آن ها خوشحال شدند و سعادت اسلام را درك كردند.
منبع : osveh.org
