هرچند نوروز را به روايت اسطوره اي جمشيد نسبت مي دهند، اما واقعيت اين است که در مورد پيدايش نوروز و ريشه هاي تاريخي و اسطوره اي آن تا کنون صدها و بلکه هزاران ديدگاه و مقاله و کتاب و... مطرح و منتشر شده است.
در اسطوره ها و افسانه ها و کتاب هاي پيشينيان بنيان نوروز را به پادشاه اسطوره اي و افسانه اي جمشيد نسبت داده اند. فردوسي نيز در حماسه "شاهنامه" نوروز را به جمشيد نسبت مي دهد.
ايران شناس معروف دانمارکي، کريستن سن و برخي ديگر از محققان ايراني گفته اند که جشن نوروز ايراني متاثر از برخي جشنهاي کهن ملل قديم تر است و از جمله، آثاري از زگموگ، جشن بابليان - که خود متاثر از سومريان نيز بوده - در نوروز ايراني مشاهده شده است.
يکي از روايت هاي تاريخي، آغاز نوروز را به بابليان نسبت مي دهد. بر طبق اين روايت ها رواج نوروز در ايران به 538 سال قبل از ميلاد يعني زمان حمله کوروش به بابل بازمي گردد. کوروش دوم بنيان گذار هخامنشيان، نوروز را در سال 538 قبل از ميلاد جشن ملي اعلام کرد.
در سنگ نوشته هاي به جا مانده از دوران هخامنشيان به طور مستقيم اشاره اي به برگزاري نوروز نشده است، اما بررسي ها بر روي اين سنگ نوشته ها نشان مي دهد که مردم در دوران هخامنشيان با جشن هاي نوروز آشنا بوده اند و هخامنشيان نوروز را با شکوه و بزرگي جشن مي گرفته اند. در زمان اشکانيان و ساسانيان نيز نوروز گرامي داشته مي شد.
نوروز طي ايام و در گستره جغرافيايي وسيعي به حيات خود ادامه داده و به امروز رسيده است و هم چنان زنده و شاداب نفس مي کشد.
** با تشكر از ارسال كننده : جناب آقاي آراد نظري از لهستان **