وحي و تفاوت آن با نبوغ پیامبران دستورات و فرامین خدا رو از طریق وحى دریافت و به نام پیامهاى غیبى در اختیار مردم قرار میدن. ادراک ناشى از وحى، از نوع ادراکهاى بشرى نیست، بلکه ادراکى است غیر عادّى و به وسیله امر باطنى مخصوصى که براي پیامبران است پدید مىآید . بعضی ها فکر میکنن وحى همون نبوغ و کشف و شهود و تجربه دینى است.
ولی باید توجه داشته باشیم که نبوغ، توانایى فوق العاده ذهنیه که با کمک اون، انسان بدون طىّ مراحل علمى متعارف ، به درک حقایقى میرسه و مسائلی رو حل میکنه، امّا نوع حقایق حاصل از نبوغ، براى عقل انسانى دست یافتنیه. افرادِ داراى نبوغ، از حسّ نیرومندى برخوردارند و آن چه را دیگران به سختى درمى یابند، به سرعت درک می کنند امّا پیامبران غیر از این حسّ نیرومند، توانایى دیگرى هم دارند که از طریق آن به حقایقى مى رسند که دیگر انسانها نمیتونن به اون برسن. کشف و شهود هم بیشتر بر اثر ریاضت نفس به دست مییاد این طور که انسان نفس خویش را به سختى و ریاضت میندازه، براثر این ریاضتها بعضی کار ها رو انجام میدن،و بعضی اطلاعات رو به دست مییارن که دیگران از آنها بى نصیباند. در این حال، انسان چیزى از برون خویش برنمى گیرد؛ بلکه از درون کمک مى گیره . در مسئله وحى، پیامبران تنها گیرنده پیاماند و با کسى روبه روهستند که با آنان سخن مى گوید و حقایقى را از برون به آنها مى آموزد .
هم چنین وحی با تجربه دینی هم فرق دارد و یکی نیستند .وحى، فعل الهى است که به انسان کامل مى رسه ؛ امّا همه انسانهای عادی می تونن تجربه دینى رو تجربه کنن. بعضی وقتا تجربه دینى بر اثر تلقینات فرد مؤمن به وجود مییاد بدون این که از واقعیّت خارجى حکایت کنه،(تخیلات و توهمات) امّا وحى از حقایق عینى سخن میگه.
با توجه به آن چه درباره وحى گفته شد، می فهمیم که وحى مقوله اى جدا از کلام بشریه و آن چه پیامبران علیهم السلام آوردن حاصل نبوغ شخصى، تجلّى باطنى و امورى دیگه ای مثل اینا نبوده، بلکه خداوند حکیم پیامبران بزرگوار رو انتخاب کرده و به وسیله آنها فرامین و دستورات خودش رو به انسانها رسونده و مطمئناً مى دانسته که آنان امانتدارانى هستند که مى تونن پیامش را به آدمیان برسونن و موجب هدایت و رستگارى شوند و کوچکترین دخل و تصرفى در محتوا و شکل پیام وحیانى نکنند و آنان نیز به حق چنین کردند و شایستگى خود را در انجام این رسالت مهم به اثبات رسانیدند و به راستى که بشریت در گذشته و حال و آینده وامدار رنجها و کوششهاى آنان است.
برای مطالعه بیشتر به کتابهای نبوت عامه، ص: ۷۷ ـ قلمرو دین ص: ۱۲۹ ـ اندیشه دینى، ص: ۱۲۴ مراجعه کنید.
** باتشكر از ارسال كننده : جناب آقاي علمدار **
|