ملائکه چه جایگاهی دارند ، آیا ایشان اختیار دارند یا نه؟ مطلب در مورد جایگاه ملائکه این است که: ایشان از مقربین درگاه الهی هستند قرآن کریم در سوره ی اعراف ملائکه را جزء مقربین درگاه الهی می شمرد و از ایشان تعبیر به : « عند ربک ۱» دارد یعنی کسانی که نزد پروردگار هستند اما در سوره ی صافات می فرماید هر یک از ملائکه جایگاه و مرتبه ی معینی دارند ( وَمَا مِنَّا إِلَّا لَهُ مَقَامٌ مَّعْلُومٌ۲) اما در دو صفت، همه مشترکند : ۱- همه برای انجام فرمان خداوند صف بسته اند ( وَإِنَّا لَنَحْنُ الصَّافُّونَ۳ ) ۲- همه تسبیح و ستایش خداوند را می گویند ( وَإِنَّا لَنَحْنُ الْمُسَبِّحُونَ۴ )
در سوره ی انبیاء با عبارت « عباد مکرمون۵» برای ملائکه دو صفت بندگی و گرامی را بیان می فرماید. و می فرماید: «ایشان بندگانی گرامی هستند» این آیه در مقابل قول مشرکانی است که ملائکه را فرزند خداوند نامیدند که با این عبارت قول آنها را نفی می فرماید و همچنین این را می رساند که ملائکه موجوداتی عاقل و با شعورند که با اختیار، عبادت می کنند و در سوره ی اعراف می فرماید: « از عبادت خداوند، تکبر و سرکشی نمی کنند و او را به پاکی می ستایند و برای او سجده می کنند » ( إِنَّ الَّذِینَ عِندَ رَبِّکَ لاَ یَسْتَکْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِهِ وَیُسَبِّحُونَهُ وَلَهُ یَسْجُدُونَ۶) و در آیه ای دیگر می فرماید از عبادت خداوند خسته و وامانده هم نمی شوند ( وَمَنْ عِندَهُ لَا یَسْتَکْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِهِ وَلَا یَسْتَحْسِرُونَ۷)
در سوره ی انبیاء می فرماید: « در سخن بر خداوند سبقت نمی گیرند و به فرمان او کار مى کنند» ( لَا یَسْبِقُونَهُ بِالْقَوْلِ وَهُم بِأَمْرِهِ یَعْمَلُونَ۸) علامه طباطبایی در تفسیر این آیه می فرماید: « وقتى گفته مى شود: فلانى در سخن از فلانى پیشى نمى گیرد، معنایش این است که قبل از اینکه او در باره چیزى سخنى بگوید، این در باره آن هیچ حرفى نمى زند، پس این هر چه مى گوید پیرو گفته هاى او است، که چه بسا از همین معنا به طور کنایه تعبیر مى کنند به اینکه اراده اش تابع اراده او است۹ » و در آخرت نیز چنیند که: روزى که روح و فرشتگان به صف مى ایستند، هیچ یک از آنان سخن نمى گوید مگر آن کس که خداى رحمان او را اذن دهد و سخن درست گوید ( یَوْمَ یَقُومُ الرُّوحُ وَالْمَلَائِکَةُ صَفًّا لَّا یَتَکَلَّمُونَ إِلَّا مَنْ أَذِنَ لَهُ الرحْمَنُ وَقَالَ صَوَابًا۱۰ )
۱- سوره اعراف آیه ۲۰۶
۲- سوره صافات آیه ۱۶۴
۳- سوره صافات آیه ۱۶۵
۴- سوره صافات آیه ۱۶۶
۵- سوره انبیاء آیه ۲۶
۶- سوره اعراف آیه ۲۰۶
۷- سوره انبیاء آیه ۱۹
۸- سوره انبیاء آیه ۲۷
۹-ترجمه ی تفسیر المیزان ص ۳۸۷
۱۰- سوره نبأ آیه۳۸
با تشکر از ارسال کننده :جناب آقای علمدار
|